آنتی بیوتیک؛ دارویی که می تواند خطرناک‌تر از بیماری باشد

بازار، فاطمه محمدی پور: سایت تحلیلی نشنال اینترست اخیرا مقاله ای با قلم «الیور ون هک»، مدرس بالینی و پزشک عمومی دانشگاه آکسفورد منتشر نموده که نویسنده آن با مطالعه بر روی ۲۵۰۰۰۰ کودک به این نتیجه رسیده است که مصرف آنتی بیوتیک حتی به میزان بسیار کم تاثیر منفی بر سلامت کودکان دارد.

متن کامل مقاله در ادامه آمده است.

پزشکان عمومی در انگلیس سالانه بیش از ۳۰۰ میلیون بیمار را ویزیت می کنند و حداقل یک چهارم این بیماران کودکان هستند و تقریباً علت دو سوم مراجعه کودکان به پزشک سرفه، گلودرد یا گوش درد است - بیماری هایی که کودکان خردسال معمولاً به آن مبتلا می شوند. پزشکان و پرستاران این نوع بیماری ها را «عفونت حاد دستگاه تنفسی» عنوان می کنند که آنتی بیوتیک ها جهت درمان آنها فواید کمی داشته یا هیچ فایده ای ندارند و بیماری به موقع از بین می رود.

 با این وجود، حداقل در ۳۰٪ از این ویزیتها، آنتی بیوتیک ها تجویز می شوند که تخمین زد می شود حدود ۱۳ میلیون نسخه غیر ضروری آنتی بیوتیک درسال تجویز می شود. این میزان نسخه نه تنها بی فایده است بلکه ممکن است عواقب ناخواسته ای نیز برای سلامتی کودک به همراه داشته باشد.

 در واقع با مطالعه جدید بر روی  ۲۵۰ هزار کودک در انگلستان، ما متوجه شدیم  کودکان پیش دبستانی که در سال گذشته دو یا سه  دوره آنتی بیوتیکی را برای درمان عفونتهای حاد دستگاه تنفسی گذرانده بودند، حدود ۳۰٪ نیاز  به درمان های بعدی داشتند (از جمله نیاز به مراجعه و بستری در بیمارستان) در مقایسه با کودکانی که هیچ آنتی بیوتیکی مصرف نکرده بودند.

مهمترین دلیلی که برای تاثیر منفی آنتی بیوتیک بر بیمار مطرح می شود، ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی است. همانطورکه تجربه اثبات کرده است استفاده غیر ضروری از آنتی بیوتیک ها عملکرد باکتری ها را تغییر می دهد و می تواند منجر به ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی شود.

 اما مردم می خواهند فکر کنند که این نوع مقاومت فقط در افرادی رخ می دهد که بیش از حد از آنتی بیوتیک استفاده می کنند یا در بیمارانی که شرایط پزشکی دیگری دارند، آنها را بیمارتر می کند. این تصور درست نیست. مصرف هر نوع آنتی بیوتیک (چه مناسب و چه غیر از آن) احتمال ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی را بیشتر می کند.

همانطور که تحقیقات ما نشان می دهد، حتی مصرف نسبتاً کم آنتی بیوتیک پیامدهای بالقوه برای سلامتی دارد و باعث مصرف غیرضروری آنتی بیوتیک در کودکان می شود و وقتی دقت کنیم  بسیاری از کودکان پیش دبستانی که غالباً دارای اپیزودهای متعدد بیماری هستند و به طور بالقوه به چندین دوره آنتی بیوتیکی نیاز دارند، این یافته ها حتی مرتبط تر می شود.

 البته در این مرحله، نمی توان با اطمینان گفت کودکانی که حتما آنتی بیوتیک بیشتری مصرف کرده اند، نیاز به درمانهای بعدی دارند. ممکن است نیاز به درمانهای بعدی به علت ظهور باکتریهای مقاوم باشد و همچنین ممکن است مربوط به انتظارات والدین از درمان بیشتر باشد که ناشی از این واقعیت است که آنها شاید از نقش محدود آنتی بیوتیک ها در درمان عفونت های کودک بی اطلاع باشند. در حقیقت اگر والدین فکر می کنند سرفه کودکان طولانی تر از آنچه باید باشد، است، دچار اشتباه می شوند زیرا  نیمی از کودکان در طی ده روز و نیمی در طی ده الی ۲۵ روز خوب می شوند.

البته پزشکان عمومی می خواهند بهترین مراقبت ممکن را برای بیماران خود ارائه دهند. واقعیت این است که اکثر آنها با تصمیم به تجویز آنتی بیوتیک دچار تردید شده و با عدم تجویز آن خطر آسیب به یک بیمار و جامعه را کاهش می دهند. اتخاذ این تصمیم همیشه هم ساده نیست و در صورت عدم اطمینان، پزشکان اغلب به علت احتیاط خطا می کنند و این داروی مضر را تجویز می کنند.

مطالعه ما همچنین نشان می دهد کودکانی که آنتی بیوتیک بیشتری دریافت کرده بودند  طی یک دوره ۱۴ روزه  باید مجدداً مورد معاینه قرار می گرفتند- که سهواً باعث افزایش بار پزشکان و پرستاران خواهد شد. با توجه به اینکه یافته های ما نشان می دهد : حتی مصرف نسبتاً کم آنتی بیوتیک پیامدهای سلامتی کوتاه مدت برای کودکان دارد و  واضح است هرچه پزشکان عمومی در چنین مواردی آنتی بیوتیک ها را کمتر تجویز کنند، وضعیت بیماران بهتر می شود.

 اما این فقط مربوط به پزشکان عمومی و پرستاران نیست، والدین نیز باید در مورد اینکه می خواهند بیماری کودکشان تا چه حد طولانی شود، واقع بین باشند.