بازار؛ گروه ایران: به تازگی عدم مدیریت مناسب، نظام توزیع نهادهای دامی و کشاورزی با اخلال مواجه شده است. کمبودهای تامین ارز از یک سو و مدیریت دوگانه از سویی دیگر کار را به جایی رسانده که جوجه ریزی مرغ داران متوقف و دست تولیدکنندگان برای تامین نهادهای دامی خالی مانده است.
نا به سامانی بی سابقه بازار نهادهای دامی طی روزهای اخیر به نحوی بوده که هم اکنون قیمت نهاده‌های دامی از جمله ذرت و سویا به دو برابر نرخ مصوب رسیده است و این در حالی است که فعالان صنعت دام و طیور معتقدند در صورت تداوم روند فعلی، بازار محصولات پروتئینی طی ماه‌های آینده با مشکل جدی مواجه خواهد شد.
همچنین براساس اظهارات تولیدکنندگان و فعالان بخش خصوصی کمبود عرضه نهاده‌های دامی حتی منجر به تغییر یا کاهش جیره غذایی دام وطیور شده است.
کاظم خاوازی، وزیر جهاد کشاورزی در جلسه‌ای که در تاریخ ٣ خردادماه با تشکل‌های بخش خصوصی برگزار کرد از وعده اصلاح نظام توزیع نهاده‌های دامی خبر داد.
وی افزود: مقرر شده سامانه بازارگاه بایک سامانه دیگر جایگزین شده تا مشکلات توزیع رفع شود.
سید جواد ساداتی نژاد درهمین زمینه به خبرنگار بازار گفت: قیمت جوجه یک روزه، روز گذشته ۵۰۰ تومان بوده است این در حالی است که ستاد تنظیم بازار قیمت جوجه یک روزه را ۲ هزار و ۸۰۰ تومان محاسبه کرده و این بدین معنا است که در حال حاضر جوجه یک روزه خریدار ندارد و وقتی خریدار نباشد قیمت کاهش پیدا می کند.
وی تاکید کرد: این مسئله به طور کلی نشان می دهد که مرغداران فعلا جوجه ریزی نمی‌کنند و اگر یادمان باشد پیش تر هم شاهد دفن جوجه یک روزه در پی عدم خرید بودیم و در حال حاضر هم این اتفاق در حال رخ دادن است اما با این تفاوت که فیلم و یا عکسی از آن به نمایش گذاشته نمی‌شود.
این نماینده مجلس اظهار داشت: بنابراین وقتی مرغ دار جوجه ریزی نمی‌کند این بدین معنا است که آقای مسئول و آقای وزیر باید منتظر باشند که ۴۵ روز دیگر میزان گوشت مرغ در بازار کاهش خواهد یافت و قطعا این مسئله مساوی با افزایش قیمت خواهد بود.
رییس کمیسیون کشاورزی،آب و منابع طبیعی مجلس بیان داشت: وقتی قیمت جوجه یک روزه به ۵۰۰ تومان می رسد یعنی ما با افزایش قیمت گوشت مرغ مواجه خواهیم شد.
جوجه ریزی به صرفه نیست
وی تاکید کرد: یکی از دلایل مهمی که مرغ دار اقدام به جوجه ریزی نمی کند این است که قیمت نهاده‌ها گران است و جوجه ریزی به صرفه نیست.
رییس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با اشاره به آنالیز قیمت هر کیلو گوشت مرغ از سوی ستاد تنظیم بازار بیان داشت: این ستاد همواره تمام فاکتورهای تولید مرغ را جمع زده و نهایتا به یک قیمت مشخص می رسد.
وی تاکید کرد: جالب است که که در آنالیز قیمت ستاد تنظیم بازار تغذیه مرغ و یا نهاده‌های دامی با نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی محاسبه می شود یعنی سویا باید با نرخ ۲ هزار و ۵۰۰ تومان ارائه و ستاد پشتیبانی مسئول است تا این نهاده‌ها را به مرغ دار بدهد این درحالی است که سویا ۱۵ هزار تومان خرید و فروش شده است.
در آنالیز قیمت ستاد تنظیم بازار تغذیه مرغ و یا نهاده‌های دامی با نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی محاسبه می شود یعنی سویا باید با نرخ ۲ هزار و ۵۰۰ تومان ارائه و ستاد پشتیبانی مسئول است تا این نهاده‌ها را به مرغ دار بدهد این درحالی است که سویا ۱۵ هزار تومان خرید و فروش شده است
وی گفت: بنابر این باید دانست که مرغ دار خوراک مرغ را با قیمت ارز ۴۲۰۰ تومانی به دست نمی آورد و تقریبا ۴ برابر قیمت می‌خرد که این خود گویای این است که تعیین نرخ ستاد تنظیم بازار برای خرید گوشت به صرفه نیست و تولید کننده از تولید مرغ دست می کشد.
رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با اشاره به راهکارهای موثر در این بخش اظهار داشت: این غلط است که بگوییم کشاورز و دامدار باید به مردم یارانه بدهند چرا آنهایی که باید یارانه بدهند یارانه نمی دهند و کشاورزی که فقیر است باید یارانه بدهد لذا برای رفع این موضوع پیشنهاد ما این است که تصمیم‌گیر در این بخش وزارت جهاد کشاورزی باشد.
وی تاکید کرد: باید اختیارات بازرگانی و تعیین قیمت نهاده های دامی به وزارت جهاد کشاورزی بازگردد و ما پیگیر این موضوع هستیم.
ساداتی نژاد گفت: همچنین یارانه به جای اینکه به وارد کننده داده شود تا نهایتا به فساد و رانت بیانجامد باید در مسیر تولید مرغ قرار گرفته و ارائه شود.
پای لنگ دو وزارتخانه
همچنین یوسف داوودی در همین زمینه در گفت‌وگو به خبرنگار بازار گفت: در این بخش ما شاهد ضعف وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت هستیم.
وی تاکید کرد: در حال حاضر این دو وزارتخانه در تامین ذرت و به ویژه سویا ضعف عملکردی داشته‌اند و این مسئله باعث عدم جوجه‌ریزی از سوی تولیدکنندگان مرغ شده است.
این نماینده مجلس گفت: به واقع مرغ و تخم‌مرغ از جمله کالاهای اساسی و مایحتاج مردم است و عدم نظارت در این بخش می‌تواند قیمت این کالا را چند برابر کند.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس تصریح کرد: وزارت جهاد کشاورزی باید به فوریت نیازهای مرغ داران به سویا را تامین کند چرا که در حال حاضر بسیاری از مرغ داران منابع لازم را دارند اما نمی‌توانند سویا پیدا کنند.
این نماینده مجلس اظهار داشت: این جای تعجب دارد که در حاضر حتی سویا در بازار آزاد هم یافت نمی‌شود البته مقداری سویا به کشور وارد شد، که متأسفانه در برخی گمرکات معطل ترخیص مانده است.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس تاکید کرد: وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت باید به سرعت فکری برای کمبود نهادهای دامی وکنترل قیمت سویا در بازار بکنند البته این قضیه در موضوع دام‌ها هم همین طور است و در حال حاضر قیمت خوراک دام افزایش پیدا کرده است همچنین خرید دام هم متوقف شده است که باید در این زمینه مدیریت لازم اعمال شود.
ردپای رانت ۹شرکت در بحث نهاده‌های دامی
این در حالی است که جلال محمودزاده در همین زمینه به خبرنگار بازار می گوید: متاسفانه دولت به نحوی قانون مصوب مجلس را اجرایی نمی کند.
وی تاکید کرد: پیش تر واردات محصولات کشاورزی و نهادهای دامی در اختیار وزارت جهاد کشاورزی بود یعنی تولید و فروش محصولات در بازار در دست یک مجموعه قرار داشت اما در سال گذشته سران قوا در مصوبه‌ای بخش بازرگانی را از وزارت جهاد کشاورزی گرفتند و وزارت صمت عهده‌دار این مسئولیت شد لذا این به خودی خود باعث شد تا قانون مجلس بی اثر بماند این در حالی است که ما تأمین نهاده‌های دامی را در اختیار وزارت جهاد کشاورزی قرار داده بودیم تا اگر مشکلی پیش آمد نهایتاً یک مجموعه پاسخگوی مشکلات باشد.
این نماینده مجلس با بیان اینکه رویه فعلی باعث شده تا ما مجدداً به مشکلات پیش از مصوبه مجلس بازگردیم، بیان داشت: با این حال ما یک جلسه را پیرامون این موضوع در کمیسیون کشاورزی برگزار کردیم و کارگروهی در این کمیسیون پیرو این مشکلات تشکیل شد؛ در این جلسه مقرر شد تا کارگروه بخش زراعت کمیسیون، درباره قانونی و غیرقانونی بودن مصوبه سران قوا بررسی‌هایی را انجام دهد بنابراین اگر پیرو بررسی های صورت گرفته مصوبه سران قوا قانونی قلمداد نشود سعی می‌کنیم این مصوبه را لغو کنیم و به نوعی به تصمیمات پیش از این مصوبه برگردیم تا مقداری نظارت در این بخش دقیق تر شود.
وی با بیان اینکه در حال حاضر مجلس و کمیسیون کشاورزی در بعد نظارت، با در نظر گرفتن مصوبه سران قوا مشکلاتی داشته و دچار سردرگمی است، گفت: به واقع به خوبی نمی دانیم کدام وزارتخانه باید پاسخگوی مشکلات در زمینه نهاده های دامی باشد.
مجلس و کمیسیون کشاورزی در بعد نظارت، با در نظر گرفتن مصوبه سران قوا مشکلاتی داشته و دچار سردرگمی است به واقع به خوبی نمی دانیم کدام وزارتخانه باید پاسخگوی مشکلات در زمینه نهاده های دامی باشد
محمودزاده با اشاره به سایر مشکلات در این بخش گفت: همچنین بانک مرکزی اقدام به حذف ارز دولتی از نهادهای دامی کرده است و ما می‌بینیم که کود فسفاته که برای کشت پاییزه نیاز داریم از ۵۰ هزار تومان در هر کیسه به ۵۰۰ هزار تومان در هر کیسه رسیده است چرا که کود فسفاته به طور کلی کالای وارداتی است.
وی تاکید کرد: همچنین نهاده دامی چون سویا که پیش تر با ارز دولتی ۲ هزار و ۶۰۰ تومان در هر کیلو به فروش می‌رسید، امروز به قیمت ۱۰ هزار تومان خرید و فروش می‌شود؛ همچنین ذرت هم به قیمت ۳۵۰۰ تومان در هر کیلو رسیده است بنابراین گرانی این نهادها باعث شده تا عرضه و تقاضا به هم خورده و هزینه تولید افزایش پیدا کند و تعدادی از مرغداران به دلیل عدم تأمین نهاده‌های دامی از هرگونه جوجه‌ریزی پرهیز کرده اند.
این نماینده مجلس گفت: مشکل دیگر در این بخش رانت برخی از شرکت‌ها در تامین نهاده‌های دامی است.
وی تاکید کرد : در حال حاضر واردات نهاده‌های دامی در اختیار ۹ شرکت وارداتی قرار دارد و سود واردات نهاده‌های دامی به جیب این شرکت ها ریخته می شود. این مسئله هم به خودی خود باعث می‌شود تا همین ۹ شرکت دست به یکی کرده و شرایط بازار را به هم بریزند که باید از این مسئله هم جلوگیری کرد.
فرجام سخن
ظرفیت موجود کشور در ساختار واحدهای مرغداری به گونه ای است که می تواند بیش از دو میلیون و ۵۰۰ هزار تن گوشت مرغ تولید کند. اگر بتوان در کنار تولید فراوان سیاست درستی در تنظیم بازار اتخاذ کرد مشکلی برای توزیع گوشت مرغ ایجاد نمی شود و بازار شاهد بحران های مقطعی نخواهد بود.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان ما در سیاست گذاری و برنامه ریزی با مشکلاتی روبرو هستیم. کمبود و بعضا نبود خوراک طیور از قبیل کنجاله سویا یکی از ضعف های ما در برنامه ریزی برای تولید است. نداشتن برنامه ریزی در تامین نهاده های دام و طیور موجب شده تا با یک بحران مواجه شویم که این بحران موجب بر هم ریختگی بازار مرغ شده است.
این در حالی است که به گفته مدیر کل تأمین و توزیع نهاده‌های دامی شرکت پشتیبانی امور دام، توزیع این شرکت در پنج ماهه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود ۲۰۱درصد افزایش داشته است.
حال باید منتظر ماند و دید وزارت جهاد کشاورزی چه اقدام مؤثری برای حل مشکل تولیدکنندگان صنعت دام و طیور کشور انجام خواهد داد.
نظر شما