مریم کشاورز مسعودیان، بازار: اگرچه طی چند سال گذشته افزایش یک‌باره قیمت انواع تولیدات دامی در کشور شوکی عجیب به بازار وارد کرده و مردم در بازه‌های زمانی مختلف با افزایش انواع تولیدات دامی از تخم‌مرغ گرفته تا گوشت قرمز مواجه بودند، اما به نظر می‌رسد اتفاقات ناگواری که پشت پرده این افزایش قیمت‌ها رخ‌داده و تولیدکنندگان را ناچار به تعدیل قیمت‌ها کرده است سنگین‌تر از چیزی است که به نظر می‌رسد و با افزایش قیمت بازار نتوانسته جبران‌کننده باشد.
شیوع آنفولانزا و بیماری‌های مرتبط دامی و افزایش قیمت هزینه‌های درمانی از یک‌سو و مشکلات تأمین انرژی در فصول گرم سال از سوی دیگر توانست فشاری مضاعف بر فعالان دام وارد کند، اما دربی این دومینوی پی‌درپی کمیاب شدن نهاده‌های دامی و به عبارتی گران شدن بی‌سابقه آن توانست ضربه آخر را بر پیکره این صنعت سودآور وارد کند و بسیاری از فعالین این حوزه را وارد زیان دهی نماید.
معضلی به نام نهاده‌های دامی
مسئولان استان قزوین طی یک سال گذشته وعده‌های مختلفی را مبنی بر تأمین نهاده‌های دامی ارائه کردند اما بسیاری از فعالان این حوزه از وضع موجود گلایه‌مندند، وحید محرم پور از دامدارانی است که به‌صورت سنتی دریکی از روستاهای قزوین فعالیت می‌کند، او می‌گوید: کمبود نهاده‌های دامی مشکلی نیست که امروز دامن ما را گرفته باشد، نزدیک به یک سال است که با این مشکل مواجه هستیم و همچنان مسئولان در حال آزمون‌وخطا برای پیدا کردن راه‌حل درست رفع این مشکل هستند.
شیوع آنفولانزا و بیماری‌های مرتبط دامی و افزایش قیمت هزینه‌های درمانی از یک‌سو و مشکلات تأمین انرژی در فصول گرم سال از سوی دیگر توانست فشاری مضاعف بر فعالان دام وارد کند
وی ادامه می‌دهد: این‌که مسئولین میگویند نهاده‌های دامی نیست ازنظر ما منطقی نیست چراکه نهاده‌های دامی در بازار وجود دارد منتهی با چندین و چند برابر قیمت عرضه می‌شود و تولیدکننده و دامدار توان خرید را ندارد و اگر دولت دست دلالان را از این بازار کوتاه کند، قطعاً اوضاع بهبود پیدا خواهد کرد.
سهم دلالان از دامداران واقعی در تخصیص نهاده‌ها بیشتر است
درحالی‌که جهاد کشاورزی از تخصیص دقیق نهاده‌های دامی در استان قزوین خبر می‌دهد برخی از دامداران معتقدند دلالان حتی در نهاده‌های دامی سهمیه‌ای نیز سهیم هستند، علی حسینی از دامداران قزوینی است که باسابقه بیش از یک دهه در حوزه پرورش دام سبک در قزوین فعالیت می‌کند، او می‌گوید: پیدا کردن این دلالان اگرچه از سوی مسئولان کاری دشوار است اما قطعاً دامداران و فعالین این حوزه بهتر می‌دانیم که چه کسانی و با چه شیوه‌هایی در نهاده‌های دامی دولتی نیز سهیم هستند.
حسینی می‌گوید: دامدار واقعی امروز برای تأمین غذای دام خود با مشکلات جدی مواجه است و دراین‌بین سهم دلالان کم نیست، و به نظر می‌رسد خود دولت نیز می‌داند برای کنترل اوضاع باید در مقابل دلالان به ایستد اما نمی‌دانیم چه چیزی مانع از اجرای این مسئله می‌شود.
وی افزود: دامداران ما دیگر توان تأمین نهاده‌های دامی چند برابر قیمت و خارج از شبکه را ندارند و به عبارتی همه دارایی‌مان را در این مسیر باخته‌ایم، چیزی برای ما باقی نمانده است تا به امید روزهای بهتر از آن هزینه کنیم.
خشک‌سالی تیر آخر به بدنه نحیف دامداری در قزوین
اگرچه کمبود نهاده‌های دامی و مشکلات مرتبط با آن در سال گذشته دامداران را تحت‌فشار قرار داده اما امید به بهار و رویش علوفه سبز برای تغذیه دامداران را سرپا نگاه داشته بود، درحالی‌که بر اساس آمارهای موجود کاهش جدی بارندگی در استان قزوین از یک‌سو و گرم شدن بیش‌ازحد انتظار هوا بخش قابل‌توجهی از علوفه موجود در مراتع را از بین برد و درنهایت دامداران سبک و سنتی حتی در فصل تابستان و بهار نیز با کمبود علوفه مواجه بودند.
مسعود تقی لو از کارشناسان فعال در حوزه دام در استان قزوین است، وی در این خصوص به خبرنگار بازار گفت: باوجود کمبود جدی نهاده‌های دامی و افزایش قیمت آن دامداران منتظر تغییر فصل بودند چراکه مصرف علوفه خشک و نهاده‌ها در فصل تابستان و بهار به حداقل می‌رسد که با توجه به شرایط پیش‌آمده حتی این انتظار نیز محقق نشد.
اگرچه کمبود نهاده‌های دامی و مشکلات مرتبط با آن در سال گذشته دامداران را تحت‌فشار قرار داده اما امید به بهار و رویش علوفه سبز برای تغذیه دامداران را سرپا نگاه داشته بود
وی افزود: بخشی از دام‌های سبک استان قزوین به مراتع ییلاقی منتقل شدند اما حقیقت این است که امسال علوفه کافی برای گذران فصل در اختیار دامداران نبود و درنهایت این افراد ناچار به تأمین علوفه‌های خشک با هزینه‌های بالابودند که توان مالی تأمین آن را نیز نداشتند.
دام مولد ارزشمند است
این کارشناس امور دام بیان کرد: بر همین اساس دام مولد استان که به اتفاقاً در بسیاری از موارد از نمونه‌های اصلاح نژاد شده و ارزشمند محسوب می‌شود ناچار باید از چرخه خارج شود، چراکه دامدار توان تأمین هزینه‌های نگهداری از دام را ندارد.
تقی لو گفت :البته بخش قابل‌توجهی از این مسئله تاکنون به‌صورت غیررسمی بوده است و با فروش در مناطق روستایی اتفاق افتاده ولی می‌تواند تأثیر خود را در کاهش قیمت دام زنده و افزایش قیمت نهادهای دامی نشان دهد.
۱۹۰ هزار تن نهاده دامی در قزوین توزیع‌شده است
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی قزوین اما در این خصوص معتقد است که تخصیص نهاده‌های دامی از طریق سامانه بازار گاه نهاده‌های دامی کشاورزی و با نهایت دقت به دامداران اختصاص یافت است.
حمیدرضا عزتی می‌گوید: از ابتدای امسال تاکنون بیش از ۱۹۰ هزار تن انواع نهاده‌های دامی بین دامداران و پرورش‌دهندگان طیور در استان قزوین توزیع‌شده است که بخش قابل‌توجهی از این نهاده هوا ذرت دانه‌ای، گنجاله سویا و دانه جو بوده است. در این مدت ۶۷ هزار و ۸۰۰ تن نهاده به مرغداران، ۶۱ هزار و ۳۰۰ تن به اتحادیه و تعاونی‌های دامداران، ۳۲ هزار و ۶۰۰ تن به دامداران و ۲۸ هزار و ۴۰۰ تن به کارخانه‌ها کنسانتره تحویل داده شده است.
وی در مورد نحوه توزیع نهاده‌های دامی نیز بیان کرد: از انتهای سال ۱۳۹۸ توزیع نهاده‌های دام و طیور در سامانه بازار گاه نهاده‌های کشاورزی بر اساس مقادیر اعلام شده توسط وزارتخانه انجام گرفته و در استان قزوین نیز بین دامداران، مرغداران و کارخانه‌ها تولید کنسانتره توزیع‌شده است.
از انتهای سال ۱۳۹۸ توزیع نهاده‌های دام و طیور در سامانه بازار گاه نهاده‌های کشاورزی بر اساس مقادیر اعلام شده توسط وزارتخانه انجام گرفته و در استان قزوین نیز بین دامداران، مرغداران و کارخانه‌ها تولید کنسانتره توزیع‌شده است
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی قزوین گفت: در این مدت با بازدیدهای میدانی و استفاده از سامانه های جامع دامپزشکی و سامانه مدیریت اطلاعات صنعت طیور و اتحادیه های دامداران تلاش کردیم تا بخشی از فعالین حوزه دام و طیور استان قزوین شناسایی و در توزیع نهاده‌ها این افراد مدنظر قرار گیرند و توزیع نهاده‌های دولتی با بیشترین دقت ممکن انجام شده است. با این حال می پذیریم که نیاز استان در حوزه تأمین نهاده‌های دامی بیش از چیزی بوده که محقق شده است و دامداران استان روزهای سختی را سپری کردند.
هنوز مواردی از ذبح دام مولد در قزوین گزارش نشده است
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی قزوین گفت: در خصوص ذبح و کشتار دام مولد در کشور اخباری به گوش ما هم رسیده است اما هنوز مواردی از این دست در استان قزوین گزارش نشده است البته باید گفت در استان قزوین نزدیک به ۱۰۰ هزار راس دام سنگین وجود دارد که سالیانه نزدیک به ۲ درصد از این دام ها به علت صدمات فیزیکی، بیماری ها و ... حذف می‌شود در حوزه دام سبک نیز دامداران استان قزوین نزدیک به یک میلیون گوسفند و بز در استان پرورش می دهند که بر اساس میانگین ها سالانه ۱۰ تا ۱۵ درصد از این دام به دلیل افزایش سن، کاهش باروری، صدمات فیزیکی و ... حذف می‌شود.
عزتی اظهار داشت: بر اساس آمارهایی که در اختیار ماست تا به امروز کشتار دام مولد و شیری در استان بیشتر از میانگین ها نبوده است اما قبول داریم که این تهدید برای استان وجود دارد به خصوص این‌که دامداران با خشک‌سالی اخیر و کاهش تأمین نهاده‌های دامی مشکلاتی را تجربه میکنند.
وی گفت: حساسیت ویژه ای در این خصوص در استان قزوین وجود دارد، چراکه افزایش این مسئله می تواند تنظیم وضع موجود را برهم زده و برای سال آینده تعادل در تولیدفرآورده های دامی، گوشت قرمز و قیمت محصولات را بر هم بزند.
توزیع نهاده‌های دامی در قزوین افزایش جدی داشته است
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی قزوین عنوان کردک تلاش ما این است که با توزیع مناسب نهاده‌های دامی کمک حال دامداران در استان قزوین باشیم و از بروز این مسائل جلوگیری کنیم. به عنوان مثال در سال گذشته طی یک سال کمتر از ۲هزار و ۵۰۰ تن نهاده به گوسفند داران استان اعطا شد اما طی ۳ ماهه امسال ۴ هزار و ۵۰۰ تن نهاده به دامداران سبک توزیع شد که این روند تا پایان تابستان نیز ادامه خواهد داشت.
بر اساس آمارهایی که در اختیار ماست تا به امروز کشتار دام مولد و شیری در استان بیشتر از میانگین ها نبوده است اما قبول داریم که این تهدید برای استان وجود دارد به خصوص این‌که دامداران با خشک‌سالی اخیر و کاهش تأمین نهاده‌های دامی مشکلاتی را تجربه می کنند
عزتی گفت: تلاش ما این است که با رایزنی های انجام شده بتوانیم برای نیمه دوم سال نهاده دولتی تأمین کنیم که با کمک تعاونی‌های مرتبط به‌صورت کامل دقیق و حساس بین فعالین این حوزه توزیع شود.
بی‌پولی پای دامداران را به سلاخ خانه‌ها بازکرده است
قطعاً انتشار اخباری از سلاخی دام ها به بهانه بی‌پولی و عدم تأمین نهاده‌های دامی از تلخ ترین خبرهایی باشد که در حوزه کشاورزی و دامداری طی چند ماه اخیر مخابره شده است، خبری که نشان از طوفانی جدی در قیمت‌های فرآورده های دامی و گوشتی در چند ماه آینده دارد.
گویا ماجرای جوجه‌کشی امروز با سلاخی گوساله ها و گاوهای شیرده در حال تکرار شدن است، دامدارانی که باوجود عدم توان در تأمین نهاده‌های دامی مورد نیاز اقدام به سلاخی گاوهای خود کرده اند، این در حالی است که به گفته مسئولین این کشتارها غیر قانونی بوده و در بسیاری از موارد خارج از شبکه به انجام می‌شود.
به بیان ساده تر گاوهای اصلاح نژاد شده برای شیردهی که جزو پرمصرف ترین انواع گاوها هستند امروز در پی بی‌پولی دامداران و ناتوانی در تأمین نهاده‌های دامی آزاد راهی سلاخ خانه‌ها و درنهایت قصابی ها می شوند، داستان غم انگیزی که اگرچه کاهش موقتی قیمت گوشت قرمز به دنبال افزایش عرضه در بازار را با خود به همراه خواهد داشت اما می‌تواند نظم موجود در سیستم تولید فرآورده های دامی را برهم زند.
نظر شما