مریم رضایی؛ بازار: صنعت مد و لباس نیازمند توجه جدی مسیولین است تا علاقه مندان به این حوزه بتوانند فعالیت‌ها و اقدامات خود را هدفمندتر کنند. تلفیق این صنعت همراه با هنرهایی مثل سوزن دوزی تا حدودی توانسته استان گلستان را در این راه به جلو پیش ببرد.
سوزن دوزی بلوچی یکی از هنرهایی است که این روزها علاوه بر سابقه دیرینه در بین اقوام بلوچ در دنیای صنعت مد و لباس و پوشاک در بین بانوان اهمیت پیدا کرده است و طرفداران زیادی دارد. نقوش زیبای این سوزن دوزی‌ها نشان از حوصله و دقت بالای زنان هنرمند قوم بلوچ است. یکی از هنرهایی که توانسته باعث کارآفرینی‌های خانگی شود و صنعت مد و لباس را رونق بخشد.
با مریم شاه زئی‌پور مدرس و کارآفرین حوزه دوخت‌های سنتی و بنیانگذار برند «ریرا» و مدیر عامل شرکت تعاونی روشا هنر گلستان در خصوص سوزن دوزی بلوچ و کاربرد آن در دنیای مد صحبت کردیم. حدود ۱۰ سالی است که در این زمینه فعالیت می‌کند. گفتگوی ما با او را در زیر می‌خوانید:
* از شروع کار خود در سوزن دوزی بلوچی بگویید؟
همراه با تحصیل با توجه به اینکه خودم اصالتا بلوچی هستم به این سمت هنری هم گرایش داشتم. در شهرستان آزادشهر شرایط خیلی مهیا نبود و بعضی از آموزش‌ها را در شهرهای دیگر دیدم و با تشویق خانواده و دوستان باعث شد که راه اصلی خود را پیدا کنم و خوشحالم که در این رشته فعالیت می‌کنم و تمام تلاش خودم را می‌کنم تا گلستان در زمینه سوزن دوزی بلوچی و تلفیق آن با هنر مد و لباس به جایگاه واقعی خود برسد.
* چرا این نقوش سوزن دوزی بلوچی در صنعت مد و لباس خاص شده است؟
طرح و نقوش هندسی در این سوزن دوزی و انتزاعی بودن آن جذابیت دارد. جریان مد و لباس در دنیا به سمت مفهومی بودن گرایش پیدا کرده است و به همین خاطر نقوش اصیل و قدیمی جایگاه ویژه ایی در دنیا پیدا کرده است. این نقوش کاملا ذهنی و هندسی است و آن را روی پارچه با سوزن و نخ می‌دوزند و نسل به نسل انتقال پیدا می‌کند و جایگاه سوزن دوزی در دنیا به این دلیل است.
تکنیک‌های دوخت در این هنر بسیار زیاد است و خودم بعد از این سال‌ها هنوز هم دوخت‌هایی است که شاید از آن اطلاعی نداشته باشم. در حال حاضر طرفداران طراحی لباس به دنبال این هستند تا با استفاده از هنرهایی که در گذشته وجود داشته است کارهای خاصی ارایه دهند.
جریان مد و لباس در دنیا به سمت مفهومی بودن گرایش پیدا کرده است و به همین خاطر نقوش اصیل و قدیمی جایگاه ویژه ای در دنیا پیدا کرده است
* سوزن دوزی می‌تواند به عنوان یک کسب و کارخانگی مطرح باشد؟
بله صددرصد. خانم‌ها می‌توانند خیلی راحت با آموزش این کار را در منزل انجام دهند و به عنوان یک منبع درآمد به آن نگاه ویژه ایی داشته باشند.
* مواد اولیه این هنر شامل چه موادی است؟ و آیا تهیه آن هزینه بالایی دارد؟
نخ، سوزن و پارچه از اصلی‌ترین مواد اولیه کار است. هزینه مواد اولیه بستگی به جنس کار دارد. لباس‌های سوزن دوزی شده با ابریشم با قیمت‌های میلیونی خرید و فروش می‌شود. مثلا نخ ابریشم خالص کیلیویی دو میلیون تومان است ولی می‌توان در ابتدای کار از نخ‌های پنبه ایی و شبه ابریشم هم استفاده کرد. مثلا یک نوار سوزن دوزی بلوچی یک متر در ۱۰ سانتی متر از ۵۰۰ هزار تومان تا دو میلیون تومان می‌تواند قیمت داشته باشد. بستگی به جنس مواد استفاده شده دارد.
* آماری دارید که در استان چند نفر به این هنر مشغول هستند؟
سوزن دوزی‌های مختلفی از جمله سوزن دوزی ترکمن، بخارا دوزی، نقش دوزی و سیاه دوزی شاهکوه در منطقه وجود دارد که هنرمندان خودش را دارد. ولی اشخاصی که سوزن دوزی بلوچی انجام می‌دهند محدود هستند.
* برای چند نفر در کارگاه خود کارآفرینی کرده اید؟
در تعاونی که دارم ۹ نفر مشغول به فعالیت و عضو تعاونی هستند. ۶ نفر تیم طراحی را تشکیل می‌دهند و در مجموع ۱۵ نفر به صورت فعال مشغول به کار داریم و تعدادی هم که به صورت مقطعی و دوره ایی با ما همکاری می‌کنند.
* علاقه مندان برای آموزش و فروش بیشتر چه رده‌های سنی هستند؟
سوزن دوزی بلوچ خیلی برای دیگران جذاب است. مشتری‌ها بیشتر در رده سنی ۲۵ تا ۵۰ سال هستند و علاقه مندان با توجه به محصول نیاز خود را انتخاب می‌کنند. در بحث آموزش حتی نوجوانان ۱۲ساله هم بوده که علاقه داشته و آموزش دیده است. خیلی از شاگردان من به صورت آنلاین آموزش دیده‌اند و حتی سفارش می‌گیرند.
* از مشکلاتی که برای شما در این هنر در شهرستان وجود دارد، بگویید؟
امکانات کم آموزشی در شهرستان آزادشهر و استفاده از تسهیلات پایین یکی از مشکلات ما است. یکی دیگر از مواردی که همیشه هنرمندان شهرستان‌ها را با چالش همراه کرده است که ما در گرگان حضور نداریم و توسط مسیولین کمتر دیده می‌شویم. اگر نمایشگاه خوبی در تهران باشد یا خبردار نمی‌شویم و یا اینکه از ما برای حضور در نمایشگاه‌ها دعوت نمی‌شود. در مجموع سرویس دهی به هنرمندان مرکز استان توسط مسیولین بهتر است و همین باعث دلزدگی هنرمندان شهرستانی و یا حتی مهاجرت آن‌ها به تهران می‌شود.
* محصولات تولیدی شما بیشتر شامل چه چیزهایی می‌شود؟
سوزن دوزی‌های بلوچی بر روی لباس و حاشیه آستین و یقه‌ها و زیور آلات سوزن دوزی شده هم داریم. به دنبال این هستیم که محصولات جدیدتر و به روز شده ایی را تولید کنیم.
بازار هدف در کشورهای مختلف را شناسایی کرده‌ایم و با کمک مسیولین می‌توانیم با رایزنی‌های فرهنگی و محصولات تولیدیمان را به خارج از ایران صادر کنیم
* بازار فروش به چه صورت است؟
در سال‌های قبل بازار فروش بیشتر نمایشگاهی بود و با حضور در نمایشگاه‌های مختلف محصولات خود را عرضه می‌کردیم. اما با توجه به شرایط کرونا در حال حاضر بیشتر به صورت آنلاین شاپ‌ها و با استفاده از فضاهای مجازی سعی در معرفی محصول خود داریم. بیشتر بازار هدف برای سوزن دوزی بلوچی بر روی لباس کشورهای خارجی که در حوزه مد و لباس مطرح هستند است. بازار هدف در کشورهای مختلف را شناسایی کرده‌ایم و با کمک مسیولین می‌توانیم با رایزنی‌های فرهنگی و محصولات تولیدی ما به خارج از ایران صادر شود و استعدادهای خوبی در زمینه صنایع دستی وجود دارد که می‌تواند نام گلستان را نه در کشور بلکه در خارج از کشور تولیدات خود را ارایه دهند.
* در پایان اگر حرف خاصی دارید؟
در چند سال اخیر کارهای خوبی در این هنر انجام داده ایم. خیلی دوست دارم از صنایع دستی به دنیای مد و هنر برسیم. مد شاید تاریخ مصرف داشته باشد اما هنر همیشه طرفدار دارد و در واقع هنر به دنیای مد هویت بخشیده است.
نظر شما