ریحانه شهبازی؛ بازار: راه‌های کسب درآمد با توسعه فناوری و پیشرفت تکنولوژی هم قدم شده و فضای نوظهور اقتصاد دیجیتال را فراهم کرده است، از افزایش مصرف ترافیک اینترنتی و بررسی تعداد سایت‌های فعال تا تعداد پلتفرم‌های دیجیتال، همگی تحت عنوان توسعه اقتصاد دیجیتال دسته بندی می شوند، شاید بتوان گفت که اقتصاد دیجیتال یکی از معدود عرصه‌هایی است که کرونا بر پیشرفت آن تاثیر مثبتی داشته و سبب بیداری و آگاهی مردم شده است.
اقتصاد دیجیتال شیوه تولید و بازاریابی کالاها و خدمات را تغییر و ارتقاء می‌دهد، منجر به ایجاد فرصت‌های جدید برای کسب و کارهای موجود و همچنین شکل‌گیری مدل‌های جدید کسب‌وکار می‌شود.
این نوع اقتصاد از طریق کاهش هزینه‌های معاملاتی، کمرنگ شدن نقش واسطه‌گری در برخی حوزه‌های کسب‌وکار، افزایش بهره‌وری، کاهش قابل‌توجه محدودیت‌های جغرافیایی و زمانی، هزینه‌های پایین‌تر جستجو و یافتن محصولات، سطح بالای ارتباط میان بنگاه‌ها و مشتریان و افزایش قدرت ذی‌نفعان و مشتریان در کسب‌وکارهای مختلف، منجر به افزایش توان رقابتی در همه بخش‌های اقتصادی و تسهیل دسترسی به بازارهای مختلف می‌شود و افزایش سهم در بازارهای جهانی را به دنبال خواهد داشت.
رفع موانع کسب و کار دیجیتال در قانون اصناف
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی معتقد است که فضای کسب و کار مجازی رقیبی برای صنوف در فضای واقعی شده است و باید در راستای ساماندهی و ارائه سازوکار قانونی در کمیسیون اقتصادی مجلس تحت عنوان «اصلاح قانون اصناف» مورد بررسی قرار گیرد.
مهدی طغیانی با بیان اینکه اقتصاد دیجیتال بسیار فضای متنوع و گسترده‌ای دارد و از این فضا به اندازه سایر کشورها بهره لازم را نبردیم، به خبرنگار بازار می‌گوید: اقتصاد دیجیتال همچنان قابلیت توسعه در کشور ما را دارد و هر چند که در شرایط کرونا و نسبت به گذشته وضعیت بهتری پیدا کرده اما باید رفع موانع و رسمیت بخشیدن به این نوع از کسب و کارها بیشتر فعالیت شود.
نظارت لازمه توسعه بخشیدن به فضای اقتصاد دیجیتال و کسب و کارهای غیر رسمی است، در واقع با نظارت صحیح حاکمیت نیز می‌تواند ضمانت اجرا برای هر دو طرف خریدار و فروشنده را ایجاد کند، زیرا در این مسیر عنصر امنیت و اعتماد بخشی نیز تامین می‌شود
وی ادامه می‌دهد: امروزه تعداد کاربران رسمی در فضای مجازی که پلتفرم مشخص یا فروشگاه مجازی برای فعالیت دارند، افزایش یافته و کسب و کارهای غیر رسمی توسعه پیدا کرده است؛ از سویی دیگر امرار معاش بسیاری از مردم از طریق فضای شبکه‌های اجتماعی و به صورت کسب و کارهای غیر رسمی و خانگی شکل گرفته است.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجل شورای اسلامی با بیان اینکه نظارت لازمه توسعه بخشیدن به فضای اقتصاد دیجیتال و کسب و کارهای غیر رسمی است، تصریح می‌کند: با نظارت صحیح حاکمیت نیز می‌تواند ضمانت اجرا برای هر دو طرف خریدار و فروشنده را ایجاد کند، زیرا در این مسیر عنصر امنیت و اعتماد بخشی نیز تامین می‌شود.
تبدیل تهدید کرونا به فرصت توسعه اقتصاد دیجیتال
کارشناسان معتقدند کرونا برای تجارت الکترونیک دستاوردهای مهمی به همراه داشت و سبب شد مسیر ۱۰ ساله را یک ساله طی کند. در واقع فرهنگ‌سازی و اعتمادسازی در این حوزه به وسیله این بحران جهانی تسریع و تسهیل شد و مسیر تجارت الکترونیک هموارتر شد؛ البته در این حوزه نیاز به آموزش و توسعه زیرساختهای نرم افزاری و سخت افزاری وجود دارد و تنها از فاز فرهنگ‌سازی آن توانستیم عبور کنیم.
مسئول واحد تجارت الکترونیک و شتاب‌دهنده دیجیتال مارکتینگ اتاق بازرگانی اصفهان در خصوص وضعیت اقتصاد دیجیتال به خبرنگار بازار می‌گوید: ورود فناوری‌ها و ابزارهای دیجیتال در اقتصاد کاملا مشهود و تاثیرگذار بوده است. به عنوان یک مثال ساده در امور سازمانی، پیش از این، مصاحبه‌ها و جلسات به صورت حضوری برگزار می‌شد و مدیران اعتقادی به برگزاری جلسات مجازی نداشتند؛ در حالی که با سازوکار دیجیتال در هزینه و زمان صرفه‌جویی شد و اکنون می‌توانند با شبکه‌های مجازی و ابزارهای ساده جلسات را برگزار کنند؛ هرچند که در این میان مشکلات زیرساختی و اینترنتی وجود دارد، اما باز هم نمی‌توان به عنوان معایب و چالش اصلی به آن نگاه کرد.
غلامرضا دهقانی با بیان اینکه فقدان متخصص در حوزه اقتصاد دیجیتال یک شکاف بزرگ است، می‌گوید: در واقع به یکباره با حجم زیادی از کسب و کارهای اینترنتی و به تبع آن فرصت‌های شغلی جدید مواجه و با کمبود متخصص در این حوزه روبرو شدیم، اکنون با این حجم از فرصت شغلی در حوزه استارت آپ‌ها و دیجیتال مارکتینگ، نیروی کار متخصص موجود جوابگوی نیازهای شغلی صنایع و کسب و کارها نیست.
مشکل اساسی سطحی نگری و برداشت نادرست از تجارت الکترونیک است چراکه پایه اصلی این کار، داشتن یک مدل و طرح کسب و کار اینترنتی مناسب است، از این رو باید درک درستی از فضای تجارت الکترونیک در بین فعالان این حوزه ایجاد شود
دیجیتال مارکتینگ صرفا راه اندازی وب سایت و پیج نیست
وی تاثیر دیجیتال مارکتینگ در حوزه فروش و بازرگانی را باعث خرید اینترنتی بیشتر مردم می‌داند و می‌گوید: با وجود اینکه کلاهبرداری و فیشینگ در این عرصه جای خود را دارد نباید از این امر بهراسیم بلکه باید با رعایت تمامی ملاحظات امنیتی و جوانب به راحتی از امکانات وسیع و گسترده ای که اینترنت در اختیار ما قرار می دهد استفاده کنیم؛ حتی خرید از شبکه های اجتماعی باید رونق بگیرد و به جای حضور در نمایشگاه‌ها از ظرفیت این فضای مجازی استفاده کرد.
این کارشناس اقتصاد دیجیتال با بیان اینکه وارد شدن به حوزه دیجیتال مارکتینگ صرفا راه اندازی وب سایت و کانال و پیج در شبکه‌های اجتماعی نیست، ادامه می‌دهد: مشکل اساسی سطحی نگری و برداشت نادرست از تجارت الکترونیک است و پایه اصلی این کار، داشتن یک مدل و طرح کسب و کار اینترنتی مناسب است، از این رو باید درک درستی از فضای تجارت الکترونیک در بین فعالان این حوزه ایجاد شود.
توسعه اقتصاد دیجیتال در راستای اقتصاد مقاومتی با رفع موانع دولت
وی با اشاره به اینکه توسعه اقتصاد دیجیتال می‌تواند در راستای اقتصاد مقاومتی قرار گیرد، می‌گوید: با برنامه‌ریزی‌های مدیریتی و طراحی‌های مختلف این دو باید در یک راستا و مطابق نیازهای داخلی کشور قرار گیرند؛ برای نمونه با فیلترینگ تلگرام شغل‌های بسیاری از بین رفت در حالیکه می‌توانیم با برنامه ریزی درست و با حفظ شئونات مدنظر به این فضا برگردیم. در واقع موانع باید از سوی دولت برداشته شود، هزینه اینترنت کاهش پیدا کند تا سرعت و شتاب در این حوزه بالا رود.
دهقانی البته توسعه زیرساختهای فناوری و ارتباطی را لازمه توسعه این فضا می‌داند و می‌گوید: زیرساخت‌هایی از جمله آموزش، فرهنگ‌سازی، اجتماعی و امنیتی وجود دارد که باید به آنها پرداخته شود. همچنین مباحث مربوط به زیرساخت های حقوقی، مالیات الکترونیکی، بیمه الکترونیکی، امضای دیجیتال و غیره نیز تاکنون مطرح نشده در صورتی که در دنیا این موارد جزو زیرساختهای مهم به حساب می آیند.
وی تاکید می‌کند که اقتصاد دیجیتال این روزها در مسیر مناسبی پیش می‌رود و فقط نیازمند حمایت‌های دولتی است؛ البته شاید بتوان به این نکته نیز اشاره کرد که گاهی اگر دولت مانع تراشی نکند برای پیشرفت این حوزه کفایت می‌کند.
دولت مانع تراشی نکند کفایت می‌کند
این کارشناس اقتصاد دیجیتال، اینترنت اشیاء را ذیل این موضوع قرار دارد و از وضعیت آن در کشور این گونه سخن می‌گوید: در ایران همچنان بازار کار آن شکل نگرفته است و ماهیت تجاری پیدا نکرده است. به عبارتی اینترنت اشیاء در ایران هنوز به حق خودش نرسیده و به آن بی‌اعتنایی می‌شود.
وی ادامه می دهد: به عبارتی یک سری حوزه‌ها مانند واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و اینترنت اشیا در حقشان کم لطفی شده که دلیل اصلی آن می تواند افت سطح دانش آکادمی و کیفی دانش آموختگان باشد؛ علاوه برآن اساتید و دانش‌آموختگان تمایلی به موضوعات پیشرفته مانند هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء ندارند و البته متخصصین زیادی هم در این حوزه وجود ندارد.
اقتصاد دیجیتال با شرایط فعلی و تمایل مردم به سمت استفاده‌های اینترنتی و دیجیتالی یکی از عرصه‌هایی است که برای ایجاد اشتغال جوانان ورونق اقتصاد می‌تواند مورد توجه قرار گیرد البته این حوزه نیاز به زیرساختهای امنیتی و اجتماعی وحقوقی دارد. ادامه مسیر اقتصاد دیجیتال فقط نیازمند حمایت‌های دولتی است؛ البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که به عقیده برخی کارشناسان گاهی اگر دولت مانع تراشی نکند برای پیشرفت این حوزه کفایت می‌کند؛ مسئولان باید توجه داشته باشند که توسعه اقتصاد دیجیتال می‌تواند اقتصاد کشور را متحول کند و مسیر اقتصاد ایران را هموارتر کند.
نظر شما