بازار؛ گروه استانها: وعده مسئولان در راستای حمایت از بازار سرمایه باعث شد تا عده زیادی از مردم بدون داشتن هیچ ذهنیت قبلی و بدون آموزش با هدف رسیدن به سود بیشتر و حفظ ارزش دارایی خود به بازار بورس وارد شده و سرمایه گذاری کنند.
هیجان حضور یکباره مردم به بورس به صورت مقطعی این بازار را سبز کرد اما بعد از گذشت مدتی وضعیت بالعکس شد و بازار سرمایه چند ماه پیاپی به رنگ قرمز درآمد؛ عده زیادی از مردم که نا آگاهانه وارد این بازار شده بودند بسیار ضرر کرده و نه تنها سودی عایدشان نشد بلکه دارایی خود را هم از دست دادند اما عده دیگری روزها و هفته‌ها را به امید رشد دوباره بازار بورس سپری می‌کنند.
در راستای شرایط ایجاد شده برای بازار سرمایه خبرنگار بازار با امین بهرامی یکی از فعالان بازار بورس در همدان گفت‌وگویی انجام داده که در ادامه می‌خوانید.
*دعوت مسئولان و به خصوص شخص رئیس جمهور از مردم باعث شد که مردم سرمایه‌های خود را وارد بازار بورس کنند، اکنون که وضعیت بازار شرایط مناسبی ندارد می‌توان دولت را مقصر در این موضوع دانست؟
بورس و بازارهای مالی ماهیت ریسک دارند، وقتی شخصی با مراجعه به کارگزاری کد بورسی دریافت می‌کند در همان قرارداد اولیه که امضا می‌کند آمده که باید ریسک این کار را شخصاً بپذیرد.
این موضوع که ماهیت کار ریسک است و بازارهای مالی دائماً در حال نوسان هستند و ما موج‌های صعودی و نزولی را در بازار تجربه می‌کنیم، یک امر قطعی و طبیعی است و ریسک ناشی از حضور در بازار هم باید از سوی شخص پذیرفته شود.
مردم با این دیدگاه که بازار مورد حمایت است و ریزش بعدی شاید در بازار اتفاق نیفتد وارد بورس شده و سرمایه گذاری کردند
اما زمانی که یک مسئول از یک بازار با ماهیت ریسکی صحبت می‌کند، در واقع به مردم این اعتماد و اطمینان را می‌دهد که حمایت‌های لازم را از این بازار انجام خواهم داد و مراقبت خواهم کرد؛ مردم با این دیدگاه که بازار مورد حمایت است و ریزش بعدی شاید در بازار اتفاق نیفتد وارد بورس شده و سرمایه گذاری کردند.
مردم به خاطر تبلیغات و دادن وعده‌های حمایتی اعتماد کردند و حمایت از بورس را در ذهن خود پرورانده و این ذهنیت را داشتند که جای سرمایه‌های آنها امن است و شاید ریزش شدیدی را تجربه نکند.
* آیا این شرایط بازار قابل پیش بینی بود؟
به صورت کلی فعالان بازار بورس و کسانی که در این بازار فعال هستند با ریسک بازار آشنایی دارند؛ احتمال این ریزش و این سقوط بازار بورس را می‌دادند و همگی منتظر بودیم که این اتفاق بیفتد.
اما از این نظر که دولت نقش حمایتی خود را اعلام کرده بود این میزان از ریزش و سقوط قیمت سهام شاید مورد انتظار هیچ کارشناسی نبود.
اگر اعداد یک میلیون و ۲۰۰ هزار و یک میلیون و ۱۰۰ هزار برای شاخص را روی چارت پیش‌بینی می‌کردیم و به مردم می‌گفتیم هیچ کارشناس و هیچ شخصی این اعداد و ارقام را نمی‌پذیرفت و باور نمی‌کرد.
جنبه تبلیغاتی دولت و مسئولان سازمان بورس در حمایت از بازار سرمایه مقداری وظیفه آنها را سنگین کرده و این نقش و حرکت مسئولان باعث زیر سوال رفتن آنها در این زمینه شده است، در حالی که می‌دانستند بازارهای مالی ریسک دارند و بار مسئولیتی خود را کم کنند.
*به نظر شما مردم هم به اندازه مسئولان در رابطه با ایجاد شرایط بحرانی در بورس مقصر هستند؟
افراد تا قبل از ورود به بازار بورس باید تحقیقات انجام می‌دادند و ریسک ناشی از این کار را می‌پذیرفتند و حداقل آن بیانیه ریسکی که امضا کردند را مطالعه می‌کردند و از محتوای آن مطلع می‌شدند.
من معتقدم بار مسئولیتی بر عهده آقای رئیس جمهور و سایر مسئولانی است که مردم را به بورس دعوت کردند؛ برخی هم براساس تفکری که داشتند و فکر می‌کردند از سودهای چند درصدی بورس جا مانده‌اند، به صورت هیجانی وارد بازار شدند و این هیجان مثبت موفق شد هیجان منفی زیادی در بازار ایجاد کند.
در واقع مسئولان نباید از بازارهای مالی دارای نوسان صحبت می‌کردند و قول حمایت می‌دادند؛ ارقام و اعدادی که وارد بازار بورس شد، بسیار بزرگ است و کنترل آن برای دولت، مسئولان بورس و سایر سازمان‌های حمایتی در بورس خیلی کار مشکلی هست و خواهد بود.
*از دیدگاه شما راهکار برای مردمی که سرمایه خود را از دست دادند چیست؟
دو راهکار برای مردم وجود دارد، نخست اینکه اگر مردم می‌خواهند در این بازارها باقی بمانند و کار کنند و به نوعی سرمایه گذاری و معامله گری انجام دهند در وهله اول باید آموزش‌های لازم را در این زمینه سپری کنند چراکه هر شخصی اگر هر کاری را بدون آموزش انجام دهد، محکوم به شکست است.
افرادی که می‌خواهند در بازار بورس بمانند، باید آموزش‌های لازم را سپری کرده و با مطالب و مسائل بازار سرمایه آشنایی داشته باشند
پس در فرض اول افرادی که می‌خواهند در بازار بورس بمانند، باید آموزش‌های لازم را سپری کرده و با مطالب و مسائل بازار سرمایه آشنایی داشته باشند.
فرض دوم برای فردی است که قصد ماندن در بازار سرمایه را ندارد، یک اصل در بازارهای مالی وجود دارد که براساس آن در بازارهای سرمایه حفظ سرمایه مهم است.
هر شخصی که در بازار سرمایه اقدام به سرمایه گذاری و معامله‌ای می‌کند، مهمترین اقدام او ابتدا باید حفظ سرمایه باشد بنابراین ممکن است این سرمایه در این وضعیت ۴۰ یا ۵۰ یا حتی مقداری بیشتر از بین رفته باشد پس حفظ کردن آن سرمایه در اولویت است.
این افراد چون نمی‌خواهند در این بازار فعالیت کنند باید هرچه سریع‌تر از بورس خارج شوند چراکه اگر بخواهند به همین منوال بدون آموزش و اطلاعات در بازار سرمایه باقی بمانند، ممکن است ضررهای بزرگ‌تری هم متحمل شوند.
*قوانین بازار بورس تا چه اندازه به بهبود وضعیت و یا بحرانی شدن وضعیت کمک می‌کند؟
دولت می‌تواند در راستای بهبود کیفیت بازار یکسری اقدامات را انجام دهد اما متأسفانه از زمانی که بازار شروع به ریزش کرده قوانین خلق الساعه و شبانه باعث شده وضعیت بازار متشنج‌تر شود و به نوعی دولت به این ریزش‌ها در بازار دامن زده است.
این موضوع که بازه نوسان قیمت در بازار بورس ایران منفی پنج و مثبت پنج در اکثریت سهام است از دیدگاه من موضوع خوبی نیست و اجازه تخلیه هیجانات فروش را نمی‌دهد؛ به طور مثال شخصی برای فروش سهام خود روزها در صف فروش تلاش می‌کند تا سهم خود را بفروشد در حالی که اگر همان روز اول به این شخص بگویند که سهام خود را با منفی ۲۰ یا منفی ۱۵ درصد واگذار کند، شاید این کار را انجام ندهد اما وقتی در صف فروش قرار می‌گیرد و روزها و هفته‌ها تلاش می‌کند تا در صف فروش منفی پنج سهم خود را بفروشد و این هیجان فروش با این قانون تخلیه نمی‌شود و همچنان در فروشنده هیجان باقی مانده به محض اینکه سهم از سوی حقوقی یا مقام دولت مورد حمایت قرار می‌گیرد و یا صف فروش سهم باز می‌شود به اندازه‌ای تعداد فروشنده‌ها بالا می‌رود که کنترل از دست همه خارج می‌شود.
باید کارشناسان و اهالی بازار به مسئولان این توصیه را داشته باشند که دامنه نوسان را به جای محدود و کنترل کردن، مقداری آزاد بگذارند تا بازار متعادل و هیجانات فروش تخلیه شده و بازار راه خود را پیدا کند و از این وضعیت خارج شود
لذا فکر می‌کنم باید کارشناسان و اهالی بازار به مسئولان این توصیه را داشته باشند که دامنه نوسان را به جای محدود و کنترل کردن، مقداری آزاد بگذارند تا بازار متعادل و هیجانات فروش تخلیه شده و بازار راه خود را پیدا کند و از این وضعیت خارج شود.
*دولت به چه شکلی می‌تواند از بازار بورس حمایت کند تا وضعیت بازار بهتر شود؟
به نظر بنده دولت می‌تواند در بعضی شرایط و بعضی مسائل که با ارزشمند است حمایت لازم را انجام دهد و تا حدودی روند بازار و روند سهم را تغییر دهد، به این امید که هیجانات فروش تخلیه شود و سهامداران مقداری از فروش‌های خود دست نگهدارند.
نوع حمایت که در چه ساعت، زمان و مقطعی باید انجام شود بسیار مهم است، اگر حمایت در زمان‌های نامشخص و بدون برنامه صورت گیرد با توجه به هیجانات موجود در بازار این حمایت محکوم به شکست خواهد بود و سرمایه و پولی هم که در این راه هزینه می‌کنند کفاف حمایت لازم از قیمت سهام را نخواهد داد.
شناسایی بازه زمانی و قیمتی که باید از سهم حمایت لازم انجام شود خیلی مهم است و می‌توان با حداقل سرمایه و به صورت هدفمند حمایت‌های لازم را انجام داد
بنابراین شناسایی بازه زمانی و قیمتی که باید از سهم حمایت لازم انجام شود خیلی مهم است و می‌توان با حداقل سرمایه و به صورت هدفمند حمایت‌های لازم را انجام داد.
متأسفانه در بسیاری از سهم‌ها و به خصوص سهم‌های شاخص ساز که می‌توانند روی صعود شاخص اثر بگذارند چنین حرکت هدفمند و خوبی را ندیدم و این جای تأسف دارد.
مسئولان سازمان بورس و فعال و تصمیم گیر در بازارهای مالی باید اطلاعاتی در این خصوص داشته باشند و بتوانند نقطه حمایتی و ساعت حمایت از یک سهم خاص روی بازه زمانی داشته باشند؛ به نظر من دولت می‌تواند با حمایت در مقطع زمانی و قیمتی خاص نتیجه مطلوب‌تری از این حمایت بگیرد.
*در پایان بفرمائید چه توصیه‌ای به مردم و دولت در رابطه با بازار سرمایه دارد؟
به مردم توصیه می‌کنم آموزش‌های لازم در مورد بازارهای مالی را ببیند و یا به سرعت از این بازار خارج شوند، چراکه ماهیت بازار پر ریسک و پر خطر است.
از طرفی مسئولان نباید از بازارهای مالی حمایت تبلیغاتی و در رسانه‌ها اعلام کنند ما حمایت می‌کنیم چراکه با این کار آنها؛ پول و سرمایه در بازار به قدری زیاد می‌شود که کنترل آن سخت خواهد شد.
همچنین باید قوانین خلق الساعه و قوانین بورس و معامله گیری در ایران تغییر کند؛ دامنه نوسان و پیش گشایش بهتر مدیریت شود و محدودیت قیمت پایانی معقول‌تر باشد ضمن اینکه تایم بازار می‌تواند متعادل‌تر باشد.
اگر یک تیم کارشناسی برای این قضیه تشکیل می‌شد و به حرف کارشناسان بازار گوش می‌داند مشکلات خیلی سریع حل می‌شد، اقتصاد تابعی از عرضه و تقاضا است و این فشار خرید و فروش است که قیمت را تعیین می‌کند.
نظر شما