میترا شهبازی؛ بازار: هنوز مدت زیادی از تصمیم کارگروه پایش صنعت حمل و نقل کشور در خصوص حذف همیشگی مصوبه اختصاص ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی به واردات لاستیک سنگین و تحمیل افزایش هزینه حمل ۶۵ میلیون تومانی برای هر کامیون در سال نگذشته؛ این بار مسئولان وزارت صمت اقدام به ممنوعیت کلی واردات رینگ‌های ۱۳، ۱۴ و ۱۵ لاستیک که عمده خودروهای سواری کشور را شامل می‌شوند را گرفته اند. هرچند این تصمیم در راستای حمایت از تولیدکنندگان لاستیک داخلی گرفته شده است.
اما با این حال به نظر می‌رسد یک جانبه و بدون در نظر گرفتن نیاز بازار و بخصوص نیاز خودروهای باربری همچون وانت اعمال شده باشد؛ چرا که به گفته کارشناسان با ممنوعیت واردات تایر و نبود توان کافی برای تولید برخی از لاستیک‌های رینگ ۱۵ مورد نیاز خودروهای پیکاپ همراه است؛ بنابراین دور از انتظار نیست که بخش باربری کشور با بحران تامین لاستیک مواجه شود.
سایه شوم گرانی بر سر لاستیک خودرو
هنوز رانندگان با افزایش چند باره قیمت تایر در سال ۹۹ کنار نیامده بودند که این بار با دستور محمد صادق مفتح، قائم مقام وزیر صمت در امور بازرگانی، واردات تایرهای رینگ ۱۳ تا ۱۵ ممنوع اعلام شد؛ بر اساس این دستور واردات تایرهای سایزهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵ از تاریخ ۲۵/۲/۱۴۰۰ از اولویت کالایی ۲۱ به اولویت کالایی ۲۷ تغییر یافت که با توجه به جدول اولویت بندی کالاها، کالاهای گروه ۲۷ شامل محصولاتی می شوند که امکان ثبت سفارش برای واردات به کشور را ندارند.
این نیز درحالی است که نه تنها سال گذشته مالکان خودروهای سواری بارها شاهد افزایش قیمت لاستیک داخلی بودند بلکه در برهه‌هایی از زمان برخی از رینگ‌های پرمصرف نیز در بازار با کمبود مواجه شده بود؛ از همین رو به نظر می‌رسد تصمیم به ممنوعیت واردات تایر در راستای حمایت از تولید کنندگان آن هم در شرایطی که برخی از لاستیک‌های چینی حتی با تعرفه‌های وارداتی از محصولات تولیدکنندگان لاستیک داخلی ارزان تر است اقدامی عجولانه بوده است.
در این خصوص می‌توان به تایرهای درجه یک چینی مانند بوتو، تراینگل و دیگر برندها اشاره کرد که با وجود پرداخت تعرفه گمرکی ۴۰ درصدی و واردات با ارز نیمایی هنوز قیمت‌هایشان از تایرهای تولید داخلی که حتی از حمایت‌های دولتی هم برای تولید برخوردارند، ارزان تر هستند.
هنوز تولیدکنندگان لاستیک‌های داخلی نتوانسته‌اند برای محصولاتشان استانداردهای بین‌المللی را دریافت کنند که وزارت صمت برای ممنوعیت سه رینگ پرمصرف خودروها خیز برداشته است
لاستیک داخلی استاندارد بین‌الملل ندارد
سید محمد میرعابدینی دبیر انجمن وارد کنندگان لاستیک خودرو ایران به بازار گفت: هنوز ابلاغیه‌ای در این خصوص از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت به انجمن نرسیده اما به نظر می‌رسد طی جلسه‌ای که تولیدکنندگان لاستیک در غیاب اعضای انجمن واردکنندگان تایر در روز شنبه با وزارت داشتند، به صورت یک طرفه موضوع ممنوعیت واردات در راستای حمایت از تولیدکنندگان داخلی مطرح کردند و رای به این موضوع داده شده است.
وی با اشاره به اینکه متاسفانه در این برنامه ممنوعیت واردات رینگ لاستیک ملاک قرار داده شده و نوع لاستیک را در نظر نگرفته‌اند، تاکید کرد: در حال حاضر در رینگ ۱۵ برخی از از انواع لاستیک پرمصرف خودروهای پیکاپ را داریم که در داخل کشور تیراژ تولید کمی دارند و همین ممنوعیت می تواند برای رانندگان وانت و دیگر خودروهای پیکاپ چالش برانگیز باشد.
این کارشناس حوزه لاستیک خودرو تصریح کرد: علاوه بر مشکلات فوق، هنوز لاستیک‌های داخلی نتوانسته‌اند استانداردهای بین‌المللی را دریافت کنند که وزارت صمت برای ممنوعیت سه رینگ پرمصرف خودروها خیز برداشته است. گفتنی است که از چندی پیش واردکنندگان تایرهای سواری هنگام ثبت‌سفارش تایرهای رینگ ۱۳ تا ۱۵ با پیغامی جدید در سامانه مواجه شدند که واردات و ثبت سفارش این کالا را با عنوان کردن دلیل توانمندی در ساخت داخل، ممنوع کرده است.
رینگ ۱۴ و ۱۵ به عنوان دو سایز پرمصرف در انواع خودروهای سواری و باربری سبک شناخته می‌شوند. این درحالی است که تولیدکنندگان تایر داخلی همچنان در زمینه تولید لاستیک خودروهای پیکاپ با مشکل مواجه هستند
شایان ذکر است، رینگ ۱۴ و ۱۵ به عنوان دو سایز پرمصرف در انواع خودروهای سواری و باربری سبک شناخته می‌شوند. این درحالی است که تولیدکنندگان تایر داخلی همچنان در زمینه تولید لاستیک خودروهای پیکاپ با مشکل مواجه هستند. چرا که تایری که برای خودروهای باربری به کار می‌رود نیاز به این دارد که وزن بار را تحمل کند. هرچند تغییر لاستیک خارجی به ایرانی در خودروهای سواری همچون پژو ۲۰۶، پژو ۴۰۵، پراید و غیره به لحاظ کیفی مشکل ساز نخواهد شد اما مساله این است که تایرهای داخلی تحمل حمل بار خودروهای باربری را ندارند.
البته همانطور که اشاره شد مشکل فقط به کمبود تایرهای مناسب خودروهای پیکاپ محدود نمی شود و به زودی باید انتظار افزایش قیمت لاستیک در بازار را هم داشت. افزایش قیمتی که به نظر می‌رسد خارج از توان مصرف کنندگان باشد. علاوه بر این در مقایسه قیمت تایرهای ایرانی با خارجی شاهد این خواهیم بود که تایرهای تولید داخل نه با قیمت مصوب سازمان حمایت بلکه ۵۰ تا ۷۰ درصد گران‌تر از مصوبه قانونی در بازار عرضه می شوند.
به رغم تلاش سه خودروسازی بزرگ کشور از جمله ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو در شرایط تحریم برای افزایش تیراژ تولید، تنها توانستند ۹۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید کنند و هنوز در رسیدن به هدف برنامه ریزی شده ۳۰۰ هزار دستگاه کم داشتند
همانطور که اشاره شد ممنوعیت واردات در راستای حمایت از تولید داخل اعمال شده است؛ اتفاقی که نمونه آن را در حوزه خودرو داریم و شاهد این هستیم که خودروسازان نتوانستند امسال هم به تیراژ تولید مورد نظر یعنی یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه در سال برسند. همچنین بازار خودرو طی چند سال اخیر با چالش جدی افزایش قیمت مواجه شده است. معضلی که ابتدا متولیان آن را حباب قیمت معرفی می‌کردند و وعده می‌دادند به زودی قیمت‌ها به شرایط قبل بر می‌گردد.
با این حال نتیجه چه شد؟ هر سه ماه یکبار شورای رقابت در مخالفت خودروسازان، مسئولان و نمایندگان مردم در مجلس اقدام به قیمت گذاری دستوری می‌کند. قیمت گذاری که نتیجه آن زیان انباشته ۸۴ هزار میلیارد تومانی خودروسازان و افزایش فاصله ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیونی قیمت خودرو در کارخانه و بازار شده است.
بنابراین به نظر می‌رسد مسئولان بدون درس گرفتن از ممنوعیت واردات خودرو در حال رقم زدن دوباره این تجربه در حوزه لاستیک هستند. گفتنی است به رغم تلاش سه خودروسازی بزرگ کشور از جمله ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو در شرایط تحریم برای افزایش تیراژ تولید، تنها توانستند ۹۰۰ هزار دستگاه خودرو تولید کنند و هنوز در رسیدن به هدف برنامه ریزی شده ۳۰۰ هزار دستگاه کم داشتند. البته همانطور که کارشناسان بارها مطرح کرده‌اند تیراژ تولید اعلامی خودروسازان شامل تولید خودروهای ناقص کف کارخانه ها که تجاری نشده‌اند هم می‌شود.
خودروهایی که طی سال‌های اخیر برای فروششان مراسم قرعه کشی راه انداخته شد که کارشناسان آن را اشتباه محض و لاتاری خودروسازی معرفی کردند؛ حالا این بیم می‌رود که لاستیک هم گرفتار چنین شرایطی شود. هرچند قرعه کشی برای لاستیک معنا ندارد اما به طور حتم ممنوعیت واردات رسمی به کمبود عرضه تایر، افزایش چندباره قیمت، عرضه تایر بی‌کیفیت، افزایش حجم قاچاق تایر و حوادث رانندگی منتهی خواهد شد. چرا که لاستیک به عنوان یک قطعه مصرفی و ویژه ایمنی برای خودرو معرفی می‌شود.
ممنوعیت یعنی محدودیت، محدودیت یعنی کاهش عرضه، کاهش عرضه نیز یعنی افزایش قیمت، این موضوع می خواهد لاستیک، خودرو، صیفی جات و غیره باشد، همگی یک نتیجه دارند
واردات مواد اولیه یا لاستیک؟
مهدی دادفر دبیر انجمن واردکنندگان خودرو نیز در خصوص موضوع ممنوعیت واردات تایرهای رینگ ۱۳، ۱۴ و ۱۵ لاستیک و تعمیم آن به سابقه ناخوشایند ممنوعیت واردات خودرو، به خبرنگار بازار گفت: ممنوعیت یعنی محدودیت، محدودیت یعنی کاهش عرضه، کاهش عرضه نیز یعنی افزایش قیمت، این موضوع می خواهد لاستیک، خودرو، صیفی جات و غیره باشد، همگی یک نتیجه دارند.
وی با اشاره به اینکه متاسفانه تولیدکنندگان و تجار کشور همگی روحیه انحصار طلبی را دارند، افزود: انحصار طلبی تبدیل به رفتار اجتماعی ما شده و برای برخی پنهان است و برای برخی عیان است. به طور حتم عده ای از تولیدکنندگان لاستیک توانسته اند با ارائه یک سری از اطلاعات درست یا نادرست کمیسیون اقتصادی دولت و وزارت صمت را قانع کنند که این ممنوعیت را اعمال کنید و می توانیم نیاز بازار را تامین کنیم. حالا هم ممنوعیت اعمال می کنند، یک ماه دیگر نتیجه آن مشخص می شود.
این کارشناس بازار خودرو ادامه می‌دهد: درحال حاضر اکثر صنایع کشور وابستگی به مواد اولیه خارجی دارند و چون مسئولان قصد ندارند این واقعیت را بپذیرند تصمیم به ممنوعیت می‌گیرند. بنابراین درصورتی که مواد اولیه وارد کشور نشود، ارز آن تامین نشود، اگر ثبت سفارش به راحتی انجام نشود و غیره در نهایت محصولی نخواهیم داشت و بازار را به چالش خواهیم کشید و دوباره دو راهکار انجام خواهد شد. اول افزایش قیمت و دوم افزایش قاچاق یعنی نتیجه این اقدام مسئولان جز این دو نیست.
افزایش قاچاق و حوادث رانندگی
دادفر با اشاره به اینکه تصمیم غیر کارشناسی مسئولان به قاچاق دامن می زند، بیان کرد: با افزایش قاچاق تایر بحث سنجش کیفیت نادیده گرفته می شود و افزایش حوادث رانندگی را هم شاهد خواهیم بود. بنابراین نمی‌دانیم دولت به دنبال چه چیزی است؟ برخی از مسئولان این دولت با تصمیمات نادرست خود یک عده را تبدیل به قاچاقچی و دزد می‌کند و هزینه زندگی را برای یک عده دیگر نیز افزایش می‌دهد.
وی اضافه کرد: متاسفانه در دولت تدبیر و امید به صورت مکرر شاهد چنین تصمیماتی به بهانه تحریم ها بودیم و هستیم؛ امروز لاستیک، کمی قبل‌تر روغن و غیره بوده است. بنابراین از مسئولان این درخواست را دارم که اگر ممکن است انقدر به دنبال این نباشند که چه کار کنند؟ به این فکر کنند که چه کارهایی را نباید انجام دهند.
وی افزود: برای اینکه موفق شویم فقط کافی است برخی از اقدامات را انجام ندهند. بنابراین تنها در صورتی که مدتی کاری نکنند مشکلات نیز خود به خود برطرف خواهد شد. اما متاسفانه قصدشان این نیست و قصدشان کاهش رضایت مندی و افزایش برهم زدن نظم اقتصادی است؛ هرچند ممکن است نادانسته این کار را انجام دهند اما انجام می دهند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری بازار، با این تفاسیر ممنوعیت واردات تایر نه تنها به افزایش چند باره قیمت این قطعه مصرفی و به ویژه ایمنی منتهی خواهد شد؛ بلکه کاهش کیفیت محصولات برخی از تولیدکنندگان، افزایش قاچاق لاستیک، افزایش حوادث رانندگی ناشی از استفاده از تایر فرسوده تا غیر استاندارد و کمبود لاستیک موضوع عجیبی نیست. هرچند که پیش‌تر اشاره شد که برخی از تایرهای وارداتی به رغم برخورداری از تعرفه وارداتی و چند دست گشتن در نهایت حتی ارزان‌تر از لاستیک‌های داخلی به دست مصرف کننده داخلی می‌رسد.
نظر شما