بازار؛ گروه بانک و بیمه: رشد بالای حجم نقدینگی در کشور و بی توجهی در هدایت آن به بخش تولید مشکلات فراوانی را برای اقتصاد ایجاد کرده است. فعال شدن بازارهای سفته بازی، رکود اقتصادی، تورم سنگین و درنهایت گرانی و کم ارزش شدن پول ملی نمونه ای از تبعات منفی رشد بالای نقدینگی است.
البته سیاست های کارشناسانه خاصی برای جلوگیری از رشد نقدینگی وجود دارد که این سیاست های زنجیره وار به هم متصل هستند و تا زمانی که اقتصاد کشور با برنامه ریزی درست بر ریل توسعه قرار نگیرد و موانع سد راه با کار کارشناسی دقیق زدوده نشود نمی توان مانع رشد نقدینگی در کشور شد.
تشنه نقدینگی در کنار چشمه پول
این روزها که نقدینگی در کشور بسیار بالاست اما مراکز تولید و بنگاههای اقتصادی برای توسعه و سرمایه در گردش تشنه نقدینگی هستند حال از آنجایی که بازدهی اندک بخش تولید به دلیل هزینه های بالا و نبود راهکارهای اصولی کارشناسانه در مقابل سود بالای سفته بازی و واسطه گری در بازارهای غیر مولد وجود دارد، موجب شده است تا نقدینگی جذب بخش تولید نشود و بخش عمده نقدینگی ویلان در بازارهای غیر رسمی بکارگرفته شود.
البته همه دولت ها رشد بالای نقدینگی را به دلایل مختلف تجربه کرده اند، برخی دولت ها توانسته اند تا حدودی این نقدینگی را مهار و یا مانع از رشد فزاینده آن شوند و یا اینکه در برخی دولت ها اصلا توجهی به این شاخص مهم اقتصادی نکنند.
دولت‌های نهم و دهم طی ۸ سال مجموعا ۸۰ هزار میلیارد تومان پول پرقدرت چاپ کردند؛ اما دولت یازدهم فقط در ۴ سال ۹۱ هزار میلیارد تومان بر حجم پایه پولی افزوده است
به طور مثال دولت‌های نهم و دهم طی ۸ سال مجموعا ۸۰ هزار میلیارد تومان پول پرقدرت چاپ کردند؛ اما دولت یازدهم فقط در ۴ سال ۹۱ هزار میلیارد تومان بر حجم پایه پولی افزوده است. یعنی دولت اول حسن روحانی از مجموع دو دولت احمدی‌نژاد، پول پرقدرت بیشتری چاپ کرده است. در حالی که دولتمردان در این چند ساله با وجود رشد بالای نقدینگی اما معتقدند که پولی چاپ نشده است تا پایه پولی افزایش نیابد.
از طرفی اما آمارهای بانک مرکزی بیانگر آن است که دولت حسن روحانی از پایان تیرماه ۱۳۹۲ تا پایان تیرماه ۱۳۹۶ به طور متوسط هر ماه ۱۷ هزار ۷۹۲ میلیارد تومان نقدینگی جدید به اقتصاد کشور افزوده است، یعنی روزانه ۵۹۳ میلیارد تومان و ساعتی ۲۴ میلیارد تومان نقدینگی را افزایش داده است.
نقدینگی ۴۷۹ هزار میلیاردی که ۳ هزار هزار میلیارد تومان شد
علاوه بر این دولت یازدهم در ۴ سال عُمر خود ۸۵۴ هزار میلیارد تومان بر حجم نقدینگی افزوده است، چرا که در پایان تیر۱۳۹۲ و ابتدای شروع به کار دولت روحانی، حجم نقدینگی ۴۷۹ هزار میلیارد تومان بوده است.
امیر احمد ذوالفقاری، کارشناس مسائل بانکی در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درباره کنترل رشد نقدینگی در کشور گفت: میزان حجم نقدینگی در پایان دولت احمدی نژاد حدود ۴۸۰ هزار میلیارد تومان بود و اکنون این رقم به بیش از ۳ هزار هزار میلیارد تومان رسیده است یعنی طی این مدت نقدینگی در کشور حدود ۵۰۰ درصد رشد نشان کرده است.
وی با بیان اینکه برای رسیدن به اقتصادی پویا باید با رشد تولید و توسعه اقتصادی این نقدینگی تخلیه شود، گفت: البته شکی نیست این روند منجر به رشد قیمت ها و تورم خواهد انجامید در چنین شرایطی است که از همان ابتدا نباید گذاشت نقدینگی افسار پاره کند چرا که مهار آن بسیار سخت است.
حجم بالای نقدینگی موجود هنوز روی قیمت ها خالی نشده است پس باید انتظار رشد تورم را با توجه به وجود نقدینگی بسیار حجیم درماهها و حتی سالهای آینده داشت
ذوالفقاری خاطرنشان کرد: حجم بالای نقدینگی موجود هنوز روی قیمت ها خالی نشده است پس باید انتظار رشد تورم را با توجه به وجود نقدینگی بسیار حجیم در ماهها و سالهای آینده را داشت.
این کارشناس بانکی به برخی سیاست های چون تغییر نرخ سود بانکی و تبعات آن بر اقتصاد کشور اشاره کرد و گفت: مدتی است صحبت از تغییر نرخ سود بانکی می شود در حالی که این تصمیم، تصمیمی بسیار حساس است.
افزایش نرخ بهره نقدینگی را افزایش می دهد
به طور مثال اگر اقدامی در راستای افزایش نرخ سود بانکی انجام شود بی تردید دوباره نقدینگی خلق خواهد شد چرا که با افزایش نرخ بهره سود دهی به سپرده گذاران افزایش و نقدینگی در کشور حجیم تر می شود.
وی ادامه داد: البته بانک مرکزی در سالهای گذشته برای جلوگیری از رشد سرعت گردش پول نرخ سود بانکی را افزایش داد که این موضوع باعث افزایش میزان نقدینگی در کشور شده است.
حجم بسیار بالای نقدینگی در کشور سیل آسا شده و این سیل برای ویرانی اقتصاد کشور به راه افتاده است چرا که سیاست گذاران در بانک مرکزی و دولت با راهکارهای اصولی هیچ سدی برای جلوگیری از ویرانگری آن ایجاد نکرده اند
محمد باقر صدری، عضو انجمن اقتصاددانان ایران در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درباره کم توجهی مسئولان در نظام بخشی درست شاخص های کلان اقتصادی چون نرخ تورم، سود بانکی، نقدینگی و... گفت: حجم بسیار بالای نقدینگی در کشور سیل آسا شده و این سیل برای ویرانی اقتصاد کشور به راه افتاده است چرا که سیاست گذاران در بانک مرکزی و دولت با راهکارهای اصولی هیچ سدی برای جلوگیری از ویرانگری آن ایجاد نکرده اند.
وی به اظهارات مبهم و عجیب دولتمردان نسبت به ساماندهی وضعیت اقتصاد کشور بخصوص حفظ ارزش پول ملی اشاره کرد و اظهار داشت: رئیس جمهور و رئیس کل بانک مرکزی اعلام می کنند که اقتصاد کشور را بدون چاپ پول اداره کرده ایم در حالی این این اظهارات، اظهاراتی غیر کارشناسانه است چرا که در این شرایط نامساعد اقتصادی که کشور با کاهش شدید منابع ارزی مواجه است چگونه توانسته اند بدون چاپ پول، نیازهای ضروری مالی کشور را تامین کنند.
ضرورت حفظ ارزش پول ملی برای جلوگیری از رشد تورم و نقدینگی
صدری اضافه کرد: با توجه به جایگاه بسیار مهم بانک مرکزی در اداره امور اقتصادی کشور، حفظ ارزش پول ملی و...متاسفانه همتی (رئیس کل بانک مرکزی) درحد چنین جایگاهی به عنوان رئیس کل بانک مرکزی نیست چرا که وی تاکنون نتوانسته است جلو رشد سرسام آور نقدینگی را بگیرد و یا مانع از رشد نرخ تورم با سیاست های پولی شود.
بنده با رئیس کل کنونی بانک مرکزی ترکیه در اتریش همکلاس بوده ام، اکنون که وی رئیس کل بانک مرکزی ترکیه شده است حتی از من در ایران در مورد مسائل و شاخص های کلان اقتصادی نظرخواهی می کند
این اقتصاددان به توجه ویژه تمام مدیران بانک مرکزی دنیا به نظرات کارشناسان خبره اقتصادی برای تصمیم گیریهای مهم اقتصادی در حوزه پولی اشاره کرد و افزود: بنده با رئیس کل کنونی بانک مرکزی ترکیه در اتریش همکلاس بوده ام اکنون که وی رئیس کل بانک مرکزی ترکیه شده است حتی از من در ایران در مورد مسائل شاخص های کلان اقتصادی نظرخواهی می کند و با این رویکرد توانسته است نرخ تورم، نقدینگی، سود بانکی و... را در ترکیه که هیچ منابع خدادادی و ثروت طبیعی نسبت به ایران را ندارد به خوبی مدیریت کند.
وی تصریح کرد: متاسفانه در ایران توجهی به نظر کارشناسان برای حل مشکلات اقتصادی و یا تصمیم گیری های کلان نمی شود، به طور مثال رئیس کل بانک مرکزی اعلام می کند که چاپ پولی رخ نداده است اما همچنان شاهد رشد فزاینده نقدینگی و خلق پول هستیم، این درحالی است که بانک مرکزی باید کنترل پول را با اصول خاص دردست بگیرد و چنانچه نسبت به این مهم کم توجهی شود اقتصاد کشور به هم می ریزد.
بنابه این گزارش، حجم نقدینگی در کشور این روزها به رقم نجومی بیش از ۳ هزار هزار میلیارد تومانی رسیده است. حجم بالایی که به دلیل نبود مدیریت درست، نه جذب مراکز تولید می شود و نه سیاست گذاری خاصی برای مهار آن به چشم می خورد. به عقیده کارشناسان هر چه رشد نقدینگی در کشور افزایش یابد تورم نیز افزایش و قیمت ها سیر صعودی به خود می گیرند. حال با توجه به رشد بالای نقدینگی و بی تحرکی اقتصاد به دلیل هزینه های بالای تولید در کنار کسری بودجه فراوان معلوم نیست نرخ تورم تا پایان سال چگونه و نقدینگی به کدام بازارها برود.
نظر شما