بازار؛ گروه خودرو: آلایندگی یکی از مهم‌ترین پارامترهای تولید خودرو است که دستگاه‌های نظارتی در فرآیند تولید، به آن توجه ویژه دارند. در همین راستا پس از عرضه خودرو در بازار، مالکان به اجبار باید سالی یکبار برای بررسی وضع آلایندگی به مراکز سنجش یا معاینه فنی ها مراجعه کرده تا با دریافت تاییدیه با کمترین میزان آلودگی در کلانشهرها تردد کنند. نکته مهمی که متولیان نظارتی از آن غافل هستند، کم توجهی مالکان خودروها به بحث آلودگی است.
آن طور که خودروسازان در تولید زیر تیغ فشار هستند، اگر مالکان نیز با چالش مواجه بودند، آلودگی هوا کاهش می‌یافت. یکی از قطعات موثر در کنترل بحث آلایندگی، کاتالیست است. این قطعه وظیفه دارد گازهای سمی را به کم یا بی خطر برای محیط زیست و سلامت انسان‌ها تبدیل کند. کاتالیست جز گران‌ترین قطعات خودرو به شمار می‌رود که مالکان با این قطعه چالش‌های فراوانی دارند. در این گزارش بازار به بررسی مشکلات کاتالیست و راه‌های نگهداری اصولی از آن پرداخته است.
کاهش تولید، افزایش قیمت
این روزها خرید قطعه و یافتن آن در بازار به دلیل افزایش قیمت‌ها ناشی از مشکلات تولیدکنندگان و کمبود نقدینگی برای فروشنده و خریدار، چالشی است که قطعه‌سازان و مشتریان با آن دست و پنچه نرم می‌کنند. ماحصل این معضل در تولید خودرو منجر به کف رفتن محصولات و در بازار منجر به کاهش ایمنی و افزایش آلایندگی می‌شود. با این شرایط بیم آن می‌رود با شروع فصل سرما ماجرای تکراری آلودگی هوا در بحبوحه کرونا چالش جدی‌تری را برای حمل و نقل ایجاد کند.
راهکار پیشگیری از این مشکل، افزایش تولید با تامین نقدینگی برای قطعه‌سازان یا بهبود شرایط واردات مشروط برعدم تولید است. البته این نکته هم حائز اهمیت است که تولیدکنندگان کاتالیست بی تعهدی خودروسازان نسبت به پرداخت مطالبات و افزایش قیمت محصولشان به دلیل نوسان نرخ ارز و مواد اولیه را عامل اصلی کمبود، آشفتگی و جهش قیمت قطعه مذکور در بازار تلقی می‌کنند.
ازسوی مالکان خودروها نسبت به تهیه و استفاده از این قطعه به دلیل کاهش توان خرید بی توجه بوده و اگر خودرو صفر کیلومترشان مجهز به آن باشد، کاتالیست را باز و تا زمان مراجعه به مراکز معاینه فنی آن را روی خودرو نصب نخواهند کرد. این مساله دامن بیشتری به بحران آلودگی هوا و شرایط اقتصادی قطعه‌سازان می‌زند.
هرچند به‌واردات مواداولیه برای تولید این قطعه نیز همچون بسیاری دیگر از قطعات نیاز است، اما داخلی‌سازی آن نه‌تنها منجر به حمایت از تولید داخلی می‌شود، بلکه مانع ارزبری بیشتر برای این صنعت خواهد شد. از همین رو نیاز است به جای تعلل برای واردات چنین قطعاتی، حمایت از تولید داخل که به جهش تولید نیز منجر می‌شود، به عنوان هدف مسئولان این صنعت مدنظر قرار گیرد.
خودروهای داخلی و وارداتی در دام نبود کاتالیست
جدید بودن یا وارداتی بودن خودرو دال براین نمی‌شود که آلایندگی تولیدی آن کم باشد، بلکه هرخودرویی براساس تکنولوژی که در طراحی و تولید آن به کار رفته است دارای مقادیر مشخصی از آلایندگی است. در حال تئوری گازهای حاصل از احتراق کامل باید بخار آب و دی اکسید کربن باشد اما با توجه به کیفیت پایین و متفاوت بودن سوخت‌های مصرفی، در زمان احتراق گازهای خطرناکی مانند هیدرید کربن، اکسیدهای نیتروژن و منواکسید کربن و گاهی اکسیدهای گوگرد تولید می‌شود.
مهندسان برای کنترل این گازها از قطعه‌ای به نام کاتالیست استفاده کرده‌اند، این قطعه وظیفه دارد تمام گازهای مضر مذکور را به گازهای بی خطر تبدیل کند. با افزایش میزان آلودگی هوا و اعمال سخت‌گیری‌های بیشتر ازسوی متولیان امر، مالکان خودروها ملزم به استفاده از کاتالیست و تعویض به موقع آن جهت اخذ معاینه فنی هستند. در این بین برخی از خودروهای وارداتی زیر ذرهبین نیستند و اغلب کاتالیست‌هایشان در بازار یافت نمی‌شود یا در صورت یافتن این قطعه به دلیل گران بودن مالک ترجیح می‌دهد از نمونه استوک(دست‌دوم) آن برای خودرو بهره ببرد.
این عامل سبب افزایش خرابی خودرو و بالا رفتن میزان آلایندگی تولیدی نیز خواهد شد. ازسویی کاتالیست‌های چینی با مشکل پس زنی دود یقه تمام برندهای خودروی موجود در بازار کشور را گرفته است. مالکان خودروهای وارداتی با اطمینان از این که خودرویش آلودگی کمی تولید می‌کند توجهی به تعویض یا استفاده ازاین قطعه برای خودرو خود ندارند. در بازار برخی از برندهای خودرو ژاپنی و آلمانی با مشکل تامین این قطعه مواجه هستند. گاهی نیز دستگاه‌های مراکز معاینه فنی قدرت تشخیص درست آلایندگی خودروهای وارداتی را نداشته و این عامل سبب افزایش میزان آلایندگی می‌شود.
مکمل‌های افزودنی به باک، همراه با سوخت وارد مدار سوخت‌رسانی موتور می‌شود و عمل شستشو جرم‌های سرسیلندر و داخل سیلندر را انجام می‌دهد. اما جرم‌ها را از بین نمی‌برد بلکه آن‌ها را در داخل سیلندر یا در پشت کاتالیست انباشته می‌کند. این عمل سبب کاهش عمر مفید کاتالیست و افت قدرت می‌شود
مواد مکمل به باک بنزین نریزید، ضرر دارد!
در موتور خودرو به دلیل وجود احتراق همواره رسوبات فراوانی روی قطعات داخلی انباشته می‌شود. این رسوبات یکی از دلایل مهم معیوب کردن موتور خودرو به شمار می‌روند. در سال‌های اخیر مکمل‌های شستشو موتور خودرو به بازار عرضه شده است. عملکرد این مکمل‌ها همواره در هاله ابهام قرار دارد. زیرا به طور کلی مکمل‌های شستشو به دو دسته افزودنی به باک و روغن موتور تقسیم می‌شوند.
مکمل‌های افزودنی به باک، همراه با سوخت وارد مدار سوخت‌رسانی موتور می‌شود و عمل شستشو جرم‌های سرسیلندر و داخل سیلندر را انجام می‌دهد. اما جرم‌ها را از بین نمی‌برد بلکه آن‌ها را در داخل سیلندر یا در پشت کاتالیست انباشته می‌کند. این عمل سبب کاهش عمر مفید کاتالیست و افت قدرت می‌شود. محلول‌های افزودنی به روغن موتور خودرو معمولا آسیب کمتری به کاتالیست وارد می‌کنند.
مهندسان برای تسهیل در روشن شدن در موتورها حوضچه‌های از روغن در اطراف بالانسر یا زنجیرکش‌ها تعبیه کردند. زمانی که محلول شستشو دهنده به روغن افزوده می‌شود جرم‌های روغن را در این حوضچه‌ها انباشته می‌کند. این عامل سبب می‌شود که در تعویض روغن و ریختن روغن جدید این جرم‌ها در مدار روغن کاری پخش شوند. اگر این جرم‌ها به توری پمپ روغن بچسبد سبب یاتاقان زدن موتور خواهد شد.
در هر دو حالت استفاده از محلول‌های شوینده (داخلی و خارجی) برای موتور پیشنهاد نمی‌شود. زیرا تبعات خرابی مکانیکی و آلایندگی فراوانی را در موتور ایجاد می‌کند.
تنظیم موتور را فراموش نکنید
در خودروهای انژکتوری برای بهبود عملکرد موتور خودرو و کاهش میزان آلاینده‌های تولیدی، تعدادی سنسور و عملگر به همراه یک پردازشگر الکترونیکی تعبیه شده تا قبل از احتراق خودرو پارامترهای مشخص آن را لحظه به لحظه بررسی و میزان آلایندگی را کنترل و کاهش دهند. یکی از سنسورهای مهم در موتور خودرو که وظیفه پایش احتراق کامل را عهده دار است، سنسور اکسیژن است.
این سنسور هنگام خروج دود از موتور مقدار اکسیژن موجود در آن را اندازه گیری کرده و به پردازشگر الکترونیکی گزارش می‌دهد. بر اساس آنالیز اطلاعات توسط ECU مقدار مخلوط سوخت و هوا با یک دیگر تنظیم می‌شود، اغلب در خودروهای داخلی از یک یا دو سنسور اکسیژن جهت تنظیم دقیق‌تر مخلوط سوخت و هوا استفاده می‌شود تا میزان احتراق کامل‌تر باشد. ضعفی که در خودروهای داخلی به شدت به چشم می‌خورد، ضعف جانمای قطعه و کیفیت آن است.
گاهی جانمایی سنسور اکسیژن به گونه‌ای است که براثر دمای بیش از حد یا برخورد آب به سرعت معیوب می‌شود. اغلب نیز به دلیل ضعف کیفیت سنسور اکسیژن و ECU توانایی تنظیم سوخت را ندارد این عامل سبب تسریع در خرابی کاتالیست و تحمیل هزینه‌های هنگفت نگهداری به مالک خودرو می‌شود. لذا برای پیشگیری از این حالت باید در هر ۱۵ هزار کیلومتر یکبار مالکان اقدام به تنظیم موتور و بررسی سیستم سوخت‌رسانی و جرقه زنی کنند.
نظر شما