معوقات واقعی بانکها؛ ۲۰درصد بیشتر از ۱۱ درصد!

بازار- حدود ۱۱.۲ ‌درصد تسهیلات اعطایی بازپرداخت نشده، درحالی ‌که میانگین جهانی این شاخص، بسته به منطقه و کشور، ۲ تا ۵‌درصد است. این آمار را عباس معمارنژاد، معاون بیمه و بانک وزیر اقتصاد اعلام کرده اند. البته ابراهیم حاتمی یزد کارشناس بانکی و مدیر عامل پیشین بانک صادرات رقم دقیق معوقات بانکی را ۳۰ درصد تسهیلات پرداختی اعلام می کنند. او به بازار می‌گوید: بسیاری از بانک ها برای کم نشان دادن حجم معوقات خود، وام های خود را به صورت صوری تمدید می کند تا اینگونه واقعیتی که بر بانک های کشور حاکم است را پنهان کنند.

 هادی حق شناس اقتصاددان هم  دلیل بالا بودن معوقات بانکی را تسهیلات تکلیفی می داند که به نظام بانکی ایران تحمیل می شود.

او در اینباره به بازار می گوید: بانک‌ها در همه جای دنیا به عنوان یک بنگاه اقتصادی تلقی می شوند که در راستای منافع سهامداران و البته سپرده گذاران خود رفتار می کنند. اما در ایران شرایط کاملا متفاوت است. بانک ها به عنوان صندوقچهای ناتمام تلقی می‌شوند که موظف به اجرای تمامی دستورات اجباری و تسهیلات تکلیفی هستند.

حق شناس با تاکید بر اینکه منابع بانک ها جوابگوی حاتم بخشی آنها نیست، ادامه داد: اگر قرار باشد پرداخت تسهیلات تکلیفی و امور سفارشی در سال ۹۹ هم ادامه پیدا کند نظام بانکی ما به سرعت در مسیر نابودگی قرار می گیرد و دیگر توانی برای پرداخت تسهیلات نخواهد داشت.

بانک ها ۱۴۰ درصد دارایی خود را وام داده بودند

اما مشکل نظام بانکی به همین جا ختم نمی‌شود. بر اساس استانداردهای جهانی بانک‌ها مجاز هستند که ۸۰ درصد دارای خود را تسهیلات بدهند اما این رقم در ایران هم اکنون به حدود ۱۴۰ درصد رسیده است. بر اساس تازه ترین گزارشی که بانک مرکزی منتشر کرده، تسهیلات پرداختی بانک ها در ۹ ماهه نخست امسال حدود ۹.۷ درصد نسبت به مدت مشابه پارسال بیشتر شده است. در حالی بانک ها امسال حدود ۱۴۲۶ هزار میلیارد تومان وام داده اند که میزان تسهیلات پرداختی در پارسال تنها ۱۳۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است. کوروش پرویزیان می گوید: در کشور ما بانک ها به عنوان واسطه وجود شناخته شده اند که باید منابع را از یک جاهایی بگیرد و به جاهایی بر اساس تشخیص خودش و یا امر سیاستگذار تخصیص بدهد؛ اما این شناخت هم دچار نقص است.

او که زیان ده ترین بخش عملیات بانکی تسهیلات دهی در قالب قوانین رسمی می داند، ادامه می دهد:یک زمانی نسبت تسهیلات به سپرده از ۱۰۰ درصد هم بالاتر رفته بود و به حدود ۱۴۰ درصد رسیده بود که اصلا قابل توجیه نبود. اما الان تسهیلات دهی زیان ده ترین فعالیت بانک هاست که یکی از دلایل آن حمایت قانونی از تسهیلات گیرندگان بدحساب است. این روند موجب شده است عملا تسهیلات گیرندگان انگیزه ای برای عملکرد مناسب و منظم در بازپرداخت ندارند.