بازار؛ گروه استانها: هنگامی که سخن از سرانه تولید ناخالص ملی می شود غالباً فاکتورهایی چون پهناوری و زمین های قابل استفاده و همچنین ازدیاد جمعیت عامل مثبتی به شمار می آیند که می توانند زمینه ساز اولیه رشد تولید ناخالص باشد اما سیستان و بلوچستان به عنوان دومین استان پهناور کشور با جمعیت تقریبی ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر کمترین سرانه تولید ناخالص ملی را داراست.
مقبولیت فضای کسب و کار یکی از اساسی ترین پایه های تولید یک منطقه است. اما باید خاطرنشان کرد که رشد و توسعه به تنهایی عامل (مالی) پیشرفت اقتصادی نخواهد شد و عوامل دیگری می تواند زمینه ساز جهش اقتصادی و مهمتر از آن رشد و توسعه همگن و پایدار باشند. جغرافیای طبیعی استان سیستان و بلوچستان و همچنین عدم وجود زیرساخت های لازم در بخش صنعت به خودی خود ما را به این وا می دارد تا سنگ بنای توسعه منطقه را بر پایه توسعه بخش کشاورزی و همچنین اقتصاد دانش بنیان یا همان اقتصاد بی وزن پی ریزی کنیم.
بنیان اقتصاد سیستان و بلوچستان باید براساس دانش بسته شود
در همین رابطه فرید شاهمرادی؛ مدیر نوآوری پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان در گفتگو با خبرنگار بازار، اظهار کرد: به طور قطع بنیان اقتصاد سیستان و بلوچستان باید براساس دانش بسته شود و فناوری خدمات تجاری نوآورانه می تواند نجات دهنده و تحول بخش اقتصاد منطقه باشد. اگر در استان مواد اولیه و زیرساخت های فیزیکی و صنعتی به میزان ۱۰ درصد موجود است باید ۹۰ درصد فناوری به آن اضافه شود که تولیداتی مبتنی بر نوآوری وارد بازار شود. موضوع اقتصاد بی وزن جزو مزیت های راهبردی استان محسوب می شود و می تواند زمینه ساز جهش اقتصادی شگرفی در استان شود.
وی افزود: تجارت بخش خدمات تاثیر عمده ای در فرآیند تولید و افزایش حجم اشتغال زایی دارد و در استان س و ب می تواند زمینه ساز فرصت های شغلی جدید شود. یکی از موضوعات اصلی برنامه اجرایی، پرداختن به اقتصاد بی وزن خواهد بود با توجه به این مسئله که تجارت بخش خدمات تاثیر عمده ای در فرآیند تولید و حجم اشتغال زایی دارد استان س و ب می تواند زمینه ساز فرصت های جدید شغلی شود که بخش عمده ای از این فرصت های شغلی مربوط به برنامه های اجرایی در زمینه اقتصاد بی وزن در استان خواهد بود.
به گفته شاهمرادی؛ سیستان و بلوچستان جزو معدود استان هایی است که بالاترین ظرفیت های ترانزیتی جاده ای، هوایی، ریلی، دریایی و… بین المللی را داراست و با توجه به دورنمای پیشرفت های گسترده در حوزه های ریلی و دریایی که در آینده نزدیک به تحقق خواهد پیوست یکی از پایه های توسعه استان توسعه مبتنی بر تجارت های شکل گرفته بر پایه ترانزیت خواهد بود.
وی ادامه داد: با توجه به غنای فرهنگی استان در حوزه‌های مختلفی همچون هنرهای بومی و فولکلور، میراث فرهنگی، نقوش، صنایع دستی خاص و به ویژه جاذبه های گردشگری خاص زمان آن فرا رسیده تا به جای تاکید بر زیرساخت‌های سنگین صنعتی به منظور فراهم ساختن کسب و کار های نوپا، به موضوعات هنری و صنایع خلاق تمرکز شود که قطعا آینده اشتغال و کسب و کار استانی همچون سیستان و بلوچستان در گرو رشد فناوری‌های نرم و فرهنگی خواهد بود. شکل گیری استارتاپ‌ها در این سه حوزه مطرح شده که مبتنی بر اقتصاد بی‌وزن تعریف و انتخاب شده است، نقش ویژه‌ای در تکمیل اکوسیستم نوآوری استان ایفا خواهد کرد.
توسعه ترانزیت و حمل و نقل به صورت مستقیم بر موضوعات فناوری نرم همچون گردشگری که از پولسازترین کسب و کارهای جهان است تاثیر خواهد گذاشت
مدیر نوآوری پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان تصریح کرد: در هم‌تنیدگی حوزه‌های ذکر شده و خاصیت مکمل بودن این موارد امری مشهود است، به گونه‌ای که توسعه ترانزیت و حمل و نقل به صورت مستقیم بر موضوعات فناوری نرم همچون گردشگری که از پولسازترین کسب و کارهای جهان است تاثیر خواهد گذاشت، یا به صورت غیر مستقیم بر افزایش فروش محصولات هنرهای فرهنگی و تجارت مبتنی بر خدمات تاثیرگذار خواهد بود. با توجه به اینکه در اقتصاد دانش محور توسعه اقتصادی دستخوش تغییرات بسیار شدید است و چرخه حیات محصولات بسیار کوتاه مدت، اقتصاد دانش محور و اقتصاد بی وزن استان نیازمند گردانندگانی است که کارآفرینانی مبتکر و به‌روز بوده و دارای دانش تخصصی باشند که با توجه به این موضوع آموزش های تخصصی و کاربردی حوزه‌های دارای پتانسیل و همچنین حوزه‌های موضوعی مکمل همچون بازاریابی و کسب و کار امری به شدت ضروری است. همانطور که در برنامه توسعه اقتصادی کشور آمده است یکی از ویژگی های اصلی دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی استان استفاده از ظرفیت ها و توانایی های علمی و تحقیقاتی خود در راستای راه اندازی شرکت‌های دانش بنیان و استارت آپ ها است که این مهم نیازمند فراهم آوردن فضای مناسب و ترویج صحیح، پرورش و بها دادن به ایده‌های مبتنی بر دانش و پژوهش است.
این کارشناس تصریح کرد: شکل‌گیری کسب‌وکارهای فناورانه، علاوه بر پویایی و سرزندگی محیط کسب‌وکار، مستلزم تامین انواع منابع انسانی، دانشی، مالی و زیرساخت‌ها و تجهیزات فناوری است. ابتکارات کسب و کار، از قبیل مشارکت های تحقیق و توسعه، پلتفرم های اشتراک دانش، انتقال تکنولوژی، مهارت و سرمایه گذاری های بالقوه برای نوآوری، بستر ساز نوآوری‌های آینده است و در این میان نقش نهادهای حامی بسیار قابل توجه است. زیرساخت های پژوهشی و فناوری، شبکه‌های سرمایه گذاران، شرکت های فناور و نوآور مبتنی بر استعدادهای کارآمد، ارائه خدمات سرمایه گذاری برای خلق ثروت، ارائه شرکای تحقیق و توسعه، ارائه پشتیبانی فن آوری و آموزش، سرمایه گذاری آموزش مردم و جذب افراد هوشمند و… از جمله مهمترین عواملی هستند که می توانند زیست بوم نوآوری در منطقه را تقویت و در رشد اقتصادی تاثیر بسیاری داشته باشند.
توسعه زیرساخت‌های فناوری جهت استفاده شرکت‌های دانش‌بنیان بسیار ضروری است
شاهمردای افزود: توسعه زیرساخت‌های فناوری جهت استفاده هر چه بیشتر فارغ‌التحصیلان و شرکت‌های دانش‌بنیان بسیار ضروری است. یکی از مهمترین نیازهای شرکت‌های فناور، در اختیار داشتن فضای استقرار در پارک¬ها به منظور استفاده از امکانات آنها است.پارک علم وفناوری سیستان و بلوچستان تلاش نموده است با توسعه زیرساخت های فیزیکی و کارگاهی بتواند فضای استقرار و فضای مورد نیاز کارگاهی شرکت های و واحدهای فناور مستقر را تامین نماید.
وی با اشاره به ضرورت فعال سازی مراکز خدمات کسب و کار تاکید کرد: تقریبا تمامی کسب و کارهای نوپا در شروع کار یا میانه راه، با مشکلات و چالش هایی برخورد می کنند که برای مواجه آنها نیاز به دریافت مشاوره و راهنمایی دارند. استفاده از خدمات مشاوره ای باعث می شود بهره وری و موفقیت در کسب و کار افزایش یابد. دریافت خدمات مشاوره ای در شروع کار، باعث می‌شود مسیر پیش رو، روشن و قابل پیش بینی باشد و مدیران شرکت بتوانند بهتر تصمیم گیری کنند.
سرعت رشد فناوری و تکنولوژی بسیار زیاد است و اگر صاحبان کسب و کار نتوانند خود را با این سرعت تطبیق دهند، به طور حتم با شکست مواجه خواهند شد
این کارشناس افزود: سرعت رشد فناوری و تکنولوژی بسیار زیاد است و اگر صاحبان کسب و کار نتوانند خود را با این سرعت تطبیق دهند، به طور حتم با شکست مواجه خواهند شد. یک مشاور با تجربه در زمینه کسب و کار می تواند با ارائه راهکارهای مفید و ارائه مشاوره در زمینه فناوری و تکنولوژی، کسب و کار را همگام با تکنولوژی جلو ببرد. ارائه خدمات مشاوره کسب و کار از جمله مشاوره بازاریابی، مالی و مالیاتی، مشاور حقوقی و ثبتی از جمله موثرترین خدمات حمایتی پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان در راستای تاثیرگذاری در فرایند نوآوری است.
شاهمرادی در ادامه گریزی به صندوق پژوهش و فناوری و سرمایه گذاری جسورانه استان زد و تاکید کرد: کسب‌وکارهای فناورانه در طول مراحل مختلف چرخه عمر خود، به طیف متنوعی از منابع مالی نیاز دارند که از سرمایه‌های شخصی کارآفرینان تا کمک‌های مالی بلاعوض و سرمایه‌گذاری، تسهیلات کم‌بهره و سرمایه‌های خطرپذیر را دربر می‌گیرد. گرچه شاید تامین بخش قابل‌توجهی از منابع مالی کسب‌وکارهای دانش‌بنیان برعهده بخش خصوصی است، اما بررسی تجارب کشورهای موفق در زمینه نوآوری، نشان‌دهنده مداخله اثربخش نهادهای دولتی در تامین مالی مراحل مختلف توسعه فناوری به شمار می‌آید.
وی ادامه داد: این نهادها از ابزارهای متنوعی مانند گرنت‌ها، وام‌هایی با نرخ ترجیحی و سرمایه‌گذاری خطرپذیر برای تامین مالی توسعه فناوری استفاده می‌کنند. صندوق نوآوری و شکوفایی خدمات مالی متنوعی را به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه کرده است. به همین جهت یکی از مهمترین اقدامات انجام شده توسط پارک پیگیری صندوق پژوهش و فناوری در استان بوده است که در مهرماه ۱۳۹۷ مورد تصویب کارگروه صندوق‌های پژوهش و فناوری قرار گرفت و اقدامات اولیه تاسیس آن در حال انجام است.
مدیر کارخانه نوآوری زاهدان با اشاره به مراکز رشد و نوآوری اظهار کرد: مرکز رشد پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان با هدف حمایت از ایده‌های نوآورانه در زمینه تاسیس واحدهای نوآور و دانش بنیان با موضوعیت انرژی های تجدید پذیر، کشاورزی، منابع معدنی و طبیعی از جمله گیاهان دارویی تاسیس شد. در حال حاضر بیش از ۴۰ شرکت فناور تحت نظر پارک در حال فعالیت هستند. همچنین مرکز نوآوری صنایع خلاق نیز با هدف توسعه کسب و کارهای هنری و فرهنگی در استان فعالیت خود را از سال ۹۷ شروع کرده و در حال حاضر ۲۰ شرکت فعال در این حوزه مشغول فعالیت هستند. مراکز رشد دانشگاهی نیز در استان فعال بوده که هر کدام در زمینه سازی، بستر سازی و هدایت دانشجویان و فارغ‌التحصیلان به سمت بازار کسب و کارهای نوآوری محور فعالیت دارند.
این کارشناس تصریح کرد: علاوه بر آزمایشگاه‌های مراکز علمی و دانشگاهی آزمایشگاه های تخصصی ای همچون آزمایشگاه کشت بافت با توجه به ظرفیت‌های بالای استان در این حوزه شکل گرفته که با فراهم نمودن بسترهای لازم در زمینه رفع نیازهای منطقه از ورود انواع مختلف گیاهی و نهال درختی از خارج کشور و معرفی این استان به عنوان مرجعی جهت تامین گونه¬های گیاهی در داخل کشور، سهمی اثرگذار در اجرای توسعه شاخص های اقتصادی استان دارد.همچنین آزمایشگاه تخصصی اینترنت اشیا که در راستای شکل‌گیری کسب و کارهایی با عمر فناوری بالا تجهیز و راه اندازی شده است.
مدیر نوآوری پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان ادامه داد: دپارتمان‌های طراحی و توسعه صنایع دستی و هنری، معماری و طراحی شهری، تولید محتوا و استودیوهای دوبله و صداگذاری، انیمیشن و بازی سازی، طراحی و گرافیک که دقیقا مصداق بارز اقتصاد بی وزن هستند ، با تامین ۱۰ درصد تجهیزات فیزیکی اولیه، اضافه شدن ۹۰درصدی فناوری وهنر انسانی به آنها تبدیل به یک کسب و کار سودده خواهند شد.
شاهمرادی برگزاری رویدادهای ترویجی آموزشی کسب و کار را جزو اولویت ها ندانست و گفت: رویدادهای متنوعی برای ترویج کارآفرینی در سطح استان برنامه ریزی شده است که می‌توان به برنامه ریزی و اجرای مواردی همچون رویدادهای سه روزه شتاب و نوگام جهت تجربه راه اندازی کسب و کار به روش ناب، رویدادهای یک روزه از ایده تا کسب و کار و ایده شو با هدف تقویت ایده پردازی کسب و کاری، رویدادهای دورهمی شبکه سازی همچون همپارکی، فن فیلم، استارت پنل و نظرگپ که برای تقویت اکوسیستم به شدت مورد نیاز است اشاره کرد.
مدیر کارخانه نوآوری زاهدان در پایان تصریح کرد: پارک علم و فناوری و مراکز رشد و نوآوری وابسته به آن به عنوان بهترین مجریان استراتژی ها و برنامه های اقتصاد بی وزن می توانند جریان ساز جهش اقتصادی در استان سیستان و بلوچستان باشند.
نظر شما