بازار؛ گروه آب وانرژی: ایران برای رسیدن به آب چاه‌هایی به عمق چاه نفت حفر می‌کند! حالا درست در شرایطی که ایران بدترین نوع خشکسالی را در نیم قرن اخیر تجربه می کند، تامین آب فقیرترین استان کشور از آب های فسیل شده جدی تر از همیشه در دستور کار مسئولین قرار گرفته است. حتی وزیر نیروی دولت سیزدهم «اجرای طرح‌های تحقیقاتی در خصوص آب های نامتعارف» از جمله آب های ژرف را در برنامه پیشنهادی خود به مجلس شورای اسلامی آورده و در نخستین گفت‌وگوهای خبری عنوان می‌کند که «باید منابع تأمین آب را متنوع کنیم و علاوه بر تأمین آب از دریا که باید در دستور کار قرار داشته باشد، می‌توانیم از منابع آب ژرف بهره ببریم؛ که در شرق ایران در عمق دو تا سه هزار متری زمین می‌توان از آن استفاده کرد.».
هدایت فهمی کارشناس سابق حوزه آب وزارت نیرو که معتقد است هنوز برای اظهار نظر دقیق درباره موفقیت یا شکست این طرح خیلی زود است، ادامه داد: استفاده از آب های ژرف نمی تواند یک راه حل پایدار برای حل مساله آب در یک منطقه در نظر گرفته شود. او در توضیح ادعای خود با اشاره به اینکه در بسیاری موارد آب های ژرف کیفیت لازم را ندارند و باید برای شیرین سازی آن هزینه زیادی کرد، گفت: استفاده از آب های ژرف زمانی توصیه می شود که منابع آبی آن تجدید پذیر و سالم و با کیفیت باشند. اما نباید فراموش کرد بعضی از آب های ژرف، آب هایی هستند که در اعماق زمین وجود دارند و دیگر تغذیه نمی شوند. در واقع برداشت این آب های ژرف تنها موجب می شود که حجم مخزن را از دست بدهیم بی آنکه جایگزینی برای آن داشته باشیم.
استفاده از آب های ژرف نمی تواند یک راه حل پایدار برای حل مساله آب در یک منطقه در نظر گرفته شود. استفاده از آب های ژرف زمانی توصیه می شود که منابع آبی آن تجدید پذیر و سالم و با کیفیت باشند
او همچنین ادامه داد : اگر قرار باشد از آب هایی استفاده کنیم که تجدید پذیر نیستند تنها به آیندگان خود ظلم کرده ایم و همان اشتباهی را که در برداشت های بی رویه از ذخایر زیر زمینی انجام دادیم را دوباره تکرار می کنیم.
کارشناس حوزه آب در ادامه می‌افزاید: البته درصورت گسلی بودن آب، از آن استفاده خواهیم کرد تا ساکنان استان سیستان و بلوچستان به‌دلیل کم‌آبی و کافی نبودن منابع آبی‌شان، مجبور به ترک استان و مهاجرت اجباری نشوند. خالی‌شدن این استان از نظر امنیتی نیز خطرناک است. اما همه این موارد مسلزم تحقیقات دقیق و کامل است.
آدرس غلط ندهید
او که معتقد است نباید پیش از انجام کارهای تحقیقاتی و پژوهشی شوی تبلیغاتی در مورد یک طرح به راه انداخت، ادامه داد: متأسفانه ارقامی نجومی و مبالغه‌آمیز در مورد ذخایر آبی موجود در این استان عنوان می‌شود که مغایر با چیزی است که شواهد تاریخی منطقه نشان می‌دهد و این کار آدرس غلط‌دادن به مسئولان است.
کارشناس حوزه آب که مهم ترین راه کار مقابله با کم آبی را اصلاح شیوه های مصرف و تغییر سبک و الگوی زندگی مردم می داند، گفت: برای گذر از این بحران بهتر است روش‌های متداول دیگری مانند بازچرخانی آب و تصفیه فاضلاب را جدی بگیرد و مانند بسیاری از کشورهای پیشرفته از این روش اقتصادی‌تر و متداول‌تر برای حل بحران آب کشور بهره‌گیری کند.
او همچنین با اشاره به بی توجهی مسئولین به بحران آب، ادامه داد : وزارت نیرو در سال ۹۴ تصویب کرد استفاده ۸۳ درصدی از آبهای تجدیدناپذیر را به ۶۰ درصد برساند. اکنون که یک سال و نیم از تصویب آن می‌گذرد، موفق به اجرای آن نشده، در واقع قرار بود برداشت ۱۱ میلیارد مترمکعب کاهش یابد که این کار اجرایی نشد. همچنین وزارت جهاد کشاورزی قرار بود که با تغییر الگوی کشت و استفاده از روش های نوین، میزان مصرف آب را کاهش داده و بهره وری را افزایش دهد، اما همچنان شاهد کشت محصولات آب بر با روش های سنتی هستیم.
برای گذر از بحران آب بهتر است روش‌های متداول دیگری مانند بازچرخانی آب و تصفیه فاضلاب را جدی بگیریم و مانند بسیاری از کشورهای پیشرفته روش اقتصادی‌تر و متداول‌تر را اجرایی کنیم
خلیج فارس منبع اصلی آب های ژرف سیستان
مسئولان وزارت نیرو می گویند برخی از آبهای ژرف به دلیل داشتن آلودگی ازجمله آلودگی‌های اتمی و شوری بیش از حد، قابل استفاده نیستند. این همان مشکلی است که چاه های ژرف کشف شده در سیستان و بلوچستان با آن مواجه شده است.
کارشناس سابق آب وزارت نیرو همچنین با بیان اینکه که یکی از منابع آبی کشف شده در سیستان، آب با کیفیتی نداشته و شوری بالایی دارد، افزود : شوری آب نشان می دهد که این آب گسلی نبوده و احتمالا منبع اصلی تامین کننده این منبع دریای خلیج فارس و دریای عمان باشد.
گفتنی است ایده بهره‌برداری از آبهای ژرف برای تأمین نیاز آبی کشور، اولین بار در سال ۹۲ مطرح شد و هیأت دولت در اوایل تابستان ۹۶، با اختصاص ۲۵ میلیارد تومان برای مطالعه آبهای ژرف دراستان سیستان و بلوچستان، به اجرای آن قوت بخشید؛ استانی که با بحران جدی آب روبه‌روست. براساس مستندات علمی موجود، آبهای ژرف شامل آبهای زیرزمینی است که در عمق بیش از ۱۵۰۰ متری زمین قرار دارد. البته برخی کارشناسان آبهای پایین‌تر از عمق ۳۰۰ متری زمین را آب ژرف می‌دانند، چراکه به سادگی قابل دستیابی نیست. هرچند بخشی از این آب‌ها، به عنوان آبهای فسیلی چندین هزار ساله و تجدیدناپذیر شناخته می‌شود، اما تحقیقات علمی نشان می‌دهد حجم عظیمی از آبهای ژرف، قابل استفاده است.
نظر شما