جواد حیران نیا؛ بازار: نشست کمیسیون مشترک برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) روز جمعه ۱۳ فروردین ۱۴۰۰ برابر با ۲ آوریل ۲۰۲۱ به صورت مجازی و به ریاست «انریکه مورا» معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی از طرف «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و با حضور نمایندگان چین، فرانسه، آلمان، روسیه، بریتانیا و ایران در سطح معاونان و مدیران سیاسی وزرای امور خارجه برگزار شد.
در این نشست مقرر شد تا طرفین برجام روز سه شنبه نیز به صورت حضوری نشستی را در وین به منظور رفع تحریمهای ایران برگزار کنند.
در این نشست ایران و آمریکا همزمان حضور دارند ولی بنا به گفته مقامات ایران هیچ گونه دیداری میان طرفین برگزار نخواهد شد.
دیپلمات‌های غربی به پایگاه خبری آکسیوس گفته‌اند که «عباس عراقچی» معاون وزیر خارجه ایران با صدور بیانیه‌ای مشترک در پایان نشست روز جمعه مخالفت کرد و دلیل آن نیز، عدم موافقت با مشارکت آمریکا در نشست هفته بعد در وین بوده است.
بر اساس گفته یکی از دیپلمات‌ها، عراقچی به همتایان خود گفته است: «اگر آمریکا در همان زمان در وین باشد و شما بخواهید با آنها گفت‌وگو داشته باشید این مشکلی ندارد اما ما با آنها دیدار نخواهیم کرد.»
«محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران نیز بعد از پایان نشست مجازی کمیسیون مشترک برجام در پیامی توییتی اعلام کرد که هرگونه نشستی بین تهران و واشنگتن «غیرضروری» است.
به اعتقاد کارشناسان در جریان نشست روز سه شنبه وین، انتظار می‌رود که تیم آمریکایی در یک اتاق بشیند و ایرانی‌ها نیز در اتاق دیگر قرار بگیرند و اروپایی‌ها بین آنها تردد داشته باشند.
بر اساس بیانیه اتحادیه اروپا، گفت‌وگوهای هفته آینده دو مسیر را در پیش خواهد گرفت. از یک طرف شناسایی گام‌هایی است که آمریکا باید درباره تحریمها اتخاذ کند و دیگری، گام‌هایی است که ایران باید درباره برنامه هسته‌ای خود بردارد.
«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز امروز به خبرنگار آکسیوس گفت که این کشور در نشست روز سه‌شنبه آتی در وین اتریش برای بحث درباره بازگشت دوجانبه به برنامه جامع اقدام مشترک حضور خواهد یافت.
این در حالی است که ایران موضوع گام به گام را رد کرده است و اعلام کرده نشست وین به منظور رفع کامل تحریمهای ترامپی است و پس ار رفع این تحریمها ایران نیز از کاهش تعهدات برجامی خود عقب نشینی خواهد کرد.
در این خصوص یک منبع بلندپایه آگاه به پرس تی وی گفته بود: جمهوری اسلامی ایران تا قبل از رفع کلیه تحریمها هیچ گفتگویی با آمریکا چه با واسطه و چه بدون واسطه انجام نخواهد داد.
در همین راستا «محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران بعد از پایان نشست مجازی کمیسیون مشترک برجام اعلام کرد: «در نشست مجازی کمیسیون مشترک برجام، ایران، اتحادیه اروپا، سه کشور اروپایی به اضافه ۲ کشور (چین و روسیه) موافقت کردند که مذاکرات حضوری را سه شنبه هفته آینده در وین از سر بگیرند. هدف: سریعاً نهایی‌کردن رفع تحریمها و اقدامات هسته‌ای، از طریق طراحی مسیر رفع تمام تحریمها و پس از آن توقف تدابیر جبرانی از سوی ایران».
این در حالی است که در بیانیه اتحادیه اروپا و سخنان «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بحث اقدامات گام به گام ایران و آمریکا مطرح شده است.
یکی از مسائل مهم در خصوص بازگشت مجدد آمریکا به برجام رفع تمام تحریمهای ترامپی است. ایران اصطلاح «رفع تحریمهای ترامپی» را به کار برده است تا تحریمهای هسته ای که در دوره ترامپ از ذیل عنوان هسته ای خارج شده و ذیل عناوینی چون مبارزه با تروریسم یا سلاحهای کشتار جمعی قرار گرفته نیز رفع شود.
در واقع امریکا به دنبال استفاده از این بازی ترامپ برای کشاندن مذاکرات با ایران به حوزه موشکی و سیاست منطقه ای تهران است. اما ایران قویا اعلام کرده بازگشت آمریکا به برجام باید با رفع همه تحریمهای ترامپی تحت هر عنوان و برچسبی باشد.
واشنگتن همچنان درباره رفع تحریمهای ترامپی از عبارات مبهم استفاده می کند. برای نمونه «رابرت مالی» نماینده آمریکا در امور ایران روز ۱۴ فروردین در مصاحبه با شبکه «پی‌بی‌اس» گفته بود: ما می‌خواهیم ایران به پایبندی کامل به توافق بازگردد. ایالات متحده می‌داند برای اینکه کار، واشنگتن باید نسبت به برداشتن «تحریم‌هایی که با برجام ناسازگار» است، اقدام کند.
باید توجه داشت که عبارت «تحریمهای ناسازگار با برجام» عبارتی مبهم است که از سوی نماینده آمریکا در امور ایران عنوان شده است. اما «رابرت مالی» روز یکشنبه ۱۵ فروردین در مصاحبه دیگری گفت هدف آمریکا از حضور در نشست وین اتریش این است که آمریکا چه گام‌هایی می‌تواند برای بازگشت به پایبندی به توافق هسته‌ای اتخاذ کند و همچنین ایران چه گام‌هایی باید برای بازگشت به پایبندی به برجام بردارد. برای سال‌هاست که آمریکا چنین تعامل غیرمستقیمی با ایران داشته است.
وی که با شبکه خبری پی‌بی‌اس مصاحبه می‌کرد در ادامه این مصاحبه به سیاست فشار حداکثری ترامپ علیه ایران پرداخت و گفت که در نتیجه این سیاست، برنامه هسته‌ای ایران توسعه بیشتر یافت و رفتار ایران در منطقه نیز تهاجمی‌تر شد. بنابراین هدف این است که نقشه راهی برای بازگشت به پایبندی به برجام از سوی دو طرف را مشخص کنیم.
رابرت مالی گفت: «از طریق شرکای اروپایی به دنبال مشخص کردن گام‌هایی هستیم که برای بازگشت ایران و آمریکا به برجام مشخص شود. دولت بایدن گفته است که آماده بازگشت دوجانبه به برجام است.»
خبرنگار پی‌بی‌اس از رابرت مالی پرسید که دولت بایدن با بیش از ۵۰۰ تحریمی که در دوران ترامپ علیه ایران اعمال شده چه خواهد کرد، که وی پاسخ داد: «ایران باید از مزایای توافق هسته‌ای بهره‌مند شود در صورتی که تهران تمامی گام‌هایی که برخلاف برجام بوده را بازگرداند، دولت بایدن باید تمامی این تحریمها را که بر خلاف توافق هستند، لغو کند».
اگرچه «مالی» از به کار بردن رفع تحریمهای ترامپی استفاده نکرده ولی در پاسخ او رفع تحریمهای ترامپی نهفته است.
حال نشست وین پیش روی طرفین برجام است. انتظار ایران بازگشت آمریکا به تعهدات خود ذیل برجام و مشاهده رفع عملی این تحریمهاست.
حال باید منتظر ماند و دید آمریکایی که به قول «رابرت مالی» در تلاش است تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری ایران برجام را احیا کند در این نشست چه تعهداتی را قبول خواهد کرد. مهمترین موضوع برای امریکا گرفتن تضمین لازم از ایران برای بازگشت از گامهای برجامی است.
نظر شما