امید محمدی؛ بازار گروه خودرو: از امروز قیمت بنزین به ۵ هزار تومان رسیده است؛ تصمیمی که بار دیگر بحث سبد سوختی و سوخت های جایگزین به ویژه سی ان جی را به صدر توجه سیاست گذاران و افکار عمومی بازگردانده است. در شرایطی که مصرف بنزین کشور به طور میانگین به ۱۳۰ میلیون لیتر در روز رسیده و واردات بنزین فشار سنگینی به منابع ارزی وارد کرده، صنعت سی ان جی با ظرفیت خالی قابل توجهی رو به رو است؛ ظرفیتی که به زعم کارشناسان، بدون نیاز به سرمایه گذاری جدید می تواند بخش مهمی از ناترازی سوخت را جبران کند. از سوی خودروسازان طی سال های گذشته علیرغم حمایت های که وزارت نفت از تولید خودروهای گازسوز داشتند، چندان علاقمندی نسبت به تولید این خودروها نشان دادند، نکته قابل توجه اینجاست که فاصله قیمتی خودروهای گازسوز از کارخانه تا بازار به دلیل رشد نرخ بنزین اواخر هفته گذشته به بیشتر از ۲۵۰ میلیون تومان رسید، از همین رو برای بررسی وضعیت فعلی خودروهای گازسوز در کشور با «محسن رهروان»، فعال صنعت سی ان جی و خودروهای گازسوز به گفت و گو پرداختیم؛
* وضعیت فعلی خودروهای گازسوز را چگونه ارزیابی می کنید و چشم انداز این حوزه به کدام سمت می رود؟
با توجه به آلودگی هوا و شرایطی که در حوزه مصرف بنزین وجود دارد، دوباره بحث خودروهای گازسوز مطرح شده است. دولت چهاردهم نیز طی ماه های اخیر ۲ مصوبه مهم داشته است. یکی مصوبه هیات وزیران است که در قالب برنامه جامع تامین انرژی کشور تصویب و ابلاغ شده و چندین بند دارد که یکی از بندهای آن به گازسوز کردن بیش از یک میلیون دستگاه خودرو مربوط می شود؛ این مصوبه از سال ۱۳۹۸ وجود داشته است. مصوبه دوم مربوط به آبان ماه امسال و بحث شناور سازی قیمت بنزین برای فصول مختلف و در واقع افزایش قیمت بنزین است که بند ۵ آن دوباره تاکید می کند دولت موظف است هر چه سریع تر نسبت به گازسوز کردن همان یک میلیون دستگاه خودرو اقدام کند. اما واقعیت این است که این مصوبات هنوز به یک برنامه جامع عملیاتی تبدیل نشده و وارد فاز اجرایی منسجم نشدند. وزارت صمت اقداماتی را شروع کرده، اما هنوز راهبرد مشخص و یکپارچه وجود ندارد.
مصرف بنزین از سال های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ که حدود ۸۰ تا ۹۰ میلیون لیتر در روز بود، امروز به طور میانگین به ۱۳۰ میلیون لیتر در روز رسیده، اما مصرف سی ان جی از حدود ۲۰ تا ۲۲ میلیون مترمکعب در روز به حدود ۱۶ میلیون مترمکعب کاهش یافته است
* فعالان صنعت سی ان جی چه اقداماتی را برای گازسوز کردن خودروها انجام دادند؟
فعالان اقتصادی حوزه سی ان جی به صورت خود جوش وارد عمل شدند؛ دوباره تبدیل کارگاهی خودروها فعال شده، برخی پیمانکاران قرار دادهای جدید منعقد و تولیدکنندگان و بازرگانان به دنبال واردات قطعات و کیت های جدید هستند تا حداقل تبدیل خودروها با تکنولوژی جدید انجام شود. اما بزرگ ترین مانع، عدم رشد مصرف سی ان جی در سال های گذشته و کاهش رغبت مردم است. مصرف بنزین از سال های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ که حدود ۸۰ تا ۹۰ میلیون لیتر در روز بود، امروز به طور میانگین به ۱۳۰ میلیون لیتر در روز رسیده، اما مصرف سی ان جی از حدود ۲۰ تا ۲۲ میلیون مترمکعب در روز به حدود ۱۶ میلیون مترمکعب کاهش یافته است. این نشان می دهد سیاست های قیمتی و ضعف در فناوری، مشتریان را از انتخاب و خرید خودروهای گازسوز دور کرده است.
* نقش فناوری و کیفیت تجهیزات در توسعه خودروهای گازسوز تا چه موثر می تواند باشد؟
در کشور فقط مخازن نسل یک سی ان جی تولید می شود؛ مخازن تمام فلزی با فناوری قدیمی اسپینینگ که حداقل متعلق به ۳ دهه گذشته است. این مخازن امکان دستکاری و جوشکاری دارند و همین موضوع سبب ایجاد حوادثی شده است، هرچند تعداد حوادث محدود بوده، اما اثر روانی بسیار منفی روی بازار خودرو گذاشته است. در حالی که مخازن نسل چهار کامپوزیتی در دنیا استفاده می شوند که دو مزیت اساسی دارند: نخست، کاهش وزن تا ۷۰ درصد و دوم ایمنی بسیار بالاتر است. یک مخزن ۱۰۰ لیتری نسل یک بیش از ۱۰۰ کیلوگرم وزن دارد، اما همان مخزن در نسل چهار حدود ۳۰ کیلوگرم است. این موضوع هم به تعادل خودرو کمک می کند و هم امکان افزایش پیمایش را می دهد. مشکل اینجاست که تولید کننده واقعی نسل چهار در کشور نداریم و ظرفیت پاسخ گویی به نیاز فعلی هم وجود ندارد.
قرار بود سهم سی ان جی در سبد سوخت کشور به حدود ۲۵ درصد برسد، اما این اتفاق رخ نداد. نتیجه آن وضعیت فعلی آلودگی هوا، مصرف بالای بنزین، ناترازی سوخت و فشار سنگین ارزی است
* گفته می شود خودروسازان برای تولید خودروهای گازسوز از وزارت نفت یارانه ۷۰۰ دلاری دریافت می کنند، علیرغم دریافت این یارانه چرا تکنولوژی تولید این خودروها در کشور دچار عقب ماندگی است؟
متاسفانه خودروسازان حتی در مقطعی یارانه ارزی برای تولید خودروهای گازسوز دریافت کردند، اما به تعهدات خود عمل نکردند. قرار بود سهم سی ان جی در سبد سوخت کشور به حدود ۲۵ درصد برسد، اما این اتفاق رخ نداد. نتیجه آن وضعیت فعلی آلودگی هوا، مصرف بالای بنزین، ناترازی سوخت و فشار سنگین ارزی است. امروز زیرساخت جایگاه ها آماده است؛ حدود ۴۵ میلیون مترمکعب در روز ظرفیت داریم، بدون نیاز به یک دلار سرمایه گذاری جدید، اما فقط یک سوم آن استفاده می شود. این یعنی روزانه معادل ۳۰ میلیون لیتر بنزین می توانست جایگزین شود.
مساله اصلی این است که خودروسازان احساس نیاز به تغییر پلتفرم ندارند، در دنیا مخازن سی ان جی در کف خودرو طراحی می شود تا فضای صندوق عقب اشغال نشود، اما در ۲۰ سال گذشته هیچ یک از خودروسازان داخلی طراحی برای ارتقا و بهبود خودروهای گازسوز انجام ندادند؛ دلیل اصلی این موضوع هم فقدان رقابت است
* کارشناسان صنعت خودرو معتقد هستند که یکی از عوامل عدم پیشرفت خودروهای گازسوز عدم ارتقا پلتفرم خودروهای داخلی است، نظر شما در این خصوص چیست؟
مساله اصلی این است که خودروسازان احساس نیاز به تغییر پلتفرم ندارند، در دنیا مخازن سی ان جی در کف خودرو طراحی می شود تا فضای صندوق عقب اشغال نشود، اما در ۲۰ سال گذشته هیچ یک از خودروسازان داخلی طراحی برای ارتقا و بهبود خودروهای گازسوز انجام ندادند؛ دلیل اصلی این موضوع هم فقدان رقابت است. اگر دولت واردات خودروهای دوگانه سوز اقتصادی و میان رده را در دستور کار قرار دهد، رقابت ایجاد می شود و خودروساز داخلی هم مجبور به بروز رسانی فناوری خواهد شد؛ این موضوع اکنون در وزارت صمت درحال پیگیری است.
نظر شما