بازار، گروه استانها: طارم هاشمی و طارم دم‌سیاه از عمده تولید برنج استان خراسان شمالی است که بر اساس اعلام سازمان جهاد کشاورزی استان، کشت برنج در ۳۰ روستا و در ۸۰۰ قطعه زمین انجام می‌شود و بیشترین میزان کشت این محصول در شهرستان مانه و سملقان است.
با توجه به خشک‌سالی و کم‌آبی‌های سال‌های گذشته و کاهش منابع آبی در کشور، مسئولان را بر آن داشت تا بر اساس دستورالعمل کشت برنج در تمام نقاط کشور به‌جز دو استان شمالی (گیلان و مازندران) ممنوع شود و این دستورالعمل نیز به استان خراسان شمالی آمد. بر اساس اعلام مسئولان، قرار است در سه سال، میزان کشت برنج، جز در دو استان یادشده به صفر برسد. اما شرایط بارندگی طی امسال و سال گذشته موجب شده تا برنج‌کاران باوجود نبود خدمات اقدام به کشت این محصول کنند.
مرغوبیت زمین
طبق گفته مسئولان جهاد کشاورزی خراسان شمالی هیچ‌گونه خدماتی به برنج‌کاران استان از بذر گرفته تا کود و ... برای مدیریت مصرف آب ارائه نمی‌شود. همچنین بنا به گفته شرکت آب منطقه‌ای استان، تا سال ۱۴۰۰ باید کشت برنج در استان، متوقف شود و یا شالیکاران در صورت کشت برنج، باید به‌صورت خشکِ کاری این محصول را کشت و کار کنند. درگذشته سطح زیر کشت برنج در خراسان شمالی دو هزار هکتار بود این در حالی است که اکنون به ۷۷۰ هکتار رسید.
طارم هاشمی و طارم دم‌سیاه از عمده تولید برنج استان خراسان شمالی است که بر اساس اعلام سازمان جهاد کشاورزی استان، کشت برنج در ۳۰ روستا و در ۸۰۰ قطعه زمین انجام می‌شود
زمین‌های کشاورزی خراسان شمالی٬ از مرغوب‌ترین زمین‌ها هستند٬ که کشاورزان هرساله با درآمد کشت برنج زندگی خود را تأمین می‌کنند؛ اما با به وجود آمدن تنش‌های آبی در استان، کشت برنج ممنوع شده و با توجه به وضعیت بد اقتصادی این ممنوعیت مشکلاتی را برای برنج‌کاران استان ایجاد می‌کند.
طبق گفته مدیران ارشد استان باید برای جلوگیری از ضرر مالی کشاورزان٬ گیاهانی با مصرف آب کم و بازدهی بالا به کشاورزان معرفی شود تا آن‌ها از این ممنوعیت آسیبی نبینند که در سال جاری محصولاتی ازجمله کشت یونجه و حبوبات را به کشاورزان معرفی شده اند اما کشاورزان می‌گویند کشت‌های جایگزین برنج که به آنان معرفی‌شده، هیچ‌کدام نمی‌تواند به‌اندازه برنج، صرفه اقتصادی داشته باشد و ازاین‌رو مورد استقبال آنان قرار نگرفته است.
کشت یونجه درآمدزا نیست
یکی از برنج‌کاران منطقه سد شیرین دره بجنورد می‌گوید: از دو سال گذشته اعلام کرده‌اند که کشت برنج در چند استان ممنوع است که استان خراسان شمالی نیز ازجمله این استان‌هاست و امسال مسئولان جهاد کشاورزی استان کشت یونجه را به ما کشاورزان پیشنهاد می‌دهند.
حسین محمد نژاد با بیان اینکه کشت یونجه نمی‌تواند به‌اندازه برنج، برای کشاورز درآمد داشته باشد ازاین‌رو نمی‌توان توقع داشت که یونجه، جایگزین برنج شود، افزود: دولت اعلام می‌کند که باید الگوی کشت را تغییر داد ولی این تغییر باید درآمد نیز برای کشاورز داشته باشد.
طبق گفته مدیران ارشد استان باید برای جلوگیری از ضرر مالی کشاورزان٬ گیاهانی با مصرف آب کم و بازدهی بالا به کشاورزان معرفی شود تا آن‌ها از این ممنوعیت آسیبی نبینند که در سال جاری محصولاتی ازجمله کشت یونجه و حبوبات را به کشاورزان معرفی شده اند
برنج‌کار دیگری نیز از ممنوع و محدود شدن کشت برنج در این استان انتقاد می‌کند و می‌گوید: کشاورزان به‌هیچ‌عنوان از کشت یونجه و جایگزین کردن آن با برنج استقبال نمی‌کنند زیرا درآمد کشت برنج بیش از کشت سایر محصولات ازجمله یونجه است.
قاسم رحمانی ارقام برنج این استان را شامل سدری دم‌سیاه، سنگ طارم، طارم هاشمی و طارم دم‌سیاه عنوان می‌کند و می‌افزاید: در سال جاری قیمت هر کیلو برنج در این منطقه بیش ۳۰ تا ۳۵ تومان است و از هر هکتار به‌طور میانگین دو تن و نیم برنج برداشت می‌شود درحالی‌که قیمت یونجه و میزان برداشت آن در مقابل برنج بسیار کم است و قابل‌مقایسه نیست.
مجوز کشت برنج در۴۰۰ هکتار
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز می‌گوید: بر اساس مصوبه هیئت‌وزیران، کشت برنج جز در دو سه استان، ممنوع است و ما نیز تابع قانون هستیم همچنین باید گفت امسال سال دوم اجرای مصوبه است و سال آتی باید سطح زیر کشت برنج به صفر برسد.
جواد تشکری با بیان اینکه در سال ۹۸، به دلیل بارندگی‌های خوب و وضعیت مناسب منابع آبی به‌ویژه آب ذخیره‌شده در پشت سدها، کشت برنج محدود نشد و حتی می توان گفت اندکی هم بیشتر شد، ادامه داد: در سال گذشته شرایط برای کشت برنج مناسب بود و استان تقاضا کرد که کشت برنج محدود نشود و بر اساس موافقت شورای حفاظت از منابع آب استان، در سال جاری نیز مجوز کشت این محصول برای ۴۰۰ هکتار صادر شد. اکنون برنج در مناطقی کشت می‌شود که در آن کشتزارها، محصولی جز برنج، قابل‌کشت و برداشت نیست.
وی بابیان اینکه زه آب بالا سبب شده تا محصول دیگری جز برنج قابل‌کشت نباشد خاطرنشان می‌کند: در سال‌های گذشته سطح زیر کشت برنج در استان بسیار پایین آمده و در سال‌های گذشته دو هزار و ۵۰۰ هکتار از کشتزارهای استان زیر کشت برنج بود اما اکنون این رقم به کمتر از هزار هکتار رسیده است.
در سال ۹۸، به دلیل بارندگی‌های خوب و وضعیت مناسب منابع آبی به‌ویژه آب ذخیره‌شده در پشت سدها، کشت برنج محدود نشد
کشت یونجه و حبوبات جایگزین برنج
معاون جهاد کشاورزی خراسان شمالی در ادامه با اشاره به نیاز دامداران به علوفه می‌گوید: با توجه به ممنوعیت و محدودیت کشت برنج در استان، به کشاورزان پیشنهاد می‌شود یونجه و حبوبات را جایگزین کشت برنج کنند زیرا صرفه اقتصادی بالایی دارند و بر این اساس می‌تواند با برنج رقابت کند.
تشکری با بیان اینکه کشت یونجه در زمین‌های حاشیه رودخانه اترک و یا پایین‌دست سد شیرین دره، بسیار کم‌هزینه است زیرا با توجه به زه آب بالای این زمین‌ها، نیاز به آبیاری یونجه بسیار کم است ازاین‌رو کشاورز تنها هزینه‌های مربوط به برداشت را پرداخت می‌کند، گفت: یونجه، گیاهی چندساله است و کشاورز تا چند سال، تنها هزینه‌های برداشت را می‌پردازد از سوی دیگر دامداران استان و نیز خارج استان، خواهان یونجه هستند و با توجه به قیمت بالای علوفه، اکنون کشت این محصول مقرون‌به‌صرفه است.
از یک سو نیاز به علوفه در استان خراسان شمالی جهاد را ملزم به ترویج کشت هایی مانند یونجه کرده است اما از سوی دیگر مجاب کردن کشاورزان سنتی نیز که سال ها است به روش مشخص کار خود را انجام داده اند، از ترویج کشت جایگزین نیز دشوار تر است حال باید دید در این کش و قوس های موجود و این شرایط اقتصادی استان چه سرنوشتی برای کشت برنج رقم می خورد.
نظر شما