بازار؛ گروه خودرو: ناوگان حمل و نقل عمومی از سه بخش ریلی، اتوبوس و تاکسی تشکیل شده که بخش ویژه و زیاد جابجایی مسافر و سفر درون شهری را تاکسی‌ها عهده دار هستند. در همین راستا در تمام دنیا سعی می‌شود خودروهای کم استهلاک اما ایمن و با فضای بار مناسب برای این بخش اختصاص داده شود.
با این حال ناوگان تاکسیرانی ایران، تفاوت فراوانی در تعاریف و استانداردهای بین المللی دارد؛ چرا که از بدو شروع تحریم‌ها و افزایش نرخ ارز بهای قطعات افزایش یافته، از سویی قیمت خودروها نیز بالا رفته و مانع تبدیل تاکسی فرسوده به نو شده است. این مسائل با توجه به پیمایش طولانی تاکسی ها، هزینه های مضاعفی را از جمله نیاز به تعمیر و نگهداری بیشتر بر روی دوش تاکسی داران گذاشته است.
۱۹۲ هزار تاکسی فرسوده
بر اساس اعلام اتحادیه تاکسیرانی کشور، کل جمعیت ناوگان حمل و نقل عمومی مبتنی بر تاکسی در کشور به ۳۱۸ هزار دستگاه می‌رسد که از این تعداد ۷۶ هزار خودرو در تهران هستند و نزدیک به ۱۹۲ هزار دستگاه نیز به سن فرسودگی رسیده‌اند.
در این راستا «مرتضی ضامنی» مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی های شهری کشور با اشاره به اینکه فرایند نوسازی ناوگان تاکسیرانی از ۱۵ آبان سال گذشته دوباره از سر گرفته شده در ابتدای سال جاری اعلام کرد: «در راستای نوسازی ناوگان تاکسیرانی در سال ۹۹، از تعداد ۲۴ هزار و ۷۳۳ متقاضی ثبت نام شده که تعداد ۹ هزار و ۱۸۰ پیش فاکتور برای آن صادر و خودروی جایگزین نیز به تعداد ۷ هزار و ۶۵۹ دستگاه تحویل مالکان داده شده و تعداد هزار و ۱۸۰ دستگاه در روند شماره گذاری و تحویل خودرو است.»
البته در روند نوسازی تاکسی‌ها مشکلات بیشماری پیش روی تاکسیداران قرار داده شد که از جمله آن می‌توان به افزایش بی‌رویه قیمت خودرو و عدم پرداخت تسهیلات از سوی بانک ها و حتی عدم آمادگی خودروسازان برای ارائه خودروهای یورو ۵ اشاره کرد. با این حال اتحادیه تاکسیرانی مدعی است که با وجود تمام مشکلات توانستند سال گذشته مجوز نوسازی ۵ هزار دستگاه تاکسی را بگیرند و نوسازی را انجام دهند.
هرچند نوسازی هزینه مضاعفی بر دوش تاکسیداران می‌گذارد اما با این حال اغلب حاضر به این می‌شوند که زیر بار این هزینه بروند و نه تنها مانع انتشار گازهای آلاینده به محیط زیست شوند بلکه از هزینه‌های گاه و بی‌گاه تعمیر خودرو نیز در امان بمانند
گره کور نوسازی با افزایش قیمت خودرو
هرچند نوسازی هزینه مضاعفی بر دوش تاکسیداران می‌گذارد اما با این حال وقتی پای درد دل آنها می‌نشینیم اغلب حاضر به این می‌شوند که زیر بار این هزینه بروند و نه تنها مانع انتشار گازهای آلاینده به محیط زیست شوند بلکه از هزینه‌های گاه و بی‌گاه تعمیر خودرو از جمله هزینه ۱۰ میلیون تومانی پیشرانه و تعویض قطعات یدکی در امان بمانند؛ با این حال روند نوسازی به قدری دشوار و کُند انجام می‌شود که کمتر راننده‌ای می‌تواند به تاکسی نو دست یابد.
در این راستا مشیری یک راننده تاکسی در پاسخ با بازار گفت: «تاکسی زیر پایم بیش از ۱۰ سال عمر دارد و در عمل باید مشمول طرح نوسازی شود. بنابراین برای نوسازی تاکسی خود درخواست دادم که سال گذشته خودروام را ۱۸ میلیون تومان تاکسیرانی خریداری می‌کرد و برای خودرو جدید باید ۸۴ میلیون تومان پرداخت می‌کردم.»
مشیری با اشاره به اینکه به رغم درخواست برای نوسازی تاکسی نتوانسته است تاکسی نو دریافت کند، اضافه کرد: «دوباره برای نوسازی تاکسی مراجعه کردم و به رغم اینکه هزینه خریداری تاکسی فرسوده همان ۱۸ میلیون تومان باقی مانده و اضافه نشده است اما باید برای خرید تاکسی نو ۱۰۵ میلیون تومان هزینه کنم.»
وی ادامه داد: «هرچند اختلاف حدود ۲۰ میلیون تومانی خارج از توان رانندگان تاکسی از جمله خودم است اما با این حال برای کاهش هزینه‌های نگهداری به همین مبلغ هم راضی شده‌ایم اما تاکسی‌ای نیست که در اختیارمان قرار دهند و به نظر می‌رسد این نبود تاکسی نو همراه با افزایش قیمت دوباره باشد. یعنی با توجه به اینکه احتمال می‌دهیم خودروساز قصد افزایش قیمت دوباره تاکسی را دارد از ارائه آن خودداری می‌کند.»
تاکسیداران نه تنها باید زیر بار هزینه مضاعف تعویض و نوسازی تاکسی بروند بلکه به دلیل نامشخص بودن برنامه زمان بندی اغلب هزینه‌های دیگری هم به آنها تحمیل می‌شود که خارج از توان و درآمدشان است
خدمات نصفه و نیمه به تاکسیداران
این راننده تاکسی درون شهری، با اشاره به اینکه یک مدت به بهانه ای که توان ارائه خودرو قسطی وجود ندارد از نوسازی سرباز زدند بیان کرد: «حالا هم که برای خرید نقدی خودرو اقدام می‌کنیم امروز و فردا می‌کنند. این نیز درحالی است که اگر قرار باشد همین تاکسی را نگهداری کنم باید بالغ بر ۱۰ میلیون تومان هزینه تعمیر موتور آن کنم که بعد ۱۸ میلیون تومان خودرو را تحویل تاکسیرانی در صورت قرار گرفتن در طرح نوسازی دهم.»
مشیری با اشاره به اینکه رانندگان تاکسی در طرح نوسازی دچار یک بلاتکلیفی شده‌اند اضافه کرد: «متاسفانه نه تنها باید زیر بار هزینه مضاعف تعویض و نوسازی تاکسی برویم بلکه به دلیل نامشخص بودن برنامه زمان بندی اغلب هزینه‌های دیگری هم به ما تحمیل می‌شود که خارج از توان و درآمدمان است.»
البته مشکل تاکسیداران فقط به همین جا محدود نمی‌شود و همانطور که اشاره شد به دلیل پیمایش روزانه بالا، تاکسیداران هر روز باید بخش قابل توجهی از درآمدشان را صرف تعمیر و نگهداری همین تاکسی‌های فرسوده کنند.
در این راستا یک تاکسیدار دیگر در خصوص این موضوع که چقدر فعالیت فروشگاه ها و تعمیرگاه‌ها به کمک تاکسیداران می‌آید به «بازار» گفت: «مدت زیادی است که از تعمیرگاه ها و فروشگاه‌های تاکسیرانی استفاده نکرده‌ام و تجربه خوبی از استفاده از خدمات مجموعه های زیر نظر تاکسیرانی ندارم؛ چرا که اغلب فروشگاه‌های آن با اجناس نامرغوب و بی‌کیفیت پر شده‌اند و قیمت‌ها هم بیش از فروشگاه‌های خصوصی است.»
یک راننده تاکسی: پیش از افزایش قیمت چندباره لاستیک در سال گذشته، دی ۹۸ برای دریافت چهار حلقه لاستیک ثبت نام کردم که قرار بود در زمان تحویل یعنی تیر ۹۹ برای این تعداد لاستیک ۸۷۰ هزار تومان پرداخت کنم اما متاسفانه در زمان تحویل متوجه این شدم که یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان از کارت پول برداشت کردند
افزایش قیمت ناگهانی تایرهای ثبت نام شده!
ناصری با اشاره به اینکه تاکسیرانی امکانات خاصی به تاکسیداران ارائه نمی‌دهد اضافه کرد: «چندباری که به تعمیرگاه‌های این سازمان از جمله خیابان دماوند رفتم خدمات مناسبی دریافت نکردم. علاوه بر هزینه یکسال تعمیرگاه با تعمیرگاه‌های شخصی، زمان خواب خودرو در تعمیرگاه هم طولانی است. برای مثال تعمیراتی که در تعمیرگاه خصوصی در یک نصف روز انجام می شود در تعمیرگاه زیر نظر تاکسی رانی بیش از سه روز طول می‌کشد. تامین معاش ما تاکسیداران هم با همین خودرو است و نمی‌توانیم چند روز تاکسی خود را در تعمیرگاه رها کنیم.»
این راننده تاکسی خودرو پژو ۴۰۵ زرد رنگ به قطعاتی که نیاز به تعویض مکرر دارند اشاره کرد و گفت: «دیسک و صفحه، لاستیک، تسمه و سرسیلندر در خودروهای پژو که خیلی زود واشر می زند نیاز به بارها تعمیر و تعویض دارند. بنابراین در صورتی که تاکسیرانی برنامه‌ای در خصوص ارائه قطعاتی همچون لنت ترمز و کلاچ، روغن، لاستیک داشته باشد می‌تواند کمی از فشار به رانندگان بکاهد، هرچند تاکنون اقدام خاصی در این زمینه انجام نداده است.»
وی با اشاره به اینکه حتی تاکسیرانی نسبت به تعهد خود در زمینه ارائه لاستیک دولتی و ثبت نامی هم به درستی عمل نکرده است، به تجربه خود از تیر ۹۹ اشاره کرد و افزود: «پیش از افزایش قیمت چندباره لاستیک در سال گذشته، دی ۹۸ برای دریافت چهار حلقه لاستیک ثبت نام کردم که قرار بود در زمان تحویل یعنی تیر ۹۹ برای این تعداد لاستیک ۸۷۰ هزار تومان پرداخت کنم اما متاسفانه در زمان تحویل متوجه این شدم که یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان از کارت پول برداشت کردند.»
ناصری اضافه کرد: اعتراض کردم و گفتم ۸۷۰ هزار تومان ثبت نام لاستیک کردیم و تنها پاسخی که به ما دادند این بود که می‌خواهید همین را هم نمی دهیم. به همین راحتی نزدیک به ۴۰ درصد قیمت لاستیک را افزایش دادند و حتی حق اعتراض هم نداشتیم.»
نظر شما