زهرا بهرامی؛ بازار: گلستان در بخش‌های مختلف کشاورزی، صنعتی، معدنی و گردشگری دارای ظرفیت‌های عظیم ارزآور است اما سال گذشته سهم گلستان با حدود ۲۹۴ میلیون دلار صارات ۶۴ صدم درصد از صادرات کشور بود.
بر مبنای نسخه پیچیده شده در سند آمایش سرزمینی گلستان که در اوایل دهه ۹۰ تدوین شد قرار شد ظرفیت‌های صنعت و گردشگری گلستان به کمک بخش کشاورزی آمده و توسعه اقتصادی در گلستان را رقم زنند.
با وجود تدوین این سند و وجود ظرفیت‌های بسیار در حوزه تولید و صادرات و زیرساخت‌های تأمین شده در حوزه گمرکات استان از طریق ریلی، زمینی و هوایی به دلیل غفلت‌های انجام‌شده گلستان سهم قابل‌توجهی از صادرات کشور ندارد و ازاین‌رو در شرایط تحریم و نوسانات ارزی، اقتصاد گلستان ملتهب می‌شود و خبری از توسعه اقتصادی این استان نیست.
کاهش ۴۸ درصدی صادرات از گلستان
مدیرکل گمرکات استان گلستان از کاهش ۴۸ درصدی صادرات استان در ۹ ماه گذشته نسبت به مدت مشابه سال قبل خبر داد و به خبرنگار بازار گفت: در ۹ ماه گذشته حدود ۱۴۰ هزار تن کالا به ارزش بیش از ۷۹ میلیون دلار از گمرک اینچه برون صادر شد.
سید ابراهیم حسینی با این توضیح که قیاس میزان صادرات و واردات امسال با مدت مشابه سال قبل خیلی معنادار نیست، افزود: همچنین در ۹ ماه گذشته هفت هزار و ۵۰۰ تن کالا به ارزش حدود ۱۳ میلیون دلار از گمرک اینچه برون وارد استان شد.
به دلیل تحریم‌ها صادرات به بسیاری از کشورهای اروپایی و آفریقایی سخت شده است و هر کشوری به سادگی کالای صادراتی ما را قبول نمی‌کند
وی توضیح داد: در سال گذشته به دلیل سیل به مدت دو ماه در بهار ارتباط ریلی و زمینی مرز اینچه برون با ترکمنستان و کشورهای آسیای میانه برقرار نبود و امسال هم در سه ماه نخست به دلیل شیوع کرونا صادرات و واردات از این مرز متوقف شد.
مدیرکل گمرکات گلستان یادآور شد: مراودات تجاری از طریق ریل مرز اینچه برون از سوم تیرماه پس از چهار ماه توقف از سر گرفته شده است و ماشین‌های خط تولید، ژنراتور برق، روغن خام سویا، جو دامی و ماشین‌های جوجه‌کشی مهم‌ترین اقلام وارداتی و پنیر، رب گوجه فرنگی، ید و پلی استایرن مهم‌ترین اقلام صادراتی در این مدت بوده است.
وی به مهم‌ترین مقاصد صادرات و مبدأ واردات گلستان هم اشاره کرد و گفت: در ۹ ماه گذشته ترکمنستان، عراق، افغانستان و قزاقستان مهم‌ترین مقاصد صادراتی و ترکمنستان، قزاقستان، ترکیه و چین مهم‌ترین مبدأ واردات کالا به گلستان بوده‌اند.
به گفته حسینی میزان واردات کالا به گلستان نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر وزنی ۷۷ درصد و از نظر ارزشی ۷۱ درصد کاهش داشته است.
کاهش صادرات گلستان متاثر از شرایط کرونایی است
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت گلستان وضع موجود و کاهش صادرات و واردات کالا را ناشی از شرایط کرونایی می‌داند.
درویشعلی حسن زاده در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: حجم مبادلات تجاری ( صادرات و واردات کالا) طی ۹ ماهه نخست امسال در گلستان کاهش یافته است و وضع موجود متاثر از شرایط کرونایی است.
وی افزود: بحث کرونا باعث شده تجارت خارجی کشورها از حالت طبیعی خارج شده و سیاست‌های برخی از کشورها در این حوزه تغییر کند.
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت گلستان با اشاره به اینکه برخی از کشورها اولویت خودشان را بر روی ممنوعیت کالا از کشورشان قرار دادند، ادامه داد: بسته بودن مرزها و گمرک اینچه برون، سیاست‌های دولت در تعهدات ارزی و برگشت ارز و... باعث شده تا روند صادرات از گلستان سیر نزولی داشته باشد.
وی اضافه کرد: وقتی به هر دلیلی محدودیت ایجاد می‌شود و یا قیمت‌ها افزایش می‌یابد طبیعی است تبادلات سیستمش بهم می‌خورد؛ در واقع در مقابل سیاست‌های انقباضی دولت‌ها، وقوع این رخدادها طبیعی است و بخشی از این سیاست‌ها با هدف حفظ ذخایر استراتژیک و کالای اساسی اتفاق می‌افتد.
وی توضیح داد: در شرایطی که حجم مبادلات تجاری از گلستان در ۹ ماهه نخست سال کاهش یافته اما صادرات به برخی از کشورها مانند افغانستان افزایش داشته است.
تأثیر سیاست‌های کشورهای هدف صادراتی بر صادرات گلستان
حسن زاده با بیان اینکه سیاست‌های داخلی کشورهای هدف صادراتی بر روند صادرات از گلستان تاثیر گذاشته است، تصریح کرد: باید بپذیریم به دلیل تحریم‌ها صادرات به بسیاری از کشورهای اروپایی و آفریقایی سخت شده است و هر کشوری به سادگی کالای صادراتی ما را قبول نمی‌کند.
با صادرات ارز از کشور خارج نمی‌شود و اجبار دولت به بازگرداندن ارز تصمیم ناصحیح بوده که به صادرات ضربه زده است
وی با تأکید بر اینکه یک عامل نمی‌تواند حجم صادرات را کاهش دهد و بسته بودن مرزها، سیاست‌های ارزی و موضوعات مربوط به انتقال ارز و ... دست به دست هم داده تا صادرات از گلستان کاهش یابد، بیان کرد: اگر سیاست‌های داخلی برخی کشورها هم در بحث صادرات ممنوعیت و محدودیت ایجاد نکرده باشد، بحث‌های ارزی موجود روی تأمین مواد اولیه، خرید تجهیزات، ماشین‌آلات و ... تأثیر می‌گذارد و تولید را هم متأثر می‌کند.
معاون سازمان صمت گلستان با اشاره به اینکه در گذشته بیش از ۲۵ یا ۲۶ کشور بازار هدف صادراتی از گلستان بودند، تأکید کرد: به دلیل تحریم‌ها، صادرات از گلستان و کشور سخت شده و بسیاری از کشورها به سادگی کالای صادراتی ما را قبول نمی‌کنند و حدود ۲۰۰ قلم کالا امکان صادرات دارند.
سیاست‌های دولت به صادرات ضربه زد
اما صادرکنندگان معتقدند سیاست‌های ارزی دولت و واقعی شدن تعرفه صادراتی، صادرات را کاهش داده وگرنه تولیدکنندگان توانایی تولید صادرات محور را دارا هستند.
یکی از صادرکنندگان گلستانی دراین باره به خبرنگار بازار گفت: سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در واحدهای تولیدی صادرات محور با هدف صادرات اتفاق افتاده اما استفاده از این ظرفیت‌ها به شدت به تصمیمات و سیاست‌های دولتی وابسته است.
رضا مبصری با این توضیح که صادرات یک تصمیم استراتژیک وابسته به سایر متغییرهاست، افزود: پس از ابلاغیه بانک مرکزی و اجبار صادرکنندگان به بازگشت ارز، بسیاری از صادرکنندگان فکر نمی‌کردند با محدودیت‌هایی که برای صادرات در خارج از مرزها وجود دارد این نگاه سختگیرانه اعمال شود.
وی با اشاره به اینکه دولت صادرکنندگان را به بازگشت ارز مجبور کرد و این نگاه سختگیرانه صادرات را کاهش داد، اضافه کرد: پس از این اتفاقات دولت به دلایل غیرواقعی، اتاق بازرگانی را متهم کرد به صدور و دادن کارت بازرگانی به افرادی که کالا صادر نمی‌کنند و ارز باز نمی‌گردانند.
به گفته این تولیدکننده گلستانی، تولیدکننده کالا را برای صادرات و ارزآوری و بهره‌وری بیشتر تولید می‌کند، اگر من صادرکننده که تولید هم انجام می‌دهم قرار باشد به بهانه صادرات ارز از کشور خارج کنم با چه چیزی باید به تولید ادامه دهم.
بسته بودن مرزها و گمرک اینچه برون، سیاست‌های دولت در تعهدات ارزی و برگشت ارز و... باعث شده تا روند صادرات از گلستان سیر نزولی داشته باشد
وی با تأکید بر اینکه با صادرات ارز از کشور خارج نمی‌شود و اجبار دولت به بازگرداندن ارز از سوی صادرکنندگان تصمیم ناصحیح بوده که به صادرات ضربه زده است، تصریح کرد: در کنار این موضوع واقعی شدن تعرفه صادرات باعث شده شاهد کاهش آمار صادرات باشیم.
مبصری توضیح داد: بخشی از کاهش آمار صادرات به ارزش اظهارنامه‌های صادراتی بازمی‌گردد و این امر نشان می‌دهد ارزش صادرات در سال‌های گذشته غیرواقعی بوده و گاهاً از سوی دولت دو برابر نشان داده می‌شده است.
هرچند مسئولان کاهش ۴۸ درصدی صادرات از گلستان را ناشی از شرایط شیوع کرونا می‌دانند اما تولیدکنندگان و صادرکنندگان اصرار دارند وقتی پای سیاست‌های دولتی لنگد می‌زند ظرفیت‌های ارزآور و تولیدات صادرات محور گلستان خواب بازارهای جهانی می‌بینند.
نظر شما