بازار؛ گروه خودرو: اگر سری به بازار آزاد برای خرید خودرو بزنید، متوجه خواهید شد محصولات گازسوز پرطرفدار و گران‌تر نسبت به خودروهای تک سوز هستند. زیرا اغلب مشتریان این خودروها، هدف استفاده در تاکسی‌های اینترنتی را با آن‌ها دارند. اما این موضوع در خودروسازی‌ها متفاوت‌تر از بازار است. آمارهای تولید نشان می‌دهد که میزان تیراژ این محصولات همواره در سال‌های گذشته روبه کاهش بوده و امسال نیز شاید درصد بسیار ناچیزی را از سبد محصولات به خود اختصاص دهند. پرواضح مشخص هست که خودروهای دوگانه سوز و توسعه CNG یک برنامه استراتژی انرژی گره خورده با اقتصاد است. مساله‌ای که متاسفانه از سوی مدیران و سیاستگذاران این صنعت مورد توجه قرار نگرفته است. با این تفاصیل به سراغ امیرحسن کاکایی کارشناس صنعت خودرو رفتیم تا این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم.
قیمت تمام شده، بیشتر از قیمت رسمی فروش است که زیان ده است و اثبات این موضوع نیز ۸۴ هزار میلیارد تومان زیان انباشته در دفاتر تلفیقی گروه صنعتی ایران خودرو و گروه خودروسازی سایپا است
* باتوجه به افزایش قیمت خودرو از سوی شورای رقابت خودروسازان امسال چه برنامه‌ای برای تولید خودرو سبدهای سوختی دارند؟
متاسفانه در وضعیت بدی قرار گرفتیم که اطلاعات با عدم قطعیت‌های بسیار زیاد در حال تبادل است. این موضوع مردم را سردرگم و برای فعالانی مانند من که قصد پیش بینی موضوعی را داریم، وضعیت را بغرنج می‌کند. پیش بینی باید براساس مستندات و فاکتورهای قابل اطمینان صورت گیرد. در کشور یک اختلاف بزرگی مابین قیمت خودرو از بازار، بهای تمام شده و نرخ فروش خودروساز وجود دارد. در این میان نیز اختلافی بین کارشناسان در خصوص قیمت نهایی اعلام شده و قیمت تمام شده واقعی وجود دارد. قیمت تمام شده، بیشتر از قیمت رسمی فروش است که زیان ده است. اثبات این موضوع نیز ۸۴ هزار میلیارد تومان زیان انباشته در دفاتر تلفیقی گروه صنعتی ایران خودرو و گروه خودروسازی سایپا است. برخی از مسئولین نیز این عدد را قبول نمی‌کنند. به طور مثال شورای رقابت علیرغم اینکه در ابتدای سال بیش از ۲۰ درصد افزایش نهاده‌های تولید را خودروسازان داشتند، با افزایش ۸ درصدی قیمت‌ها موافقت کردند. این افزایش قیمت از مقدار تورم کمتر بوده و سبب زیان خودروساز می‌شود.
اگر براساس سود و زیان تولید داشتند، اکنون باید خودروسازی‌ها را تعطیل می‌کردند. کجای دنیا خودروسازی با زیان اصرار به تولید می‌شود و توقع افزایش تیراژ نیز دارند؟ بنابراین معیار اقتصاد در این جا مطرح نیست
* گاهی شنیده می‌شود که خودروهای گازسوز برای خودروسازان سود آور هست، این موضوع صحت دارد؟ چرا خودروهای گازسوز از سوی خودروسازان با استقبال مواجه نیست؟
باید این نکته را در پاسخ به سوال شما بیان کرد که آیا خودروساز براساس سود و زیان تولید دارد؟ خیر، بلکه براساس دستور دولت عمل می‌کند. اگر براساس سود و زیان تولید داشتند، اکنون باید خودروسازی‌ها را تعطیل می‌کردند. کجای دنیا خودروسازی با زیان اصرار به تولید می‌شود و توقع افزایش تیراژ نیز دارند؟ بنابراین معیار اقتصاد در این جا مطرح نیست. لذا خودروساز براساس دستور و سبد تقاضا مشتری برنامه ریزی می‌کند. چند سال پیش شرکت زامیاد، نیسان را تغییر فیس و رنگ داد، ماحصل نتیجه عدم تمایل خرید مشتریان از محصول جدید بود. نکته کلیدی از سوی مشتریان برای خرید، قیمت بهره برداری است. زمانی که پراید تبدیل به تیبا می‌شود، برای مشتری که فاکتور عملکرد اهمیت ویژه دارد، تغییر مهم نیست. حال تصور کنیم سمند را گازسوز کنیم، برای مشتری چه اهمیتی دارد زمانی که قیمت بنزین از آب ارزان‌تر است؟
* باتوجه به صرفه اقتصادی برای مالکان خودروها در تفاوت قیمت گاز و بنزین، چرا خودروسازان به این نکته جهت افزایش تیراژ دقت ندارد؟
اختلاف قیمت خودرو گازسوز با بنزین سوز حدود ۳۰ میلیون تومان است، اختلاف قیمت بنزین و گاز و صرفه آن در یکسال به طور مثال برای یک دستگاه تاکسی با احتساب تفاوت قیمت گاز و بنزین، ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است. زمانی که خودروی گازسوز می خریم باید بدانیم، فضای صندوق عقب کمتر، استهلاک بیشتر، عمرمفید پایین‌تر را انتخاب کردیم. لذا طرح گازسوز به دلیل رفتارهای غلط دولت و مجلس، محکوم به شکست است. هدف این بود که قیمت سوخت به تدریج افزایش یابد، اختلاف قابل توجهی نیز میان نرخ گاز و بنزین وجود داشته باشد. اجرای این هدف می‌توانست تولید و خرید خودروگازسوز را به صرفه کند. شاید خودروهای گازسوز فقط برای ناوگان حمل و نقل عمومی صرفه داشته باشد. مزیت کشور استفاده از سوخت CNG و توسعه سبد سوختی خودروسازان بود.
* در سال ۹۸ قراردادی مابین وزارت نفت و گروه صنعتی ایران خودرو برای افزایش تولید خودروهای گازسوز منعقد شد، نتیجه آن قرار چه شد؟ آیا میزان تولید خودروهای گازسوز افزایش یافت؟
وزارت نفت در عمل قرار داد را رها کرد، از نظر عملیاتی نقل و انتقال مالی صورت نگرفت و اگر نیز پرداختی انجام شد بسیار کم بوده است. درحال حاضر زیان خودروسازان بسیار زیاد است و ارقام قراردادهای مشابه فوق در آن دیده نمی‌شود. مهم‌ترین نکته برای خودروسازان این هست که بتوانند خودرو را بفروشند. هرچند باید اشاره داشت که گاهی نیز سفارش‌هایی از سوی سازمان‌هایی مانند تاکسیرانی برای خودروسازان ارسال می‌شود که درخواست تولید خودروهای گاز سوز دارند. این سفارش‌ها نیز فقط به دلیل حمایت مالی وزارت نفت مطرح می‌شود.
علیرغم اینکه خودروسازان و متخصصین مخالف بودند، شرایط خوبی برای اجرای آن طرح فراهم شد. فکر می‌کنم حداکثر ۱۰ درصد طرح اجرا شد، این موضوع نیز به خودی خود بیانگر شکست طرح تبدیل است
* پیش بینی شما از تولید خودروهای گازسوز در سال جاری چیست؟ از طرح تبدیل خودروها که سال گذشته اجرا شد، چقدر موفقیت حاصل شد؟
هیچ پیش بینی ندارم و فکر می‌کنم صنعت گازسوز شکست خورده است. سال گذشته طرح گازسوز کردن خودروها برای مردم ارائه شد. علیرغم اینکه خودروسازان و متخصصین مخالف بودند، شرایط خوبی برای اجرای آن طرح فراهم شد. فکر می‌کنم حداکثر ۱۰ درصد طرح اجرا شد، این موضوع نیز به خودی خود بیانگر شکست طرح تبدیل است. علت این هست که قیمت بنزین بعد از اتفاقات سال ۹۸ درجا زد، باتوجه به تورم واقعیت اقتصاد این هست که استفاده از خودروگازسوز صرفه ندارد. اگر مشتریان در بازار به دنبال خرید خودرو گاز سوز باشند از روی هیجان است و این موضوع را با قیمت بنزین سه هزار تومان بیان می‌کنیم. تاجایی که مطلع هستم، تولید خودرو گازسوز جز برنامه‌های جدی دو خودروساز بزرگ نیست. تولید خودروها زیان ده هست و خودروهای گازسوز سود آوری ندارد. ذکر این نکته الزامی است که خودروساز و قطعه‌ساز سرمایه گذاری هنگفتی برای تولید تجهیزات گازسوز داشتند. سیاست‌های کلان مملکت طوری شد که این تولیدات متوقف شد. یکی از دلایل شکست طرح تبدیل که سال گذشته اجرا شد، ورشکسته بودن مخزن سازان بود، زیرا هیچ یک به تیراژ انبوه نرسیدند. از نظر من گازسوز شکست خورد و هنوز می‌توان اقدامی برای احیایی آن انجام داد. باتوجه به قیمت سوخت و دردسرهایی که دارد فعلا گازسوز اولویت کشور نیست و پیش بینی در مورد آن نمی توان داشت. تکنولوژی این خودروها نسبت به محصولات بنزینی بالاتر و های-تک‌تر است. کما اینکه مزایای فراوانی برای محیط زیست نیز دارد.
نظر شما