خبرگزاری بازار- زهرا بهرامی: سال ۹۸ در گلستان با سیل آغاز شد و خسارت‌های ناشی از این مهمان ناخوانده تا پایان سال به طور کامل جبران نشد. سیل سال گذشته به ۷۵ هزار هکتار از اراضی کشاورزی و ۲۵ هزار بهره بردار و بیش از ۲۱ هزار واحد مسکونی خسارت زد. عده‌ای از کارشناسان معتقد بودند بخشی از چهار هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان خسارت ناشی از سیل سال گذشته به واسطه غفلت از لایروبی رودخانه‌های استان، جدی نگرفتن هشدارهای هواشناسی و پر بودن سدهای گلستان اتفاق افتاده است.
هفته اول سال ۹۹ هم با هشدار سیلاب در گلستان آغاز شد و اکنون شاهد بارندگی های نسبتا شدید در استان هستیم. با سیدمحسن حسینی، سرپرست آب منطقه‌ای گلستان حول محور بارش‌های هفته جاری و میزان سیلابی شدن بارشها در استان به گفتگو نشستیم.
*بسیاری از کارشناسان معتقد بودند اگر سال گذشته سدهای استان پُر نبود شاهد این حجم از خسارت در استان نبودیم. از شب گذشته موج جدید بارشی در استان فعال شده و تا آخر هفته شاهد جوناپایدار در استان هستیم؛ راجع به آخرین وضعیت سدهای استان توضیح دهید؟
در روزهای پایانی سال گذشته و قبل از شروع بارشها در سه سد زنجیره‌ای در گرگانرود (بوستان، گلستان و وشمگیر) حدود ۱۰۰ میلیون مترمکعب آب داشتیم در حالی که ظرفیت این سدها حدود ۱۲۰ میلیون مترمکعب است. در واقع پیش از بارندگی‌های متناوب در استان فقط بخشی از ظرفیت سد بوستان خالی بود.
با توجه به برنامه‌ریزی‌هایی که از حدود دو ماه قبل انجام شده هم‌اکنون حدود ۴۰ میلیون مترکعب آب در سدهای استان وجود دارد و ۶۰ میلیون مترمکعب شرفیت خالی داریم.
*پس نگران وقوع سیلاب احتمالی در روزهای آینده نیستید؟
۶۰ میلیون مترمکعب ظرفیت خالی در سدها کمک می‌کند حجم بارندگی‌ها را مهار کنیم و اجازه ندهیم وارد رودخانه‌ها شود؛ ضمن اینکه با توجه به محاسبات انجام شده میزان بارندگی روزهای آینده رواناب نگران کننده ایجاد نمی‌کند؛ پیش بینی ما این است بتوانیم بخشی از رواناب را در مخازن سدها جمع کنیم و بخشی از آن در رودخانه‌ها جاری می‌شود بابت حجم رواناب ناشی از بارندگی نگرانی نداریم.
*تکلیف بارش های نقطه ای چیست؟
نگران دو موضوع هستیم؛ ممکن است در برخی از نقاط بارش نقطه‌ای شدید داشته باشیم؛ اطلاع داده‌اند دوشنبه ممکن است بارش‌های نقطه‌ای شدید در مینودشت، رامیان، گالیکش و علی آباد داشته باشیم که منجر به آب گرفتگی موضعی می‌شود. نمی‌توان پیش بینی کرد این بارش‌های نقطه‌ای در داخل شهر اتفاق می‌افتد و باعث آب گرفتگی خیابان‌ها می‌شود و یا در رودخانه‌ها به همین دلیل چند بیل مکانیکی را مستقر کرده‌ایم که بتوانیم در صورت لزوم از آنها استفاده کنیم.
* در سیل ۹۸ یکی از انتقادات جدی به آب منطقه‌ای گلستان لایروبی نکردن رودخانه‌ها بود؛ طبق آخرین گزارش تنها ۲۵۲ کیلومتر لایروبی در رودخانه‌ها انجام شده و ۷۷۰ کیلومتر لایروبی رودخانه‌ها باقی مانده است.
طبق پیش بینی‌های انجام شده شدت بارش‌های این هفته مانند سال قبل نیست؛ بارش نقطه‌ای فروردین ۹۸ حدود ۳۵۵ میلی‌متر گزارش شده اما گفته می‌شود بارش‌های نقطه‌ای هفته جاری بین ۸۰ تا ۱۰۰ میلی‌متر است؛ از لحاظ عمومی سال گذشته در حوضه گرگانرود ۱۹۰ میلی‌متر و کل استان متوسط ۱۵۰ میلی‌متر بارندگی داشتیم؛ پیش بینی امسال بین ۵۰ تا ۸۰ ملی‌متر است یعنی کمتر از نصف سال گذشته؛ به علاوه اینکه بارش در سال گذشته یک هفته تداوم داشت و با توجه به جریان موجود بارشها امسال تداوم ندارد.
*در خصوص لایروبی‌ها توضیح ندادید.
اولویت لایروبی با گرگانرود و قره سو بوده همانطور که شماهم اشاره کردید بخشی از لایروبی انجام شده و بخشی در حال انجام است و آن بخش هم که انجام نشده تعدادی پیمانکار گرفته‌ایم و به آنها اعلام کرده‌ایم در منطقه مستقر باشند.
به شخصه نگران دو موضوع هستم یکی سیلاب نقطه‌ای و دیگر همزمان شدن بارشها و بالا آمدن پیک در نقاطی مانند گرگانرود چرا که دبی لحظه‌ای خیلی قابل محاسبه نیست و باید بتوانیم آنرا مدیریت کنیم.
*اگر درست متوجه شده باشم نگران اصلی در خصوص شهر آق قلاست همان نقطه‌ای که سال گذشته هم بیش از یکماه درگیر بودیم؟
به آنچه به لحاظ روانی در ذهن ماست شهر آق قلاست؛ برای رفع این نگرانی چهار اقدام در دستور کار قرار گرفته است؛ بخش زیادی از رودخانه را لایروبی کردیم و می‌تواند حجم مناسبی از آب را منتقل کند. اقدام دوم پایش کانال قرنجیک بود که روز شنبه انجام شد؛ در دو سه نقطه نخاله ریخته و لوله گذاری انجام شده بود که پاکسازی شد؛ کانال انحرافی قرنجیک می‌تواند اگر آب بیش از ظرفیت رودخانه بود آنرا از شمال آق قلا و محدوده اسبدوانی به سمت گرگانرود عبور دهد.
*برای آبی که ممکن است به سمت دشت و مزارع کشاورزی منتقل شود هم چاره‌اندیشی شده است؟
بله. اقدام سوم دقیقا در همین خصوص است. حدس مطالعاتی ما این بود ممکن است در برخی نقاط مانند یلمه خندان رودخانه تضعیف شود و آب به سمت دشت و آق قلا هدایت شود؛ روز گذشته با استاندار و فرماندار جلسه گذاشتیم و بعد هم از منطقه بازدید داشتیم؛ قرار شد دایک حفاظتی که سال گذشته ابتدا توسط مردم به طور ناقص با کیسه چینی ایجاد شده بود و سپس توسط سپاه و آب منطقه‌ای تحکیم شده بود را دوباره ایجاد کنیم.
*مگر در این فاصله دایک تخریب شده است؟
بله. چون اراضی مردم بود دایک را صاف کرده بودند و از روز گذشته ۱۰ تا ۱۲ ماشین آلات و بیل مکانیکی مستقر شده‌اند تا دایک سه کیلومتری یلمه خندان با ارتفاع حدود دو متر را دوباره ایجاد شود.
*این دایک برای حفاظت از شهر آق قلا ایجاد می‌شود؟
بله. این دایک به عنوان محافظ شهر آق قلا باید تا هزاران سال حفظ شود تا در آینده آق قلا دچار مشکل نشود.
*و چهارمین اقدام؟
کانال آق دکش است که فکر نمی‌کنیم لازم باشد استفاده کنیم؛ فقط در شرایطی که حجم سیلاب لحظه‌ای بالا برود نیاز داریم از آن استفاده کنیم تا سیلاب را از آق قلا دور کنیم.
نظر شما