گروه بانک و بیمه؛ بازار: وابستگی بیش از یک قرن اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی، توجه به مهمترین و رایج ترین درآمد پایدار کشور از محل کسب مالیات را کم رنگ کرده است، حال از آنجایی که طی چند سال اخیر تلاش می شود تا وابستگی به درآمدهای نفتی در بودجه کم شود، این موضوع اکنون مورد تاکید مجلس شورای اسلامی نیز قرار گرفته است تا جایی که دیروز محمدباقر قالیباف رییس مجلس در نشستی با وزیر اقتصاد و امور دارایی، رییس سازمان امور مالیاتی و اعضای کمیسیون اقتصادی ضمن تاکید بر اینکه نظام مالیاتی کشور نیازمند اصلاحات اساسی است، تاکید کرد: «این اصلاحات مقدمه همه اصلاحات دیگر اقتصادی در کشور است زیرا نظام مالیاتی عادلانه، نظامی است که به نسبت بهره‌مندی افراد و بصورت هوشمند از آنها مالیات گرفته شود».
البته قرار بود طرح جامع مالیاتی از سال گذشته به طور کامل شکل اجرایی به خود گیرد اما این طرح هنوز به طور کامل و گسترده در سراسر کشور عملیاتی نشده است. البته اقدامات خاصی در مسیر الکترونیکی شدن امور مالیاتی طی سالهای اخیر در کشور به چشم می خورد که بخشی از آن شامل ثبت نام الکترونیکی، اظهارنامه الکترونیکی اشخاص حقیقی، اشخاص حقوقی، اجاره املاک، مالیات بر ارزش افزوده، پرداخت الکترونیکی مالیات، خلاصه پرونده الکترونیکی، استعلام الکترونیکی عدم بدهی مالیاتی و... و. در حال انجام است.
تلاش برای فزونی درآمدهای مالیاتی بر درآمدهای نفتی/ شرکت های کاغذی که وجود خارجی ندارند
از طرفی اما تلاش برای فزونی درآمدهای مالیاتی بر درآمد های نفتی این روزها نیازمند تلاش گسترده از جنبه های مختلف است، اول اینکه سری افرادی که فعالیت اقتصادی دارند اما همچنان ناشناخته هستند که برای شناسایی آنها دولت باید به جد تلاش کند چرا که طی چند سال اخیر با اقداماتی درست حدود ۸۰۰ مودی مالیاتی که تا کنون که هیچگونه پرونده مالیاتی نداشته اند؛ شناسائی شده اند. از طرفی نیز طبق گزارشات موجود بیش از ۶ هزار مودی که از کارت بازرگانی سایرین استفاده می کردند طی ۲ سال اخیر شناسایی شده اند. علاوه بر اینها شناسایی صدها شرکت کاغذی دروغین که سالها فعالیت داشته و مالیاتی به دولت پرداخت نکرده اند نمونه ای از نتایج حرکت در مسیر الکترونیکی شدن امور مالیاتی است تا راه جلوگیری از افرادی که فعالیت اقتصادی انجام می دهند اما نمی خواهند به دولت مالیات بدهند گرفته شود.
کارشناسان معتقدند؛ هرچند طی یکی دو سال اخیر شاهد اقداماتی در راستای تسهیل امور برای مودیان مالیاتی در کشور هستیم اما هنوز خیلی ها در بازار داغ اقتصاد زیر زمینی فعال هستند. شناسایی این افراد و ممانعت از فعالیت آنها از چند جنبه به اقتصاد کشور کمک می کند، اول اینکه این گروه ها یا راه نفوذی دارند که به سادگی اجناس وارد کشور کرده و از این طریق به سودهای کلان می رسند و به دولت مالیات نمی دهند و یا اینکه دولت در شناسایی و یا جلوگیری از فعالیت آنها ناتوان است. از طرفی فعالیت این افراد باعث نابودی تولید ملی می شود، به طور مثال وجود قطار خودروهای به اصطلاح شوتی پر از اجناس قاچاق و وجود کالاهای استوک در بازار همچنین کالاهای ارزان قیمت خارجی در بازار نمونه ای از فعالیت افرادی است که اجناس و یا کالاها را آشکار و پنهان وارد کشور می کنند و از این طریق نه فقط عوارض و یا مالیاتی به دولت نمی دهند بلکه ضربه سنگینی به تولید داخل و اشتغال کشور وارد می کنند.
وجود قطار خودروهای به اصطلاح شوتی پر از اجناس قاچاق و وجود کالاهای استوک در بازار همچنین کالاهای ارزان قیمت خارجی در بازار نمونه ای از فعالیت افرادی است که اجناس و یا کالاها را آشکار و پنهان وارد کشور می کنند و از این طریق نه فقط عوارض و یا مالیاتی به دولت نمی دهند بلکه ضربه سنگینی به تولید داخل و اشتغال کشور وارد می کنند
مدیرانی با تفکر لیبرالی توجه ای به اهمیت مالیات ندارند
دکتر ابراهیم رزاقی، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران در گفتگو با «بازار» درباره بیتوجهی دولت در جلوگیری از فعالیت اقتصادی برخی که به دولت مالیات نمی پردازند، گفت: این موضوع معمولا در دولت هایی که تفکر لیبرالی دارند کاملا مشهود و محرز است چرا که نظام سرمایه داری همیشه حاشیه های خود را دارد. اختلاس ها، دادگاهی شدن متخلفان بانکی، خودرو و ... نمونه ای از کم توجهی دولت به فعالیت هایی اقتصادی برخی است که به شیوه ای مختلف کسب سود می کنند. از طرفی نیز کم توجهی به توسعه اقتصاد کشور با اولویت بخش تولید مانعی بر سر راه تحول و تحرک بنگاههای اقتصادی است که تبعات آن به تعطیلی مراکر تولید، بیکاری منجر و دست دولت را در کسب درآمد پایدار از محل اخذ مالیات کوتاه می کند.
۵۰۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی در کشور!
وی با بیان اینکه اکنون فعالیت اقتصاد زیرزمینی حدودا با فعالیت اقتصاد کشور برابری می کند، افزود: فرار حدود ۵۰۰ هزار میلیارد تومانی مالیات در اقتصاد کشور در پی وجود راه نفوذ فعالیت های اقتصادی دیده نشده، ضربه سنگینی به اقتصاد کشور وارد می کند. به طور مثال دولت باید به بخش تولید توجه ویژه کند و با تحرک بخشی آن بتواند از این طریق مالیات اخذ کند، اما از آنجایی که نسبت به این مهم بی توجه است، با توجه به برخورداری کشور از ظرفیت های بالای اقتصادی سالانه درآمد نامناسبی از این بخش در قالب دریافت مالیات کسب کرده که کفاف تامین نیازهای امور کشور را نمی کند. در چنین شرایطی است که دست به استقراض زده و و از این طریق تورم را در کشور تشدید می کند.
کنون فعالیت اقتصاد زیرزمینی حدودا با فعالیت های اقتصاد کشور برابری می کند، فرار حدود ۵۰۰ هزار میلیاردی مالیات در اقتصاد کشور در پی وجود راه نفوذ فعالیت های اقتصادی دیده نشده، ضربه سنگینی به اقتصاد کشور وارد می کند
۱۰ هزار بنگاه اقتصادی ناکارآمدی که توان پرداخت مالیات به دولت را ندارند
وی با بیان اینکه طبق بررسی ها و آمارهای موجود حدود ۱۰ هزار کارگاه و کارخانه اکنون در کشور یا با ظرفیت پایین کار می کنند و یا بخشی از آنها تعطیل شده اند، افزود: اگر مدیریت درست در اقتصاد کشور حاکم باشد چرا باید حدود ۱۰ هزار بنگاه اقتصادی اکنون در شرایطی نباشند که بتوانند به خوبی فعالیت کنند و از این طریق دولت را در پرداخت مالیات همراهی کنند. این در حالی است که در تمام دنیا اخذ مالیات برای تامین نیازهای کشور حرف اول را می زند اما در ایران به جای پرداختن به کسب درآمدهای پایدار از محل دریافت مالیات و...متاسفانه کسری بودجه را از طریق استقراض از بانک مرکزی و فروش اوراق بدهی تامین می کنند که این راه جز نابودی اقتصاد و ایجاد فشار تورمی بر مردم عایده دیگری ندارد.
چرا باید حدود ۱۰ هزار بنگاه اقتصادی اکنون در شرایطی نباشند که بتوانند به خوبی فعالیت کنند و از این طریق دولت را در پرداخت مالیات همراهی کنند
توجه به درآمدهای پایدار به جای انتظار فروش نفت
بنا به این گزارش، در پی ناکارآمدی دولت در اصلاح ساختاری و ساماندهی وضعیت سازمان امور مالیاتی کشور (جلوگیری از فرار مالیاتی) همچنین دغدغه فاصله گرفتن بودجه سالانه از درآمدهای نفتی و توجه به درآمدهای پایدار، دیروز دکتر محمد باقر قالیباف در جلسه ای با ریس سازمان امور مالیاتی کشور، وزیر اقتصاد و نمایندگان مجلس بر توجه به درآمدهای پایدار تاکید کرد. وی در این جلسه اظهارداشت: در کشور و طی این ایام که توفیق اجباری حذف نفت از بودجه را پیش رو داریم، می توانیم این تهدید را به فرصت تبدیل کنیم، تلاش در راه برقراری نظام عادلانه مالیاتی یک جهاد بزرگ است و کسانی که با این نیت و تلاش صادقانه در این سازمان فعالیت می کنند؛ کارشان شایسته تقدیر است.
وی با بیان اینکه در این موقعیت و شرایط خاص که کشور علاوه بر تحریم، درگیر بیماری کروناست، باید مراقب مودیان خوش حساب بود، افزود: در عین حال باید قدردان زحمات ممیزان مالیاتی هم باشیم که با وجدان کاری و تلاش بی وقفه در جهت تامین منابع پایدار کشور تلاش می‌کنند. البته تعداد معدودی از افراد متخلف در هر سازمانی وجود دارد که وجود آنها فعالیت صادقانه دیگران را زیر سوال نمی‌برد و باید محکم و قاطع با آنها برخورد شود.
رییس مجلس با اشاره به اینکه همه ما به ضرورت هوشمند سازی کامل نظام مالیاتی اعتقاد داریم، بیان کرد: باید مانند همه دنیا به سمت حذف ممیز محوری حرکت کنیم. براساس قوانین برنامه در گذشته، این موضوع تکلیف سازمان امور مالیاتی بوده و باید در این زمینه گزارش دقیقی ارایه شود که این تکالیف چه میزان تاکنون اجرایی شده است و مجلس هم باید به کمک دولت بیاید و بن بست ها را برای تحقق این هدف باز کند. در این جلسه وزیر امور اقتصاد و دارایی نیز از آمادگی این وزارتخانه برای انجام اصلاحات اساسی در حوزه نظام مالیاتی به ویژه اجرایی کردن قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان خبر داد.
نظر شما