احمدرضا صباغی؛ بازار: بانکداری الکترونیک همواره از مهمترین زیرساخت‌های توسعه در هر کشوری بوده است. با توجه به اینکه زیرساخت‌های بانکداری الکترونیک در ایران هنوز به پایان نرسیده است اما میزان فناوری به کار رفته نسبت به گسترش و توسعه بانکداری در کشور با مشکلات متعددی روبروست و هنوز سهم الکترونیک در حوزه بانکداری در ایران فاصله عجیبی با کشورهای توسعه‌یافته دارد.
در شرایط کنونی در کشورهای اروپایی ۷۰ درصد پرداخت‌های الکترونیکی و به عبارت دیگر تنها ۳۰ درصد مبادلات از طریق پول نقد و اسکناس صورت می‌گیرد، بنابراین جلوگیری از جابه‌جایی پول فیزیکی بسیار باید در کشور ما هم آن طور که باید در دستور کار قرار بگیرد.
بسیاری از کارشناسان مطرح در حوزه بانکداری الکترونیک ضعف در تقسیم‌بندی مشتریان توام با ارائه خدمات متناسب با هر بخش، استفاده ناکافی از ابزارهای تبلیغات برای توسعه فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی بانکداری الکترونیک، تعداد تراکنش بسیار کم بر پایانه‌های فروش نسبت به دیگر کشورهای دنیا، تعداد کم مشتریان خدمات بانکداری اینترنتی و تلفن همراه و عدم توسعه زیرساخت‌های امضای دیجیتال و کلید عمومی و خصوصی و ضعف بانک‌ها در پاسخگویی سریع در مشکلات پیش آمده برای مشتریان بانکداری الکترونیکی را از جمله کمبودهای بانکداری الکترونیک در کشور عنوان می‌کنند که همچنان این مشکلات ادامه دارد.
البته نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که بانکداری الکترونیک در حوزه واریز و پرداخت وجه با توسعه همه جانبه‌ای در کشور روبرو بوده است که نشان از زحمات شبانه‌روزی حوزه فناوران آی‌تی و بانکداری کشور دارد اما پابرجا بودن معضلات متعدد بر سر راه بانکداری الکترونیک کشور موجب شده است تا همچنان این حوزه مهم اقتصادی با چالش‌های گوناگونی روبرو باشد.
سیاست‌های تدوین شده برای بخش بانکداری الکترونیک همچنان بر محور واریز و پرداخت وجه می چرخد اما سوال مهم اینجاست که بر روی حوزه هایی همچون ارائه زیرساخت‌های متناسب و کافی، افزایش امنیت و کاهش ریسک، یکپارچه‌سازی عملیات پشت باجه بانک‌ها و یکپارچه‌سازی اطلاعات بین بانکی، توسعه شناخت و آگاهی جامعه تا چه میزان کار شده است؟
برای مطلع شدن از مشکلات و معضلات پیش روی بانک داری الکترونیک با کارشناسان و فعالان این حوزه گفتگو کرده‌ایم تا نظر آنها را درباره این موضوع مهم جویا شویم.
تنوع‌پذیری حلقه‌مفقوده بانکداری الکترونیک در کشور
نیما امیرشکاری کارشناس حوزه پولی و بانکی و از صاحب نظران برجسته بانکداری الکترونیک با اشاره به اینکه برای تمام بانک‌های کشور نمی‌توان یک نسخه واحد پیچید، گفت: ضعف بسیاری از بانک‌های دولتی و خصوصی در ارائه خدمات الکترونیک تقلید از یکدیگر است به طوری که مشتری با دلزدگی و عدم برخورداری از تنوع لازم به نوعی فقط به دنبال سریعتر انجام شدن امور بانکی خود است.
وی با بیان اینکه تبادل دیتا و اطلاعات در بانکداری الکترونیک کشور همچنان با مشکلات متعددی روبرو است، افزود: شبکه شتاب یک سیستم واحد را بین بانک‌های کشور ایجاد کرده است اما نکته مهم اینجاست که چرا همچنان شاهد کلاهبرداری‌های اینترنتی در حوزه پرداخت و واریز هستیم؟
امیرشکاری تصریح‌کرد: روش فیشینگ همچنان متداول‌ترین روش برای انجام کلاهبرداری در حوزه الکترونیکی است اما چرا باید یک کلاهبردار بانکی بتواند بدون اینکه از خود ردپایی برجای بگذارد از چند بانک مختلف از حساب مردم کلاهبرداری کند بدون اینکه حتی اطلاعات خاصی بین بانک‌ها تبادل شود؟
وی اضافه‌کرد: بانک مرکزی تمام بانک‌های کشور را ملزم می‌کند تا برای ارائه خدمات مانند هم رفتار کنند که وقوع این اتفاق موجب می‌شود تا مشتریان به صورت یکنواخت عمل کنند و شاهد تنوع‌پذیری در حوزه بانکداری الکترونیک نباشیم که این موضوع چندان نمی‌تواند برای مشتریان خوب باشد.
شناسایی باگ‌های بانکداری الکترونیک توسط کلاهبرداران اینترنتی
کامران ندری استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع) و کارشناس برجسته حوزه پولی و بانکی کشور با اشاره به اینکه عملکرد دولت تدبیر و امید در حوزه بانکداری الکترونیک چندان درخور توجه نبوده است، افزود: در ۷ سال گذشته در حوزه توسعه بانکداری الکترونیک دولت تدبیر و امید موفقیت چندانی کسب نکرده است و سرویس‌های پرداخت و واریز وجه مانند شاپرک، ساتنا، چکاوک و پایا که از حدود ۲۰ سال پیش وارد سیستم بانکداری الکترونیک شدند همچنان بدون هیچ گونه تغییری به فعالیت خود ادمه می دهند که جای تاسف دارد.
ندری با بیان اینکه توسعه بانکداری الکترونیک در کشور نباید محدود به ارائه خدمات واریز و پرداخت وجه شود، گفت: در شرایط کنونی نقش دولت به عنوان یک حامی بزرگ در حوزه بانکداری الکترونیک مهم است اما نکته مهم اینجاست که در برهه‌هایی همچون شیوع ویروس کرونا بانکداری الکترونیک می‌تواند گره‌گشا باشد ولی متاسفانه باز هم در کشور شاهد شلوغی بانک‌ها و تجمع مردم در برابر ای‌تی‌ام‌ها بودیم که وقوع این اتفاق موجب گستردگی بیماری خطرناک کرونا در بین عموم جامعه خواهد شد.
این کارشناس حوزه بانکی با انتقاد از رهاسازی بانکداری الکترونیک و کمرنگ بودن نظارت‌ها در این حوزه، افزود: کلاهبرداران بانکی و اینترنتی کشور باگ‌ها حوزه بانکداری الکترونیک کشور را شناسایی کرده‌اند که وقوع این اتفاق موجب وقوع کلاهبرداری های میلیاردی در کشور شده است که خبر بعضی از آنها را در رسانه‌ها می‌بینیم.
ندری تاکیدکرد: توسعه و گسترش بانکداری الکترونیک نیازمند تامین امنیت لازم برای سپرده گذاران و شهروندان در شرایط خاص است که دولت برای این موضوع باید خود را مسئول و موظف بداند که امانت‌دار سرمایه‌های مردم در بانک‌ها باشد.
نظر شما