بازار؛ گروه استانها: سالگرد خشکسالی خراسان جنوبی در برخی از مقاله‌ها به ۲۰ سال هم رسیده است، در این میان برخی از شهرستان‌ها در شرایط بسیار خاص تری قرار گرفته‌اند و چنان خشکسالی در آنها ریشه دوانده که انگار هر روز از یک گوشه آن شعله‌ای می‌کشد.
در این تراژدی آب و آتش شهرستان طبس، امسال در وضعیت سوگ قرار گرفته چرا که با غلبه خشکسالی بر مراتع دامداران باید دام‌های مولد را روانه کشتارگاه و کشاورزان از ترس تشنگی زمین زراعت نکنند. اینجا بالاتر از بحران حادثه‌ای در حال رخ دادن است.
شهرستان طبس با وسعت بیش از ۵۵ هزار کیلومتر مربع وسیع‌ترین شهرستان کشور و در منطقه‌ای کم باران واقع است، وضعیت جوی آن به گونه‌ای است که میزان بارندگی و پراکنش آن در سطح این شهرستان یکنواخت نبوده و متفاوت است.
ریزش نزولات جوی در این شهر بسیار کم و بیشتر ماه‌های سال خشک و بدون باران است؛ به‌گونه‌ای که متوسط بارندگی سالیانه آن چیزی حدود ۸۰ میلیمتر بوده که این مقدار نیز دارای پراکندگی وسیع در زمان بارش است. به‌طوری‌که گاه ممکن است مقدار بارندگی یک سال معادل یا کمتر از باران نازل شده در طول یک ماه سال دیگر باشد.
تبخیر یکی از عوامل مهم در مناطق خشک می‌باشد که به‌علت خشکی و گرمی هوا و آفتاب سوزان، وزش باد و دیگر عوامل مؤثر در این منطقه میزان تبخیر و تعرق سالیانه از مجموع آب حاصله از بارندگی بسیار بیشتر است که بیشترین مقدار تبخیر در تابستان و در گرم‌ترین ماه‌ها صورت می‌گیرد چون علاوه بر بالا بودن دما و شدت تشعشع خورشید وزش باد در تابستان‌های این منطقه مزید بر علت گشته و در بالا بودن میزان تبخیر کمک می‌کند.
عطش بیشتر شده
بر اساس گزارش مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی میزان بارندگی در ایستگاه طبس حدود ۱۱ میلیمتر بوده است که نسبت به مدت مشابه سال زراعی قبل ۶۸ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
علیرضا خندان رو در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه ۹۹ درصد مساحت شهرستان طبس درگیر پدیده خشکسالی است، بیان داشت: آمار بارندگی‌های بلند مدت نشان می‌دهد ۷۵ درصد کاهش بارندگی در این شهرستان را داشته‌ایم و طبس به لحاظ خشکی و شرایط بارانی اوضاع خوبی ندارد.
وی شرایط خشکسالی را برای تمام شهرستان‌های استان بسیار نگران کننده توصیف کرد و گفت: اما برخی از شهرستان‌های خراسان جنوبی درگیری بیشتری با خشکسالی پیداکرده‌اند که شرایط را بحرانی‌تر می‌کند.
۹۹ درصد مساحت شهرستان طبس درگیر پدیده خشکسالی است و آمار بارندگی‌های بلند مدت نشان می‌دهد ۷۵ درصد کاهش بارندگی در این شهرستان را داشته‌ایم
خطر نابودی دامداری و کشاورزی
رئیس جهاد کشاورزی شهرستان طبس در گفتگو با خبرنگار بازار با اشاره به شرایط نامطلوب بارندگی‌ها در این شهرستان گفت: کاهش میزان بارش باران، شرایط جوی نامساعد و استمرار خشکسالی شرایط اکوسیستم گیاهی و جانوری را بر هم زده و تغییر اکوسیستم فرصت مناسبی برای فعالیت آفات و بیماری‌های گیاهی و دامی فراهم کرده است.
داوود بخشایی ادامه داد: روند خشکسالی در این مدت باعث بوته میری و ضعف مراتع، سقط جنین و مرده زائی گله‌های مرتعی به علت ضعف بنیه دام‌ها و به تبع آن کاهش جمعیت دام مراتع، کاهش دبی منابع آبی، کاهش سطح زیر کشت محصولات زراعی و کاهش عملکرد محصولات زراعی، باغی و دامی شده است.
وی درباره خسارت‌هایی که امسال به بخش‌های مختلف کشاورزی طبس وارد شده است، ادامه داد: در بخش تولیدات گیاهی پیش بینی شده تاکنون ۹ میلیارد و ۷۹۰ میلیون تومان خسارت وارد شده است.
رئیس جهادکشاورزی طبس گفت: علاوه بر این در بخش دام شهرستان زیان ۱۵ میلیارد تومانی و منابع آبی شهرستان حدود ۳ میلیارد تومان خسارت دیده است.
وی اضافه کرد: در چاه‌های کشاورزی، کشاورز مجبور به صرف هزینه بسیار زیاد جهت کف شکنی و جابجایی چاه به منظور تأمین آبدهی لازم و اقتصادی کردن کشت و کار است.
در بخش تولیدات گیاهی پیش بینی شده تاکنون ۹ میلیارد و ۷۹۰ میلیون تومان، در بخش دام ۱۵ میلیارد تومانی و منابع آبی حدود ۳ میلیارد تومان خسارت به شهرستان طبس وارد شده است
بخشایی ادامه داد: همچنین در قنوات با توجه به افت سطح آب‌های زیر زمینی و کاهش طول مسیر آبگون قنات، پیشکار کنی و حفظ طول آبگون قنات به منظور تأمین آبدهی لازم ضروری بوده و بهره برداران مجبور به صرف هزینه‌های سنگین در این خصوص هستند.
وی مرمت و احداث آبشخور، احداث آب انبار، تأمین آب شرب در مراتع، امهال تسهیلات خسارت دیدگان، توزیع جو ویژه خشکسالی، احیا و مرمت قنوات و تأمین عملیات انتقال آب و احداث استخرهای ذخیره آب، مدیریت جامع مقابله با آفات و بیماری‌های باغات و مزارع، پرداخت تسهیلات کم بهره بلند مدت را ازجمله راهکارهای مهم برای برون رفت از این بحران دانست.
مسئولان آگاهانه تر عمل کنند
دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزی شهرستان طبس نیز درباره بحران پیش روی این شهرستان این طور گفت: امنیت غذایی بخش در کشاورزی و دامپروری طبس با توجه به کاهش حدود ۷۰ درصدی نزولات آسمانی، به اعتقاد بنده یعنی بحران امنیتی در منطقه که باید هر چه زودتر به آن رسیدگی شود.
مسعود رضا بندگی در گفتگو با خبرنگار بازار افزود: متأسفانه با کاهش بارندگی‌ها و البته شرایطی که از نظر تأمین خوراک دام بر دامداران حاکم شده اکنون کشاورزان، باغداران و دامداران طبسی زمین گیر شده اند.
وی با بیان اینکه وضعیت به جایی رسیده که دامداران چاره‌ای جز حذف تعداد دام‌ها و کشتار آنها ندارند، تصریح کرد: همچنین در حوزه زراعت هم کشاورزان نیز برای انجام کشت دچار تردید شده اند.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه شهرستان طبس در سال زراعی جاری حدود ۱۰.۵ میلیمتر بارندگی داشته و نسبت به سال زراعی گذشته میزان بارندگی آن منفی ۷۰ درصد بوده مسئولان استانی و شهرستانی باید آگاه‌تر عمل کنند و بدانند که کشاورزان و دامداران توان ایستادگی در برابر این حجم انبوه مشکلات و بحران خشکسالی را ندارند.
دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزی شهرستان طبس با اشاره به رنج‌هایی که این چند سال به دلیل خشکسالی در شهرستان حاکم شده است، گفت: افت شدید سفره‌های آب زیرزمینی، کاهش چشمگیر آبدهی قنوات، چشمه‌ها و چاه‌ها، کاهش چشمگیر سطح زیر کشت، طغیانی شدن آفات، باعث کاهش عملکرد و افت تولید در محصولات زراعی و باغی شده است.
وی با توجه به موارد بالا که خسارت آن کاملاً هویداست ادامه داد: از مسئولان شهرستان، استان و کشور تقاضا دارم که سفری به طبس داشته باشند و از نزدیک مزارع و مراتع شهرستان را بازدید کنند تا برای قشر تولید کننده جامعه کشاورزی و دامپروری طبس تصمیم عاجلی گرفته شود.
دلالان در کمین نشسته اند
وی با اشاره به خسارت بخش دام در این شهرستان که با توجه به موضوع تأمین جو و سویا و… در مدت اخیر مانند زخمی عفونی شده است، عنوان کرد: کشاورزان هم امیدی به آینده ندارند زیرا محصول جو و گندم کشاورزان رشدی نکرده و با توجه به این اگر دولت و مجلس شورای اسلامی فوری کمک نکنند و تصمیمی درست در این خصوص اتخاذ نکنند، به زودی آمار مهاجرت از این شهرستان و به دنبال آن ناهنجارهای مختلف را شاهد خواهیم بود.
بندگی معتقد است: قطعاً دلالان و فرصت طلبان همچون گذشته سراغ دامداران رفته و این قشر تولید کننده برای این که دامشان تلف نشود به قیمت بسیار کم و وعده سال که آیا آن هم وصول بشود یا نشود بفروشند بر درد دامداران می‌افزایند.
راهکارهای عملی
وی به عنوان نماینده ۷ هزار بهره بردار بخش کشاورزی و دامی این شهرستان برای برون رفت از ین بحران بزرگ پیشنهادهایی ارائه کرد از جمله خرید جو مدت دار برای دامداران، خرید فوری و مدت دار دام مازاد آنان توسط پشتیبانی امور دام قبل از آن تا دلالان نتوانند دام‌ها را به قیمت ناچیزی بخرند، اختصاص اعتبار لازم جهت آبرسانی به محلات دامداری تا دامداران دغدغه تهیه آب را نداشته باشند.
وی نیز درخواست تصویب امهال وام‌های کشاورزان و دامداران شهرستان را داشت زیرا بعد از این بحران فاجعه‌آمیز قطعاً بانک‌ها از دریافت اقساط خود نخواهند گذشت.
دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزی شهرستان طبس مجدد از مسئولان و نماینده شهرستان در مجلس شورای اسلامی درخواست کرد تا به قید فوریت کشاورزان و دامداران را ببینند.
وی با اشاره به اینکه علوفه و کنسانتره بی نهایت گران شده و مراتع شهرستان بسیار خشک است گفت: با تمام این دردها سرمازدگی نیز در برخی از نقاط شهرستان گزارش شده است.
وی گفت: بر این اساس به نظر می‌رسد تا مسئولان سفری به شهرستان نداشته باشند، نخواهند توانست عمق فاجعه‌ای که در این شهرستان در حال وقوع است را ببینند.
کشاورزان و دامداران طبسی دیگر نایی برای گفتن دردهایشان ندارند. آنها به دنبال فریاد رسی هستند تا راهکارهای کارشناسان را در پهناورترین شهرستان کشور پیاده کنند.
نظر شما