شیما عبدالله خانی؛ بازار: آنچه که از مضمون اقتصاد مقاومتی برمی آید، استفاده بهینه از تمام امکانات و ظرفیت هایی است که می تواند به صرفه جویی در هزینه ها و افزایش درآمد در بخش های مختلف بیانجامد. زباله یکی از ظرفیت های خوب درآمدزایی و استفاده بهینه از تهدیدی است که می تواند به یک فرصت بدل شود.
بازیافت پسماندها علاوه بر اینکه خطرات محیط زیستی دفن زباله را کاهش می دهد، می تواند آورده اقتصادی برای شهر داشته باشد. در البرز روزانه ۱۵۰۰ تن زباله وارد مرکز دفن پسماندهای حلقه دره می شود و سالانه حدود ۳۰۰ میلیارد تومان برای مدیریت پسماندها در شهرداری کرج هزینه می شود و به دلیل اینکه تا کنون برنامه ای اصولی برای تفکیک و بازیافت زباله ها صورت نگرفته عملا در این بخش توفیق چندانی حاصل نشده است.
از طرفی این‌نبود برنامه و نظارت باعث شده فرصت طلبانی که به صورت غیر مجاز با استفاده از کودکان کار و اتباع بیگانه به تفکیک زباله های قابل بازیافت از سطل های زباله اقدام می کنند، بیشترین نفع را از زباله های قابل بازیافت شهر برده و سالیانه قریب به ۱۰۰ میلیارد تومان سود ببرند، در حالی که بار هزینه های مدیریت پسماندها بر عهده شهرداری است.
به نظر می رسد تغییرات پی در پی در مدیریت سازمان پسماند شهرداری کرج باعث آشفتگی در برنامه ریزی و نبود اقدامات عملیاتی شده است. اگرچه اکنون به گفته رئیس سازمان مدیریت پسماند، برنامه های جدیدی برای فرهنگسازی تفکیک از مبدا و انعقاد قرارداد با پیمانکار دارای صلاحیت، راه اندازی مجدد کارخانه کمپوست، راه اندازی سایت پیرولیز و واحد بازیافت دانش بنیان مد نظر است که می تواند آینده خوبی را برای بازیافت در البر رقم بزند.
سالانه ۱۰۰ میلیارد تومان در جیب سواستفاده گران تفکیک غیرمجاز در البرز
رئیس کمیسیون محیط زیست و سلامت شورای اسلامی شهر کرج در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: در استان البرز روزانه بین ۱۳۰۰ تا ۱۵۰۰ تن زباله تولید می شود که نزدیک به ۸۰۰ تن به شهر کرج مربوط است.
«حسین محمدی» افزود: از گذشته تمام زباله های استان در محل دفن حلقه دره دفن می شوند و همه مسئولیت ها و هزینه ها نیز با شهرداری کرج است. از طرفی زباله های درمانی و بهداشتی نیز در منطقه حلقه دره دفن می شود.
محمدی با اشاره به اینکه بر اساس قانون مدیریت پسماند تمام زباله ها باید از مبدا یعنی منازل تفکیک شوند، تصریح کرد: بر اساس قانون برنامه پنجم باید تمام زباله ها نیز بازیافت شوند به نحوی که دفن زباله به حداقل خود برسد.
وی ادامه داد: اکنون در زمینه تفکیک از مبدا صفر هستیم و این اقدام در منازل انجام نمی شود. این موضوع باعث سوءاستفاده برخی افراد فرصت طلب شده است. بین ۱۰ تا ۱۵ درصد زباله های ارزشمند این شهر با ارزش ریالی بیش از سالی ۱۰۰ میلیارد تومان سود در جیب افراد فرصت طلب می رود.
از طرفی سالیانه ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیار تومان هزینه مدیریت پسماند است که اگر به صورت اصولی ساماندهی شود، می توان حداقل نزدیک به ۱۰۰ میلیارد تومان از طریق پسماند درآمد کسب کرد.
وی افزود: در حالی که درآمد شهر ما اکنون از طریق پیمانکاران حدود ۱۰ میلیار تومان است که اصول اولیه تفکیک را نمی دانند و خودشان نیاز به آموزش دارند. این موضوع باعث شده نزدیک به ۵۰۰ گاراژ غیر مجاز در زمینه تفکیک پسماند فعال باشند که تبعات مختلف محیط زیستی، به کار گیری کودکان کار و اتباع بیگانه و غیر مجاز و مسائل بهداشتی را در پی دارد.
این عضو شورای شهر ادامه داد: در این زمینه تلاش های زیادی در چند سال شورا انجام شده ولی عملا موفقیت چندانی حاصل نشد و تلاش می کنیم برنامه بهتری را در شهرداری اجرا کنیم. همکاران در شهرداری و خدمات شهری نیز به دنبال طراحی روشی جدید برای ساماندهی به تفکیک و بازیافت هستند.
محمدی با بیان اینکه بیش از ۹۰ درصد زباله های استان دفن می شوند، تصریح کرد: این موضوع علاوه بر خسارت های محیط زیستی، خسارت های اقتصادی نیز در پی دارد. آلودگی خاک، از دست رفتن زمین های با ارزش، هزینه های دفن و به چرخه تولید بازنگشتن زباله های قابل بازیافت از معایب دفن زباله هاست.
وی ادامه داد: اکنون شهرداری کرج سالانه حدود ۱۵ میلیارد تومان از محل پیمانکاران تفکیک و واحد بازیافت کمپوست درآمد دارد. در حالی که بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان هزینه های مدیریت پسماند کرج است.
در مورد واحد کمپوست نیز امسال با یک پیمانکار جدید قراردادی منعقد شده و ۲ خط در حال بازسازی و قرار بر راه اندازی یک خط جدید نیز وجود دارد. بنابر گفته ها قرار است روش جدید تری برای تهیه کمپوست تهیه شود که این کود در فضای سبز و جنگلکاری ها استفاده شود و اگر این اقدام صورت بگیرد اقدام بسیار ارزشمندی است.
وی معتقد است که پروژه های و برنامه ریزی های جدیدی که برای تفکیک پسماند ها در کرج درحال اقدام است، می تواند آینده بهتری را در این زمینه رقم بزند.
پیمانکاران نامناسب یکی از عوامل ضعف در تفکیک و بازیافت پسماند ها در کرج
محمدی ادامه داد: اگر یک یا چند پیمانکار مناسب برای این موضوع وجود داشته باشند می توان نیمی از زباله های ارزشمند را بازیافت کرد. اکنون خط تولید کمپوست با ظرفیت ۵۰۰ تن در حال راه اندازی است و خط جدید نیز که راه اندازی بشود حدود۷۵۰ تن زباله در فرآیند بازیافت قرار می گیرد و خوش بین هستیم که حدود ۳۰ درصد زباله شهر کرج را بازیافت کند.
وی افرود: اخیرا نیز انعقاد قرارداد با یک شرکت دانش بنیان را برای راه اندازی واحد بازیافت به شهرداری ابلاغ کرده ایم که اگر نتیجه بخش باشد گام ارزشمندی برای بازیافت زباله خواهد بود. واحد پیرولیز نیزبا ظرفیت ۵۰ تن در روز اکنون در حلقه دره در حال راه اندازیست.
رئیس کمیسیون محیط زیست و سلامت شورای شهر کرج انتخاب پیمانکاران با صلاحیت در زمینه مدیریت پسماند در مراحل مختلف از تفکیک تا جمع آوری و انتقال را بسیار مهم دانست و اظهار کرد: اکنون رتبه بندی های لازم برای پیمانکاران انجام نمی شود که باعث شده پیمانکارانی که صلاحیت های لازم را ندارند انتخاب شوند و بسیاری از مشکلات کنونی ما نیز به دلیل پیمانکارانی هستند که صلاحیت ودانش کافی را ندارند، با شرایط قانونی پیمان مطابقت ندارند، به مفاد قرارداد نیز پایبند نیستند و از طرفی نظارت خوبی نیز بر فعالیت هایشان وجود ندارد. بخشی از این ضعف به سازمان پسماند برمی گردد که با وجود تغیرات پی در پی مدیریتی و مجموعه همراه به مشکلات دامن می زند.
تغییر پیمانکار و استفاده از نرم افزار «به روب» در زمینه تفکیک زباله در کرج
رئیس سازمان مدیریت پسماند کرج نیز از خاتمه قرارداد با پیمانکار قبلی خبر داد و گفت: به دلیل برخی مشکلات و رعایت نکردن موضوعاتی چون آموزش و فرهنگسازی اصولی تفکیک و برخی اقدامات غیرمجاز قرارداد با پیمانکار قبلی خاتمه یافت.
«محمد مسیبی» در گفتگو با بازار آموزش و فرهنگسازی را گام‌اول در تفکیک پسماندها از مبدا دانست و تصریح کرد: در این زمینه اقدامات خوبی در حال انجام است. اکنون نرم افزار «به روب» و سه آموزشگر برای توضیح و آموزش نرم افزار به مجتمع های مسکونی مراجعه می کنند وپلاستیک ها و هزار جلد کتاب آموزشی نیز در این زمینه توزیع می شودو ساعت های تفکیک هم به اطلاع مدیران ساختمان ها و مجتمع ها می رسد.
آغاز این طرح از مناطق محروم است و فعلا از منطقه ۳ شهرداری آغاز شده است.
وی افزود: زباله ها بعد از جمع آوری به ۲ سکوی انتقال ما منتقل می شوند و ۲۵ مجوز نیروهای دارای چرخ دستی برای هر منطقه وجود دارد که برای تفکیک مراجعه می کنند. اما مهمترین موضوع فرهنگسازی تفکیک از مبدا است که نیازی به این نیروها نباشد.
مسیبی با اشاره به راه اندازی مجدد کارخانه کمپوست در حلقه دره اظهار کرد: ۶۰۰ تن زباله نیز در کارخانه کمپوست وارد می شود که بعد از مدتی تعطیلی دوباره راه اندازی شده است. با بازسازی و افزایش ظرفیت کارخانه تولید کمپوست انتظار می‌رود دفن زباله در حلقه دره مسیر کاهشی به خود گرفته و با تکمیل پروژه‌های مرتبط با این کارخانه و راه اندازی سایت پیرولیز حجم زیادی از زباله ها به چرخه بازیافت برگشته و شاهد دفن حداقلی زباله در مرکز حلقه دره باشیم.
بازیافت پسماند ها از مصادیق اقتصاد مقاومتی
مدیر کل محیط زیست استان البرز هم با اشاره به اینکه در مورد پسماند ها، کاهش تولید از مبدا، افزایش میزان بازیافت و کاهش میزان دفن در اولویت است، گفت: در زمینه بازیافت اتفاق خوبی در البرزنیفتاده است
«فردین حکیمی» در گفت و گو با بازار افزود: اکنون نزدیک به ۱۰۰ درصد پسماندهای استان دفن‌می شوند اگر چه که برنامه هایی در دست اقدام است و در مورد بازیافت، استحصال انرژی و موارد دیگر پیشرفت هایی داشته اند ولی به مرحله بهره برداری نرسیده است.
کارخانه کمپوست نیز بازسازی شده و کارخانه پیرولیز برای تولید سوخت و موضوعاتی برای استحصال انرژی نیز در برنامه است که هنوز اجرایی نشده است.
وی ادامه داد: موضوع بازیافت پسماند ها و بازچرخانی پساب ها از مصادیق اقتصاد مقاومتی است که هم هزینه ها را کاهش می دهد و باعث برگشتن مجدد مواد به چرخه تولید می شود.
وی با بیان اینکه هر هزینه ای در زمینه بازیافت در واقع سرمایه گذاری است، تصریح کرد: بازیافت زباله بسیار بصرفه است و با برگشت مجدد بسیاری از پسماندهای قابل بازیافت به عرصه تولید و مصرف شاهد کاهش هزینه ها هستیم.
نگاهها در این باره باید تغییر کند و اقدامات عملیاتی و نه شعاری صورت بگیرد. با توجه به این گزارش واضح است که تا کنون توفیق چندانی در زمینه بازیافت پسماند ها در البرز حاصل نشده است و تقریبا تمام زباله ها دفن می شوند که علاوه بر خطرات محیط زیستی، استان را از آورده اقتصادی که می توان از محل بازیافت به دست آورد محروم می کند.
هزینه هایی که برای فرهنگسازی تفکیک و بازیافت انجام می شود چندین برابر ارزش افزوده ایجاد می کند بنابراین تغییر نگاه و اقدامات عملیاتی در این مورد ضروریست.
نظر شما