اسدالله خسروی؛ بازار: با وجودی که ۷۶ سال از زمان عضویت ایران در صندوق بین المللی پول می گذرد و کشورمان ازهمان ابتدا تاسیس، عضو اصلی این نهاد پولی بین الملی است اما تا کنون فقط دو بار و آن هم پس از انقلاب اسلامی توانسته است از چنین صندوقی وام دریافت کند.
طبق گزارش های موجود سهمیه کشورمان در صندوق بین المللی پول در ابتدای عضویت، ۲۵ میلیون دلار بوده و در طول این سال‌ها، بارها سهمیه خود را در این نهاد افزایش داده است. اکنون نیز سهمیه ایران در این صندوق، بیش از۴ میلیارد دلار است.
نخستین استفاده ایران از منابع مالی صندوق بین المللی پول به سال ۱۳۳۰ و در اثر مشکلات ارزی حاصل از ملی شدن صنعت نفت بر می گردد همچنین ایران پس از گذشت ۲۰ سال از آن زمان در سال ۱۳۵۰ نیز برای دومین بار از این صندوق وام دریافت و اقساط آن را نیز پرداخت کرده است.
آخرین وام دریافتی ایران از صندوق بین المللی پول به ۴۷ سال پیش بر می گردد
حال با وجودی که ۴۸ سال از آخرین وام دریافتی ایران از صندوق بین المللی پول می گذرد اما ایران به دلیل شیوع ویروس کرونا در سال گذشته طبق قوانین صندوق بین المللی پول از این صندوق تقاضای وام ۵ میلیارد دلار کرده چرا که خود صندوق بین المللی پول اعلام کرده است در این شرایط کشورهای عضوی که دچار مشکل شده اند می توانند از این صندوق وام دریافت کنند.
ایران اوایل سال گذشته درخواست وام از صندوق بین‌المللی پول کرد که البته اروپایی‌ها با این درخواست موافقت کردند اما آنگونه که مشخص است آمریکا مخالف پرداخت چنین وامی از سوی صندوق بین المللی پول به ایران شده است؛ این در حالی است که این صندوق یک نهاد مستقل از دولت‌هاست و نباید خودرا درگیر مسائل سیاسی بین االمللی کند
در چنین شرایطی ایران اوایل سال گذشته درخواست وام از صندوق بین‌المللی پول کرد که البته اروپایی‌ها با این درخواست موافقت کردند اما آنگونه که مشخص است آمریکا مخالف پرداخت چنین وامی از سوی صندوق بین المللی پول به ایران شده است؛ این در حالی است که این صندوق یک نهاد مستقل از دولت‌هاست و نباید خودرا درگیر مسائل سیاسی بین المللی کند. پس از درخواست ایران از صندوق بین المللی پول روسای آن اعلام کردند که در حال بررسی درخواست ایران هستند حال با وجودی که یکسال از تقاضای قانونی ایران از صندوق بین المللی پول می گذرد اما هنوز جواب قانع کننده ای به ایران داده نشده است.
بودجه ۵۰ میلیاردی که سهم ایران از آن تا کنون صفر است
البته پس از شیوع ویروس کرونا در جهان، صندوق بین‌المللی پول در اوایل ماه مارس سال گذشته، بودجه ۵۰ میلیارد دلاری برای کمک‌رسانی به کشورهایی که از شیوع ویروس کرونا آسیب دیده‌اند، اختصاص داد و ایران نیز به عنوان یکی از اصلی‌ترین کشورهای درگیر این بیماری، بلافاصله درخواست وام پنج میلیارد دلاری از این صندوق کرد.
سال گذشته همزمان با طولانی شدن رسیدگی به روند درخواست وام ایران و شایعاتی مبنی بر رد درخواست ایران توسط صندوق بین‌المللی پول، یک مقام ارشد این صندوق، درباره درخواست کمک مالی ایران گفت که این نهاد جهانی در حال مشاوره فعال با کشورهای عضو است و همه درخواست‌ها باید بر اساس سیاست‌های این صندوق جهانی بررسی شوند.
حال از آنجایی که تقاضای دریافت وام از صندوق بین المللی پول حق طبیعی ایران آن هم در این شرایط نامساعد اقتصادی (شیوع کرونا) است اما آنگونه که مشاهده می شود صندوق بین المللی پول از ترس آمریکا در پرداخت تقاضای وام ۵ میلیارد دلاری ایران پس از گذشت یکسال از این درخواست همچنان امروز و فردا می کند
حال از آنجایی که تقاضای دریافت وام از صندوق بین المللی پول حق طبیعی ایران آن هم در این شرایط نامساعد اقتصادی (شیوع کرونا) است اما آنگونه که مشاهده می شود صندوق بین المللی پول از ترس آمریکا در پرداخت تقاضای وام ۵ میلیارد دلاری ایران پس از گذشت یکسال از این درخواست همچنان امروز و فردا می کند تا مشخص شود این صندوق به عنوان یک نهاد مستقل غیر سیاسی اعتبار خود را در جامعه بین المللی از دست داده است.
تقاضای ایران برای وام از صندوق بین المللی پول نه آمریکا
در این میان عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران سال گذشته در واکنش به مخالفت آمریکا با پرداخت این وام ضروری به ایران، اظهار کرد: ما از ایالات متحده آمریکا درخواست کمک نکرده‌ایم! ما از صندوق بین‌المللی پول تقاضا کردیم که یک نهاد بین المللی غیر سیاسی و وابسته به سازمان ملل متحد بوده که در طول ۷۵ سال گذشته یکی از اعضای بنیان گذار و شرکت کننده در آن بودیم.
همچنین روز گذشته رئیس کل بانک مرکزی در جلسه مجازی که در ادامه سلسله نشست‌های جانبی اجلاس بهاره صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی و با حضور رییس صندوق بین‌المللی پول، وزرا، روسای کل بانک‌های مرکزی و روسای موسسات مالی منطقه‌ای حوزه مناپ (MENAP) برگزار شد، بار دیگر اعلام کرد: از زمان شیوع بیماری کوید-۱۹، اقتصاد همه کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه به شدت آسیب دیده است و ایران یکی از کشورهایی است که بیشترین آسیب را از این بیماری همه‌گیر در منطقه تجربه کرده است. بنابراین صندوق بین‌المللی پول بدون تبعیض و نفوذهای ایجاد شده توسط لابی‌های سیاسی یا فشارهای وارده از سوی آمریکا، هر چه سریع‌تر به درخواست قانونی ایران پاسخ دهد.
صندوق بین المللی پول به کشورهای منطقه مناپ نزدیک ۱۶ میلیارد دلار وام داده است اما ایران که از نخستین کشورهایی بود که تقاضای وجوه اضطراری کرد، تاکنون هیچ‌گونه تسهیلاتی را بدون ارائه هرگونه دلیل منطقی دریافت نکرده است
همتی با بیان اینکه صندوق بین‌المللی پول تاکنون بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار به ۸۵ کشور وام ارائه کرده، تصریح کرد: صندوق به کشورهای منطقه نزدیک ۱۶ میلیارد دلار وام داده است اما ایران که از نخستین کشورهایی بود که تقاضای وجوه اضطراری کرد، تاکنون هیچ گونه تسهیلاتی را بدون ارائه هرگونه دلیل منطقی دریافت نکرده است. البته در یادداشت اداری مورخ ۱۵ اکتبر ۲۰۲۰، به مدیر اجرایی گروه آمریکا دستور داده شده با درخواست ایران برای دریافت تسهیلات مخالفت کند. که این امر تناقضی آشکار با روح و اهداف یک سازمان بین‌المللی است.
آمریکا مانع پرداخت وام ۵ میلیارد دلاری صندوق ین المللی پول به ایران
کیامرث جهانگیر، استاد دانشگاه تهران درباره علل عدم موافقت صندوق بین المللی پول به درخواست وام ۵ میلیاردی ایران در گفتگو با خبرگزاری «بازار» گفت: صندوق بین المللی پول باید طبق مقررات و اساسنامه ای که دارد به کشورهای عضو در شرایط اضطراری وام پرداخت کند اما از آنجایی که آمریکا بیشترین سهم را در این صندوق دارد مانع از پرداخت چنین وامی به ایران شده که این رویکرد رویکردی خصمانه و به دور از شان رعایت حقوق بشری است.
وی با بیان اینکه سیاست گذاران صندوق بین المللی پول با اذن آمریکا اقدام به پرداخت وام به کشورهای عضو می کنند افزود: البته این صندوق بستر استثمار را برای برخی کشورها بنا کرده و متاسفانه از رسالت کاری خود دور شده است از طرفی دست اندرکاران آن به جای این که طبق مقررات تعریف شده صندوق بین المللی عمل کنند گوش به فرمان آمریکا هستند.
عملکرد صندوق بین المللی پول در قبال پرداخت وام و تسهیلات به کشورهای عضو عملکردی یک سویه بوده و در جهت سیاست های اقتصاد باز و تسلط آمریکا و غرب بر کشورهای جهان سوم عمل می شود
این کارشناس سیاسی افزود: چنانچه دست اندرکاران صندوق از دستورات آمریکا سرپیچی کنند دچار مشکل می شوند. در چنین شرایطی خواهیم دید که عملکرد صندوق بین المللی پول در قبال پرداخت وام و تسهیلات به کشورهای عضو عملکردی یک سویه بوده و در جهت سیاست های اقتصاد باز و تسلط آمریکا و غرب بر کشورهای جهان سوم عمل می شود.
جهانگیر اضافه کرد: در بحث پرداخت وام از سوی صندوق بین المللی پول آنها به دنبال تعدیل اقتصاد کشورهای عضو هستند در حالی که طبق چارچوب های بانک جهانی و صندوق بین المللی پول خیلی از این کشورها جهان سوم هستند و توسعه نیافته اند. در چنین شرایطی استنباط این است که این نهادهای پولی بین المللی در جهت سیاست های استکبار جهانی پیش می روند و نهادی مستقل نیستند.
وی ادامه داد: دشمن سرسخت ایران امریکاست و ایران هیچ گاه زیر سلطه امریکا نخواهد رفت بلکه تمام قد جلو استثمار امپریالیسم جهانی ایستاده و می ایستد در چنین شرایطی قطعا چنین کشوری بدنبال تحریم ایران خواهد بود و از هیچ تلاشی برای منزوی کردن ایران دریغ نمی کند.
نهاد مستقل بین الملی که مستقل عمل نمی کند
این استاد دانشگاه تهران خاطر نشان کرد: آمریکا مانع اصلی پرداخت وام از سوی صندوق بین المللی پول است چرا که این کشور حتی کشورهایی که خریدار نفت ایران هستند را تهدید به تحریم کرده است، بنابراین عدم پرداخت وام از سوی صندوق بین المللی پول به ایران نشان داده است که این صندوق مستقل نیست و نهادی وابسطه به آمریکاست.
بنابه این گزارش، هرچند ایران برای دریافت وام از صندوق بین المللی درخواست قانونی و به حقی دارد اما سنگ اندازی های آمریکا در عدم پرداخت و یا طولانی شدن پروسه این وام مشخص کرد که این کشور دشمن درجه یک ایران است و صندوق بین المللی پول نیز وظایف خود را به درستی انجام نمی دهد. به هر حال با وجود فشارهای غیرقانونی آمریکا و اصرارهای ایران بر حق قانونی‌اش، باید دید که در نهایت صندوق بین‌المللی پول نیز تحت تاثیر آمریکا رفتار خواهد کرد یا می‌تواند استقلال خود را به عنوان یک نهاد بین‌المللی حفظ کند.
نظر شما