تخم مرغ مختار السلطنه ای یا سوپری؟ / داستان تخم مرغهایی که گرانی را می فهمند!

بازار؛ گروه کشاورزی: با افزایش نوسانات قیمت تخم مرغ در بازار، این روزها شاهد هستیم که تخم مرغ های کوچکی که تا پیش از این کمتر در بازار دیده می شد سر از بازار در آورده است و به این شائبه که با گران شدن تخم مرغ سایز آنها نیز کوچک می شود، دامن زده است. در این باره جوک ها و مطالب طنز زیادی  در فضای مجازی پخش شده و همه این سئوال را مطرح می کنند که ممکن است اندازه ظروف شیر و تن ماهی و تعداد برگ های دستمال کاغذی کم شود اما چگونه  تخم مرغ ها هم زمان با موج های گرانی مرغ و تخم مرغ در بازار مصرف شهر های بزرگ به ویژه تهران کوچک می شوند؟  

 کارشناسان این صنعت، ادعای کوچک شدن تخم مرغ ها هنگام گرانی را رد می کنند به طوری که ناصر نبی پور، رئیس هیأت مدیره اتحادیه مرغ تخم گذار استان تهران در این خصوص به بازار گفت: معمولا مرغ های جوان تخم ریزتری دارند  و مرغ های مسن تر تخم درشت تری دارند.

نبی پور افزود: در واقع در آخر دوره تخم گذاری اندازه تخم مرغ به ۷۳ گرم می رسد و در ابتدای دوره نیز از ۴۲ الی ۴۳ گرم شروع به تولید می کنند.

این فعال صنعت طیور خاطرنشان کرد: از سوی دیگر وقتی وضعیت نهاده خوب نیست و به طور خاص سویا که منبع پروتئین جیره طیور است کاهش می یابد، به دلیل کمبود پروتئین خودبخود تخم مرغ کوچکتر می شود.

وی تصریح کرد: در حقیقت اندازه تخم مرغ با میزان پروتئین جیره مرغ رابطه مستقیم دارد.

نبی پور:  وقتی وضعیت نهاده ها خوب نیست و به طور خاص سویا که منبع پروتئین جیره طیور است کاهش می یابد، به دلیل کمبود پروتئین خودبخود تخم مرغ کوچکتر می شود

نبی پور تاکید کرد: علاوه بر این اینکه گفته می شود مرغدار تخم های کوچک خود را نگه می دارد تا در زمان گرانی آنها را به بازار عرضه کند شایعه ای بیش نیست چون در فصل تابستان مرغدار بیش از ۴ روز نمی تواند تخم مرغ های خود را نگه دارد و در فصل سرما نیز نهایتا یک هفته می تواند نگه دارد.

استان های جنوبی تخم مرغ های ریز را به تخم مرغ های درشت ترجیح می دهند!
رئیس هیأت مدیره اتحادیه مرغ تخم گذار استان تهران تصریح کرد: تخم مرغ های کوچک نیز مانند تخم مرغ های درشت، غالبا مصرف خوراکی دارد و برخی استان های مثل استانهای جنوبی، سیستان بلوچستان و هرمزگان غالبا خواهان تخم مرغ هایی با سایز کوچک هستند. در حالی که استان اصفهان و برخی استانهای شمالی فقط تخم مرغ های با سایز درشت را می پسندند.

تخم مرغ های کوچک نیز مانند تخم مرغ های درشت، غالبا مصرف خوراکی دارد و برخی استان های مثل استانهای جنوبی، سیستان بلوچستان و هرمزگان غالبا خواهان تخم مرغ هایی با سایز کوچک هستند. در حالی که استان اصفهان و برخی استانهای شمالی فقط تخم مرغ های با سایز درشت را می پسندند

کاهش تولید مانع کاهش قیمت تخم مرغ شده است
نبی پور، در خصوص وضعیت نهاده ها نیز  گفت: نهاده ها به قیمت گران به دست مان می رسد به طوری که قیمت سویای به بیش از ۱۳ هزار تومان و قیمت ذرت به بیش از ۴ هزار تومان رسیده است؛ در حالی که قیمت مصوب آن به ترتیب   ۲۷۰۰  و ۱۵۰۰ تومان است.

نبی پور تاکید کرد: وقتی نهاده نیست مسلما تولید کاهش می یابد و این کاهش تولید الان به قدری بالا است که علیرغم اینکه بیش از یک ماه است صادرات متوقف شده، باز هم قیمت تخم مرغ پایین نمی آید!

وی با بیان اینکه در حال حاضر قیمت تخم مرغ دو نرخی است، خاطرنشان کرد: یک قیمت بر اساس فشار سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان به مرغداران تحمیل شده که به مبلغ هر کیلوگرم ۱۲ هزار تومان درب مرغداری ها است. البته این در شرایطی است ۱۰۰ درصد نهاده ها را به مرغدار تحویل بدهند.

نبی پور خاطر نشان کرد: در حقیقت بر اساس تعیین سهمیه صورت گرفته باید به ازای هر مرغ ۱ کیلو و ۸۰۰ گرم ذرت و ۸۵۰ گرم سویا سهمیه با قیمت مصوب باید به مرغداران بدهند و بر اساس این سهمیه بندی و قیمت مصوب، قیمت ۱۲ هزار تومان را اعلام کرده اند.

وی ادامه داد: علاوه بر قیمت دستوری ۱۲ هزار تومان درب مرغداری یک قیمت آزاد ۱۳ تا ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان نیز وجود دارد.

در حال حاضر قیمت تخم مرغ دو نرخی است؛   یک قیمت بر اساس فشار سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان به مرغداران تحمیل شده که به مبلغ هر کیلوگرم ۱۲ هزار تومان درب مرغداری ها است و دیگری قیمت آزاد ۱۳ تا ۱۳۵۰۰ تومان است

نبی پور در خصوص پیش بینی قیمت تخم مرغ در روزها و هفته های آتی نیز گفت: قیمت ها بستگی به نهاده دارد اگر نهاده باشد بخصوص ذرت و سویا تولید مشکل نخواهد داشت و قیمت هم آنچنان تغییر نخواهد کرد اما اگر نباشد قطعا معضل خواهیم داشت.

برای برخی مرغداران در سامانه بازارگاه هنوز تعیین سهمیه نشده است
این فعال صنعت طیور کشور اظهار داشت: فعلا بازارگاه به آن صورت که شایسته و بایسته است فعال نشده و در حالی که تعیین سهمیه هم شده اما هنوز باری به مرغداری ها نیامده است.

نبی پور تاکید کرد: اگر نقایص آن رفع شود و نهاده ها را به مرغداری ها تحویل بدهند، مطمئنا مشکل تولید نداریم.

وی در خصوص بارزترین از ایرادات و نقایص سامانه بازارگاه نیز گفت: مدتی است که  بازارگاه از حالت دستی خارج شده و به صورت اتوماتیک درآمده است که جا افتادن آن زمان بر است و حتی ممکن است یک ماه طول بکشد.

نبی پور افزود: از سوی دیگر الان در بازارگاه تعیین سهمیه شده است اما برای بسیاری از مرغداران هنوز تعیین سهمیه صورت نگرفته است!

مرغ دستوری تخم نمی گذارد!
علی شریفی، کارشناس صنعت مرغ و تخم مرغ نیز در خصوص سایزهای مختلف تخم مرغ به بازار گفت: همیشه و همه وقت تخم مرغ در گریدها و سایزهای مختلف وجود دارد و وقتی ستاد تنظیم بازار اعلام می کند این تخم مرغ را با فلان قیمت تعیین شده در بازار به فروش برسانید ممکن است مرغدار تخم های درشت را به مغازه ها و با قیمت بالاتری عرضه کند و برای قیمتهای دستوری نیز تخم های با سایزهای کوچکتر ارائه دهد.

شریفی با بیان اینکه مرغ دستوری کار نمی کند که بتوان گفت در زمان گرانی تخم کوچکتر بگذارد، افزود: تخم ها در ابتدای دوره تخم گذاری کوچکتر است و به تدریج بزرگتر است. به این ترتیب سن مرغ روی اندازه تخم مرغ تاثیر می گذارد و هر چقدر سن مرغ بالاتر برود سایز آن بزرگتر می شود.

طلاکش: تولید تخم مرغ با وزن کمتر از ۵۰ گرم حدود ۵ درصد  کل تولید تخم مرغ کشور است

تولید تخم مرغ های ریز چگونه است؟

فرزاد طلاکش،  دبیرکل کانون انجمن های پرورش دهندگان مرغ تخم گذار و دبیر ستاد کشوری ترویج مصرف تخم مرغ نیز در این باره به بازار گفت: تخم مرغی که وارد خانوار می شود از ۵۸ گرم است تا ۶۵ گرم و بیش از این نیست. تخم مرغ بالای ۶۵ گرم به مصرف صنعتی می رسد. چون خیلی درشت است و پوسته آن نازک است و مربوط به مرغ پیر است. این نوع تخم مرغ، کیفیت غذایی مناسبی هم ندارد و به همین دلیل به مصرف صنعتی می رسد.

طلاکش افزود: تخم مرغ هایی که خیلی ریز بوده و کمتر از ۵۰ گرم  هستند، میزان تولید شان پایین است. چون مربوط به مرغ جوان است و مرغ جوان خیلی سریع از آن عبور می کند. البته بیش از ۵ درصد تولید کشور، این نوع تخم مرغ ها نیستند. مصرف آنها هم در جنوب و جنوب شرقی کشور بوده یا به افغانستان صادر می شود.

وی تصریح کرد: تخم مرغ ریز، پوسته ضخیم تری دارد و می تواند در مسیر دور دچار شکستگی کمتری شود. به همین دلیل، همیشه این تخم مرغ به آنجا می رود. با این وجود بهترین نوع تخم مرغ از لحاظ سایز و کیفیت، تخم مرغ متوسط بوده که بین ۵۸ تا ۶۵ گرم نوسان دارد.

تخم مرغ معمولی می خواهی یا تخم مرغ مختار السلطنه؟

گویی حکایت امروز تخم مرغ در کشور حکایت ماست مختار السلطنه است که وقتی به او خبر دادند نرخ ماست در تهران خیلی گران شده است، مختار السلطنه دستور داد که کسی حق ندارد ماست را گران بفروشد. وقتی چندی بدین منوال گذشت برای اطمینان خاطر با قیافه ای ناشناخته به یکی از دکان های لبنیات فروشی رفت و مقداری ماست خواست.  ماست فروش که او را نشناخته بود پرسید: «چه جور ماستی می خواهی؟ ماست معمولی یا ماست مختار السلطنه!»

مختار السلطنه با حیرت و شگفتی از ترکیب و خاصیت این دو ماست پرسید. ماست فروش گفت: «ماست معمولی همان است که از شیر می گیرند و بدون آب است و با قیمت دلخواه. اما ماست مختار السلطنه همین طغار دوغ است که در جلو دکان می بینید و یک ثلث ماست و باقی آب است و به نرخ مختار السلطنه می فروشیم و بدان نیز این لقب را دادیم. حال کدام را می خواهی؟»

امروز نیز اگرچه نرخ مصوب تخم مرغ از سوی سازمان های مربوط و در راستای حمایت از حقوق مصرف کنندگان کیلویی ۱۲ هزار تومان تعیین شده است اما مرغداران با دلایل به ظاهر قانع کننده خود به نوعی قانون را دور می زنند و تخم مرغ را با دو نرخ عرضه می کنند! و ناظران و بازرسان نیز مانند همیشه در خواب خرگوشی به سر می برند و یا شاید از این امر آگاهند و تامین منافع شان در گروی سکوت در برابر این قانون شکنی ها و پایمالی حقوق مصرف کنندگان است.

پس در این روزگار چندان عجیب نیست اگر هنگام مراجعه به سوپر مارکت ها برای خرید تخم مرغ با این سوال فروشنده مواجه شویم که «تخم مرغ معمولی می خواهی یا تخم مرغ سازمان حمایتی؟»