بازار؛ گروه کشاورزی: همه جای واحد تولیدی از بسته‌های زرد و نارنجی رنگی پر شده که تا همین چند ماه پیش خوراک انسان‌ها بوده است. حالا این بسته ها که داخلشان پر شده از سویا انسانی، یکی پس از دیگری خالی می‌شوند تا در نبود نهاده‌های دامی خوراک مرغداری‌ها شوند. می‌گویند تاریخ مصرف گذشته‌اند؛ اما اینکه چرا این سویاها سر از انبار نهاده درآورده‌اند، دلیل دیگری دارد. داستان از این قرار است که میزان عرضه نهاده‌های دامی در ماه‌های گذشته به شدت کاهش یافته و هر کیلو کنجاله سویایی که باید به قیمت ۲۴۵۰ تومان عرضه شود این روزها در بازار ۱۵ هزار تومان قیمت می‌خورد. این در حالی است قیمت هر کیلو سویا انسانی تنها ۱۲ هزار تومان تعیین شده. جو و ذرت ۱۴۵۰ تومانی هم حدود ۳۱۰۰ تومان و ۳۸۰۰ تومان فروخته می‌شوند.
البته مجید موافق قدیری رئیس انجمن صنایع خوراک دام، طیور آبزیان به بازار می‌گوید: این سویاها تاریخ مصرف گذشته‌اند و استفاده از آنها هیچ مشکلی چه برای دام و چه برای ذخایر غذایی ایجاد نمی کند؛ اتفاقا به نفع محیط زیست و اقتصاد ملی است و مانع هدر رفت مواد غذایی هم می‌شود. اما مشکل از آنجا آغاز می‌شود که تولیدکنندگان خوراک دام و دامدارها و مرغداری‌ها به دلیل کمبود ناچار به استفاده از چنین جایگزین‌هایی برای سیر کردن شکم دام‌ها و مرغ‌های خود شده‌اند نه برای کاهش مخاطرات زیست محیطی و جلوگیری اسراف مواد غذایی. به نظر می‌رسد که با وجود وعده‌های داده شده برای کنترل بازار نهاده، این بازارها حالا حالاها رنگ بهبود نبیند که البته دلایل مختلفی دارد. از عدم تامین و تخصیص ارز و رسوب کالاها در گمرکات کشور گرفته تا رانت‌های عجیب و غریبی که اختلاف قیمت بین بازار آزاد و دولتی ایجاد کرده است. به گفته رئیس انجمن صنایع خوراک دام، طیور آبزیان در حال حاضر اختلاف قیمت یک کامیون ۲۰ تنی ذرت دولتی و آزاد حدود ۴۷ میلیون تومان است. در هر محموله این محصول یک رانت ۴۷ میلیونی وجود دارد که همه دوست دارند این رانت از آن آنها شود. جدای از این خرید کنجاله سویا خارج از شبکه بازارگاه نوعی قاچاق کالا محسوب می‌شود و تولیدکننده خوراک دام و مرغداری که برای حفظ دام خود ناچار به خرید از بازار آزاد شده قاچاقچی محسوب می‌شود.
میزان عرضه نهاده‌های دامی در ماه‌های گذشته به شدت کاهش یافته و هر کیلو کنجاله سویایی که باید به قیمت ۲۴۵۰ تومان عرضه شود این روزها در بازار ۱۵ هزار تومان قیمت می‌خورد. این در حالی است قیمت هر کیلو سویا انسانی تنها ۱۲ هزار تومان تعیین شده است. به همین دلیل بسیاری از مرغداری ها به جای کنجاله سویا از سویای انسانی استفاده می کنند. گندم، سبوس برنج و ضایعات مواد غذایی از دیگر خوراک های این روزها دامداری ها و مرغداری‌هاست
گندم، ضایعات و سبوس برنج هم خوراک دام شدند
البته گرانی تنها مشکل بازار نیست. آنگونه که مجید موافق قدیری می‌گوید: مشکل اصلی کمبود نهاده‌های دامی تولید خوراک دام است نه گرانی. سویای انسانی در دسترس بوده و تولیدکنندگان می‌توانند آن را خریداری و در واحدهای تولیدی استفاده کنند اما کنجاله سویا در بازار نایاب شده است. ذرت و جو در بازار رسمی به میزان کافی نیست ولی حجم زیادی گندم وجود دارد که قیمتش آن قدر پایین است که گندم کاران که حاضر به فروش آن به دولت نمی شود.
گندم‌هایی که به جای اینکه سر سفره مردم قرار بگیرند راهی کارخانجات خوراک، دامداری‌ها و مرغداری‌ها می‌شوند. بر اساس آنچه به تصویب دولت رسیده هر کیلو گندم به قیمت ۲۵۰۰ تومان از کشاورز خریداری می‌شود در حالیکه قیمت تمام شده تولید این محصول طبق گفته‌های محمد شفیع ملک زاده رئیس نظام صنفی کشاورزی حدود ۳ هزار تومان بوده و اگر قرار باشد یک سود حداقلی هم برای آن در نظر بگریم باید دست کم ۳۵۰۰ تومان در بازار عرضه شود.
البته به گفته رئیس انجمن صنایع خوراک دام، طیور آبزیان، به دلیل کمبود نهاده‌های دامی جدای از گندم و سویای انسانی، انواع ضایعات مواد غذایی و سبوس برنج هم در واحدهای تولیدی استفاده می‌شوند که اتفاق بدی نیست اما ما را از استانداردهای تولید و بهره‌وری روز دنیا با توجه به تکنولوژی‌هایی که داریم کمی عقب می‌اندازد.
از ابتدای امسال تا حالا تنها ۱۴۵ هزار تن جو ثبت و سفارش شده است. در حالیکه میزان ثبت و سفارش این محصول در سال گذشته چیزی حدود ۱.۲ میلیون تن بوده که نشان دهنده افت ۸۸ درصدی در این بخش است
اختلاف قیمت نهاده دولتی و آزاد چقدر است
آنگونه که آمارها نشان می‌دهد از ابتدای امسال تا حالا تنها ۱۴۵ هزار تن جو ثبت و سفارش شده است. در حالیکه میزان ثبت و سفارش این محصول در سال گذشته چیزی حدود ۱.۲ میلیون تن بوده که نشان دهنده افت ۸۸ درصدی در این بخش است. در حالی تامین ارز مورد نیاز برای واردات این نهاده نسبت به مدت مشابه پارسال حدود ۵۹ درصد کاهش را نشان می‌دهد که جو در بازار به دوبرابر قیمت مصوب عرضه می‌شود. بر اساس مصوبه دولت قیمت هر کیلو جو در بازار باید ۱۴۵۰ تومان باشد در حالی که به قیمت ۳۱۰۰ تومان فروخته می‌شود.
گرانی ذرت و جو بسیاری از دام‌ها را گندم خوار کرده است. قیمت مصوب ذرت یک هزار و ۴۵۰ تومان است اما در بازار به ۳۸۰۰ تومان عرضه می‌شود در حالیکه دامداران و مرغداران هر یک کیلو گندم بدون هیچ گونه محدودیتی بین ۲۵۰۰ تومان تا ۳ هزار تومان خریداری می‌کنند.
رئیس انجمن صنایع خوراک دام، طیور آبزیان، حالا نگران بدتر شدن شرایط است و می‌گوید اگر فکری به حال ترخیص جوهایی که بعضا بیش از ۶ ماه است در گمرکات کشور رسوب کرده نکند، در پاییز و زمستان شاهد اتفاقاتی خواهیم بود که هم اکنون در کنجاله سویا در حال رخ دادن است.
در حال حاضر اختلاف قیمت یک کامیون ذرت با قیمت دولتی با یک کامیون ۲۰ تنی ذرت به قیمت آزاد حدود ۴۷ میلیون تومان یعنی معادل حقوق ۲۳ ماه یک کارگر حداقلی بگیری(درآمد ماهانه ۳۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان) است. این اختلاف قیمت در یک کامیون جو حدود ۳۳ میلیون تومان برآورد می‌شود
سود ۴۷ میلیونی یک کامیون ذرت
عدم تخصیص ارز و کاهش عرضه در بازار حالا منجر به ایجاد رانت‌های میلیونی در بازار نهاده شده است. موافق قدیری در اینباره گفت: در حال حاضر اختلاف قیمت یک کامیون ذرت با قیمت دولتی برای یک کامیون ۲۰ تنی ذرت به قیمت آزاد حدود ۴۷ میلیون تومان یعنی معادل حقوق ۲۳ ماه یک کارگر حداقلی بگیری(درآمد ماهانه ۳۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان) است. این اختلاف قیمت در یک کامیون جو حدود ۳۳ میلیون تومان برآورد می‌شود. طبیعی است که وقتی چنین رانتی وجود دارد، همه برای رسیدن و استفاده از آن سر و دست بشکانند.
بازار به تعادل می‌رسد!؟
همین چند روز پیش بود که مدیرعامل شرکت پشتببانی امور دام از کنترل بازار نهاده در کمتر از یک ماه آینده خبر داد. اما فعالان بازار نظر دیگری داشته و معتقدند که وضعیت بازار به خوبی نشان می‌دهد که سیاست گذاری‌های کنترل بازار و ایجاد تعادل در قیمت‌ها تا چه اندازه درست بوده و وعده‌های داده شده چقدر محقق شده است. در شرایطی که قیمت‌ها در بازار مدام در حال افزایش است نمی‌توان ادعا کرد که میزان عرضه در بازار بیشتر شده یا مشکلاتی در روند توزیع نهاده وجود داشته رفع شده است.
هم اکنون حداکثر قیمتی کنجاله سویا در بورس شیکاگو ۳۷۰ دلار است. با فرض در نظر گرفتن بهای ۲۷ هزار تومانی هر دلار می‌توان بهای یک تن نهاده را و یک کیلوی آن را ۹ هزار و ۹۰۰ تومان اعلام کرد
قیمت جهانی خوراک دام ۵۰ درصد ارزان تر از ایران
نگاهی به وضعیت قیمت‌های جهانی نهاده‌های دامی نشان می‌دهد که هم اکنون حداکثر قیمت کنجاله سویا در بورس شیکاگو ۳۷۰ دلار است. با فرض در نظر گرفتن بهای ۲۷ هزار تومانی هر دلار می‌توان بهای یک تن نهاده را و یک کیلوی آن را ۹ هزار و ۹۰۰ تومان اعلام کرد. این در حالی است که هم اکنون هر کیلو از این نهاده در بازار آزاد دست کم به قیمت ۱۵ هزار تومان فروخته می‌شود.
نظر شما