بازار؛ گروه انرژی: مصرف گاز در کشور رکورد ۵۸۷ میلیون متر مکعب را هم شکست. برای درک بزرگی این عدد باید بدانید که این میزان گاز برابر با حدود ۳.۵ میلیون بشکه نفت است. آنگونه که سخنگوی شرکت ملی گاز به بازار می‌گوید با وجود افزایش دما، میزان مصرف حدود ۳۰ میلیون متر مکعب بیشتر شده است.
ایرانی که همواره در فهرست پر مصرف‌های جهانی قرار داشته‌اند، حالا قرار است که از گاز مجانی هم بهره مند شوند. طرحی که به گفته عسگری هنوز جزییات آن مشخص نیست و شرکت گاز رسانی در حال بررسی نحوه اجرای این طرح است، مورد انتقاد بسیاری از کارشناسان قرار گرفته است. بسیاری اجرای این طرح را از سوی دولتی که خود منتقد غیر واقعی بودن قیمت انرژی در ایران بوده را سیاسی می‌دانند و معتقدند که جایزه به کم مصرف‌ها نمی‌تواند منجر به مدیریت مصرف در کشور شود. بر اساس آمار موجود سرانه مصرف گاز هر ایرانی حدود ۶ میلیون مترمکعب است در حالی که این عدد در اتحادیه اروپا فقط ۲ میلیون متر مکعب است.
بی اطلاعی آقای سخنگو
از جزییات طرح اطلاعی ندارم؛ بودجه اجرای این طرح مشخص نیست که قرار است از چه محلی تامین شود؛ برآورد مالی توزیع گاز رایگان در بین مشترکان کم مصرف هنوز قطعی نیست؛ سقف مصرف برای بهره مندی از گاز مجانی هنوز تعیین تکلیف نشده است؛ اینها خلاصه تمام صحبت‌های سخنگوی شرکت ملی گاز در گفتگو با بازار است. مصوبه ای که به گفته خود آقای سخنگوی دیروز برای اجرا به شرکت ملی گاز ابلاغ شده است، گویا ابهامات متعددی دارد. البته بر اساس آنچه بیژن زنگنه، وزیر نفت اعلام کرده با اجرای این طرح گاز، بهای بیش از ۳۰ درصد مشترکان واحدهای مسکونی صفر می‌شود که علاوه بر کمک به مردم، کاهش مصرف را نیز به دنبال خواهد داشت. او همچنین گفته است هر کسی بتواند مصرف خود را در ماه‌های سرد سال تا ۱۰ درصد کاهش دهد، گاز بهایش ۱۵ درصد کم می‌شود که این مساله درآمدی برای دولت ایجاد نمی‌کند اما بهینه‌سازی در مصرف را به دنبال دارد.
طرح سیاسی دولت در سال پایانی عمرش
آمارهای متعددی درباره یارانه پرداختی دولت در حوزه انرژی منتشر شده است. یارانه ای که زنگنه آن را تهدیدی برای کشور می‌داند به بیش از ۴۰ میلیارد دلار رسیده است. از طرفی مرکز پژوهش‌های مجلس هم می‌گوید که که یارانه گاز خانگی رقم بزرگی حدود ۴.۹ میلیارد دلار است که با افزایش سالانه مصرف گاز این یارانه زیاد و زیادتر شده است.
همچنین آمارهای آژانس بین‌المللی انرژی هم حاکی از آن است که سرانه مصرف گاز هر ایرانی حدود ۶ میلیون مترمکعب است در حالی که این عدد برای جمعیت ۵۱۱ میلیونی اتحادیه اروپا فقط ۲ میلیون مترمکعب است و این مصرف بی‌رویه حتی نگرانی‌هایی برای کاهش سهم صادراتی گاز ایجاد کرده بود. مسئولان وزارت نفت بارها و بارها اعلام کردند که به دلیل مصرف بالای داخلی عملا گازی برای صادرات باقی نمی‌ماند.
از طرفی علت اصلی عدم اجرای پروژه‌های بهینه سازی نیز عدم وجود سرمایه لازم و همچنین فقدان محل مصرف گاز مازاد در صورت بهینه سازی عنوان می‌شود. درحالیکه با رویکرد فعالانه و افزایش صادرات گاز می‌توان منابع لازم برای بهینه‌سازی را نیز به دست آورد.
حالا درست در سال پایانی دولت همه نگاه‌ها به مصرف بالای انرژی در کشور عوض شده و مسئولان از جایزه به کم مصرف‌ها سخن می‌گویند. تبلیغات آب و برق و گاز مجانی از سمت دستگاه‌های دولتی در شرایطی رایج شده است که تا پیش از این محور گفت و گوی متولیان آب و برق و گاز قیمت‌های غیرواقعی آنها بود و بارها کلیدواژه‌های ارزان‌فروشی و حتی مفت‌فروشی به زبان متولیان آمد تا به تعبیر مصرف‌کنندگان مجوز افزایش قیمت را بگیرند. در این بین برخی از فعالان این حوزه این طرح دولت را کاملا سیاسی دانسته و معتقدند که در دراز مدت نمی توان امید به اجرای آن داشت. عابد پور یکی از فعالان استارت آپی حوزه صنعت نفت و گاز در اینباره به بازار می‌گوید: میزان مصرف روزانه گاز در ایران معادل ۳.۵ میلیون بشکه نفت خام است. این عدد به خوبی حجم بالای مصرف در کشور را نشان می‌دهد.
او با اشاره به طرح پیشنهادی استارت آپ ها برای پاداش خوش مصرفی به مشترکان کم مصرف، گفت: اگر در بستر بلاک‌چین شکل بگیرد، قابلیت اجرایی دارد و به موفقیت منجر می‌شود. اما وزارت نفت و نیرو سعی دارند تا با یک ساده سازی کودکانه این طرح را در قالب برق و گاز امید اجرایی کنند.
عابد پور با اشاره به برخی نقاط ضعف طرح های دولت، گفت : به عنوان مثال در طرح برق امید، گاز امید تعداد خانوار ملاک قرار نگرفته است. در واقع میزان مصرف در یک خانواده ۲ نفره با خانواده ۶ نفر چطور می تواند به یک اندازه باشد یا از یک جایزه مشخص بهره‌مند شوند.
اولویت دولت تامین گاز بخش خانگی است. افزایش مصرف گاز در بخش خانگی پارسال منجر به ایجاد محدودیت‌هایی در روند گازرسانی به نیروگاه‌ها و صنایع عمده شد. با وجود اینکه ایران، دومین کشور دارنده ذخایر گازی جهان است اما همچنان نتوانسته از این ذخایر برای صادرات بیشتر و جایگزینی برای کاهش عایدی‌های نفتی بهره برد. حالا باید منتظر ماند و دید که آیا این طرح به مدیریت مصرف منجر می شود یا اینکه در نهایت تنها از درآمدهای دولت در شرایطی که با کسری بودجه دست و پنجه نرم می‌کند، می کاهد.
نظر شما