بازار؛ گروه خودرو: افزایش آلاینده‌های وارده به هوا، روز به روز آسمان کلانشهرهای کشور را خاکستری تر می‌کنند و عابران و رانندگان از حجم بالای آلودگی هوا به سرفه‌های خفیف تا شدید میفتند. معضلی که طی سال‌های اخیر به عنوان مهمان ناخوانده فصول سرد سال شناخته می‌شود و مسئولان هرسال برای کاهش آن دست به دامن اجرای تدابیری اعم از تعطیلی مراکز آموزشی و افزایش محدودیت‌های ترافیکی می‌شوند.
با این حال امسال دیگر نه خبری از مدارس و دانشگاه‌ها است و نه تمام کارمندان به دلیل شیوع کرونا در ادارات حاضر شده‌اند تا حجم بالای استفاده از خودروها نگران کننده شود. بنابراین به نظر می‌رسد فرضیه استفاده بی‌رویه از خودروهای شخصی به عنوان متهم اصلی برای آلودگی هوا چندان هم درست نباشد. از همین رو خبرگزاری بازار سعی دارد طی گزارشی نقش موتورسیکلت‌ها را در افزایش آلاینده‌های هوا را بررسی کند.
افزایش آلودگی با کاربراتوری‌ها
در روزهای که آسمان کلانشهرها خاکستری می‌شود، انگشت اتهام به سمت خودروها نشانه خواهد رفت، غافل از اینکه میزان آلایندگی توسط موتورسیکلت‌ها هفت برابر خودروها است. بنابراین شاید بتوان گفت بازیگران اصلی این چالش موتورسیکلت‌ها هستند. در این خصوص یک کارشناس صنعت موتورسیکلت با اشاره به اینکه خدمات پس از فروش تولیدکنندگان موتورسیکلت با ضعف‌های بسیاری مواجه است به «بازار» گفت: متاسفانه راکبان موتورسیکلت‌های انژکتوری از بیم نبود قطعه و خدمات برای وسیله نقلیه خود، اقدام به باز کردن تجهیزات سیستم انژکتور از موتورسیکلت کرده و سیستم آن را تبدیل کاربراتوری می‌کنند. از همین رو چنین اقدامی منجربه افزایش سطح آلایندگی کلانشهرها می‌شود.
رضا برنابادی ضمن اشاره به ضعف تامین قطعات از سوی شرکت‌های موتورسیکلتی و قیمت بالای این کالاها، افزود: زمانی که در پمپ بنزین یک موتورسیکلت انژکتوری دچار عیب می‌شود، مالک این وسیله به جای خرید قطعه ۸۰۰ هزارتومانی برای تعویض، به سرعت اقدام به تغییر سیستم سوخت‌رسانی می‌کند؛ چراکه در سیستم انژکتور که فقط یک قطعه یا همان انژکتور نیست بلکه، قطعاتی مانند سنسورها، عملگرها، ای سی یو و... وجود دارد. بنابراین هر یک از این قطعات ممکن هست در اثر معیوب شدن، سبب افزایش سطح آلایندگی شوند.
وی با اشاره به اینکه هرچند بسیاری از تولیدات داخل دچار ضعف جانمایی قطعات و اجزا هستند، اضافه کرد: شاید بتوان گفت که حدود ۸۰ درصد از میزان خرابی قطعات در موتورسیکلت‌ها به دلیل ضعف دسته سیم‌ها است. از سویی به این دلیل که در این موتورسیکلت‌ها باتری هفت آمپری نصب شده، اگر اتصالی در دسته سیم‌ها رخ دهد، سبب آتش سوزی نیز خواهد شد.
این کارشناس با بیان اینکه مورد دیگری که سبب افزایش آلایندگی توسط این وسایل نقلیه می‌شود، تعمیرات غیراصولی است، ادامه داد: سیستم سوخت‌رسانی موتورسیکلت انژکتوری متفاوت از سایر موتورسیکلت‌ها بوده و به دلیل کاهش قدرت خرید مشتری، ضعف طراحی و کیفیت پایین قطعات اگر در فرآیند تعمیر خطای رخ دهد، ضریب آلایندگی نیز افزایش خواهد داشت.
ضعف تولید و خدمات پس از فروش
برنابادی با بیان اینکه راکبان موتورسیکلت نیز نقش اساسی در افزایش آلایندگی دارند، تصریح کرد: اغلب راکبان به دو دسته از نظر کاربری تقسیم می‌شود. دسته نخست، برای تردد در شهر از این وسیه نقلیه استفاده می‌کنند و دسته دوم افرادی هستند که توان مالی ضعیف داشته و صاحب خودرو نیستند، این دسته در تعمیر موتورسیکلت دچار ضعف می‌شوند. بنابراین به نظر می رسد که باید در این بخش خدمات ویژه از سوی شرکت‌های موتورسیکلت برای این راکبان در نظر گرفته شود. عمده قطعات سیستم انژکتوری موتورسیکلت به نرخ ارز وابسته است و با یک تغییر کوچک دچار نوسان قیمتی می‌شوند. البته معضل به همین جا منتهی نمی شود و حتی اگر قطعه‌ای نیز دچار مشکل شود مالک نسبت به تعمیر آن اقدام نخواهد کرد و این مساله سبب افزایش آلایندگی می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه در تمام موتورسیکلت‌ها انژکتوری مشکل تامین قطعه وجود دارد، بیان کرد: بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده این محصولات برای یک مدل موتورسیکلت حداقل از سه نوع ای سی یو با سه نوع برنامه مختلف برای تولید استفاده می‌کنند؛ زیرا تامین کننده آن از چین با تغییر مواجه می‌شود. این مورد نیز تنها ریشه در توجه به کمیت تولید دارد، هرچند این مساله به دلیل جبر تحریم‌ها رخ داده است.
برنابادی با اشاره به اینکه برخی از تولیدکنندگان از سیستم بچه انژکتور برای محصولات خود استفاده می‌کنند، ادامه داد: تولید موتورسیکلت به شدت دارای ضعف بوده و متاسفانه به این مساله توجه نمی‌شود. در زمان خرابی موتورسیکلت انژکتوری، اگر مصرف بنزین آن در هر ۱۰۰ کیلومتر ۲ لیتر بود، به ۷ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر افزایش خواهد یافت و این مورد بیانگر افزایش آلایندگی است.
خلا قانونی برای استفاده از کاتالیست
یک تولید کننده کاتالیست موتورسیکلت نیز با اشاره به اینکه نزدیک به پنج سال از راه اندازی خط تولید کاتالیست موتورسیکلت توسط وی می‌گذرد به بازار گفت: در مدت این پنج سال حتی هزار کاتالیست نیز فروخته نشده است. این نیز درحالی است که در سال تاسیس سازمان محیط زیست اعلام کرد که نصب و استفاده از کاتالیست به زودی برای موتورسیکلت‌ها اجباری خواهد شد. البته این نکته هم حائز اهمیت است که با کنار رفتن تولیدکننده داخلی اگر تامین این قطعه در داخل کشور امکان پذیر نباشد، ممکن هست از اجرای آن شانه خالی کنند.
نوید مولوی‌زاده با اشاره به اینکه، از سایر تجهیزات تولید کاتالیست خودرو برای تولید کاتالیست موتورسیکلت استفاده می‌شود، افزود: پنچ سال پیش برای اتوماسیون کردن بخشی از خط تولید حدود ۵۰۰ هزار سرمایه گذاری کردم و این هزینه برای بهبود کیفیت و افزایش تیراژ تولید بود.
این قطعه ساز با عنوان اینکه سازمان محیط زیست هیچگونه فشاری به تولیدکنندگان موتورسیکلت جهت تامین و تعبیه کاتالیست اعمال نکرده، بیان کرد: تولیدکنندگان موتورسیکلت هرسال با دور زدن قانون از استفاده کاتالیست برای محصولاتشان سر باز زدند. البته گاهی نیز از خارج کشور کاتالیست‌های بی کیفیت یا خام و... را با بهانه گران بودن این قطعه وارد کردند.
وی با اشاره به اینکه در آن زمان که تولید کاتالیست را آغاز کرده این قطعه تنها ۲۰ هزار تومان قیمت داشته، افزود: اکنون قیمت همان کاتالیست حدود ۵۰۰ هزار تومان است، البته به دلیل تنوع و تعدد در موتورسکیلت و تکنولوژی آن قیمت این قطعه متفاوت است. زیرا براساس حجم پیشرانه، سیستم سوخت رسانی و... اقدام به استفاده از کاتالیست می‌شود.
این قطعه ساز با اشاره به اینکه تاکنون با محیط زیست و شرکت کنترل کیفیت هوا نامه نگاری‌های بسیاری انجام داده، گفت: در پاسخ نامه‌ها تنها به ما گفتند اگر بتوانیم موتورسیکلت‌ها را به معاینه فنی بکشانیم استفاده از کاتالیست امکان پذیر است. بنابراین باتوجه به خصوصی بودن تولیدکنندگان، چگونه این موتورسیکلت‌ساز را می‌توان مجبور به استفاده از این قطعه کرد؟ هرچند که تعاملاتی با انجمن آن‌ها نیز برقرار کردیم اما تاکنون به نتیجه مطلوب نرسیدیم.
مولوی‌زاده با اشاره به اینکه خلا قانونی برای استفاده از کاتالیست برای موتورسیکلت‌ها وجود دارد، ادامه داد: اگر تولیدکنندگان این وسیله نقلیه مجاب به استفاده از کاتالیست شوند، هیچ یک به دنبال واردات نخواهند رفت. زیرا قیمتی که در تولید داخل این قطعه وجود دارد باتوجه به تعهد و خدمات پس از فروش آن، بسیار مقرون به صرفه‌تر است.
ظرفیت تامین تمام نیاز موتورسیکلت سازان
مولوی زاده همچنین با اشاره به ظرفیت تولیدکنندگان داخلی برای تامین نیاز سالانه کاتالیست موتورسیکلت‌ها تاکید کرد: برای تولید این قطعه به هیچ وجه مشکل تامین وجود ندارد، بیشتر از نیاز این صنعت به کاتالیست توان تامین در کشور وجود دارد.
این تولید کننده با اشاره به اینکه اگر موتورسیکلت سازان کاتالیستی خریداری کردند اغلب به صورت نمایشی و برای دریافت مجوز تولید بوده، افزود: آن‌ها تاکنون اقدام به خرید ۵۰۰ عدد از این قطعه کرده‌اند که تنها قوانین را دور بزنند. بنابراین عجیب نیست که پس از دریافت مجوزها دیگر خبری از آن‌ها برای خرید کاتالیست نشده است. همچنین جای تاسف دارد که محیط زیست نیز اهرم فشار و نیرو کافی برای الزام استفاده از این قطعه توسط تولیدکنندگان موتورسیکلت را ندارد.
وی با عنوان اینکه ظرفیت تولید کاتالیست در یک شیفت کاری روزانه بالغ بر ۲ هزار عدد از این قطعه است بیان داشت: ظرفیت و توان تولید کاتالیست بیشتر از نیاز صنعت موتورسیکلت به آن است. کاتالیست موتورسیکلت نسبت به خودرو بسیار کوچک و ساده‌تر است بنابراین معضل امکان تولید نیست بلکه نداشتن تمایل از سوی تولیدکننده برای استفاده از آن است.
مولوی‌زاده تاکید کرد: این سوال مطرح می شود که چطورسازمان محیط زیست بیشترین سختگیری را نسبت به خودروسازان دارد، اما تاکنون به بخش خصوصی تولیدکننده موتورسیکلت سختگیری جدی نداشته است؟ بنابراین شاید نیاز باشد که برای جلوگیری از افزایش آلاینده‌ها به هوا و کاهش معضل آلودگی هوا بیشتر نسبت به استفاده از این قطعه حیاتی در صنعت موتورسیکلت دقت شود.
نظر شما