بازار؛ گروه آب و انرژی: پیش‌بینی بازار جهانی نفت در سال آتی کار دشواری است، زیرا تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل متضاد و پیچیده قرار دارد. به جای ارائه یک عدد یا پیش‌بینی قطعی، بهتر است سناریوها و نیروهای کلیدی را که بازار را در یک سال آینده شکل خواهند داد، تحلیل کنیم. در ادامه، این نیروهای کلیدی را به تفکیک بررسی می‌کنیم.
عوامل حمایتی از افزایش قیمت‌ها (نیروهای صعودی)
۱. سیاست‌های اوپک پلاس: این مهم‌ترین عامل در حال حاضر است. اوپک پلاس، به رهبری عربستان سعودی و روسیه، با مدیریت دقیق عرضه و اجرای کاهش‌های تولید اخیر، نشان داده است که قصد دارد قیمت‌ها را در یک سطح معقول (حدود ۸۰ دلار برای نفت برنت) حفظ کند. هرگونه کاهش تولید دیگر یا تمدید این کاهش‌ها، قیمت‌ها را بالا خواهد برد.
۲. تنش‌های ژئوپلیتیکی: بی‌ثباتی در خاورمیانه (به‌ویژه در پی جنگ غزه و تهدیدات برای تنگه هرمز و دریای سرخ) و جنگ اوکراین، همیشه ریسک عرضه را افزایش می‌دهد. هرگونه درگیری جدی‌تر که مسیرهای حمل‌ونقل نفت را مختل کند، می‌تواند به سرعت باعث جهش قیمت‌ها شود.
۳. تقاضای قوی از چین و هند: اگرچه رشد اقتصادی چین کندتر از حد انتظار بوده، اما این کشور همچنان بزرگترین واردکننده نفت جهان است و هرگونه نشانه‌ای از بهبود اقتصادی آن، تقاضا را افزایش می‌دهد. هند نیز با رشد اقتصادی بالا، تقاضای رو به رشدی برای انرژی دارد.
۴. ظرفیت مازاد تولید پایین: ظرفیت مازاد جهانی برای تولید نفت (مقداری که در صورت بحران می‌توان به سرعت به بازار تزریق کرد) پایین است. این بدان معناست که هرگونه اختلال جدی در عرضه، به سختی جبران خواهد شد و اثر شدیدی بر قیمت‌ها خواهد گذاشت.
عوامل کاهشی (نیروهای نزولی)
۱. نگرانی‌های اقتصادی جهانی: بزرگترین تهدید برای تقاضای نفت، احتمال رکود اقتصادی در کشورهای بزرگ مصرف‌کننده، به‌ویژه ایالات متحده و اروپاست. تورم بالا و نرخ‌های بهره بلندمدت می‌تواند فعالیت اقتصادی و در نتیجه مصرف انرژی را کاهش دهد.
۲. تولید بالای نفت شیل آمریکا: تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکا با وجود کاهش قیمت‌ها، تولید خود را در سطح بالایی حفظ کرده‌اند. این تولید بالا به عنوان یک عامل متعادل‌کننده در برابر سیاست‌های کاهشی اوپک پلاس عمل می‌کند.
۳. گذار انرژی و بهره‌وری: در بلندمدت، روند جهانی به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر، خودروهای الکتریکی و افزایش بهره‌وری انرژی، رشد تقاضای نفت را محدود می‌کند. این روند در یک سال آینده شاید تأثیر چشمگیری نداشته باشد، اما یک فشار ساختاری و دائمی بر بازار است.
۴. مصرف‌کنندگان در برابر قیمت‌های بالا مقاومت می‌کنند: اگر قیمت‌ها برای مدتی بالا بمانند، صنایع و مصرف‌کنندگان به دنبال راه‌هایی برای کاهش مصرف یا جایگزینی سوخت خواهند بود که به نابودی تقاضا منجر می‌شود.
سناریوهای محتمل برای یک سال آینده
با توجه به این نیروهای متضاد، سه سناریوی اصلی را می‌توان متصور شد:
۱. سناریوی محتمل (تعادل در بازه ۷۵ تا ۹۰ دلار) : در این سناریو، اوپک پلاس با مدیریت عرضه، بازار را متعادل نگه می‌دارد. رشد اقتصادی جهانی نه آنقدر قوی است که تقاضا را به شدت بالا ببرد و نه آنقدر ضعیف که باعث سقوط قیمت‌ها شود. در این حالت، نفت برنت احتمالاً در بازه ۷۵ تا ۹۰ دلار در هر بشکه نوسان خواهد کرد.
۲. سناریوی صعودی (جهش قیمت‌ها به بالای ۱۰۰ دلار) : این سناریو در صورت وقوع یک شوک ژئوپلیتیکی بزرگ (مثلاً بسته شدن تنگه هرمز) یا بهبود غیرمنتظره و سریع اقتصاد جهانی محتمل است. در این صورت، قیمت‌ها می‌توانند به راحتی از مرز ۱۰۰ دلار عبور کنند.
۳. سناریوی نزولی (سقوط قیمت‌ها به زیر ۷۰ دلار) : اگر رکود اقتصادی عمیقی در آمریکا و اروپا رخ دهد یا اگر اعضای اوپک پلاس به توافق خود پایبند نمانند و تولید را افزایش دهند، قیمت‌ها می‌توانند به سمت ۶۰ تا ۷۰ دلار سقوط کنند.
نتیجه‌گیری نهایی
به طور خلاصه، بازار نفت در یک سال آینده یک میدان کشمکش بین عوامل افزایشی و کاهشی خواهد بود. پیش‌بینی این است که نوسانات بالا ادامه خواهد یافت و قیمت‌ها احتمالاً در یک بازه نسبتاً عریض باقی می‌مانند، نه یک روند صعودی یا نزولی شدید. به عبارت دیگر بازار در سناریوی اول (تعادل در بازه مشخص) باقی خواهد ماند، اما با نوسانات شدید. کلیدواژه‌های اصلی برای رصد بازار در یک سال آینده عبارتند از:
- تصمیمات اوپک پلاس: مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده.
- داده‌های اقتصادی چین و آمریکا: برای سنجش سلامت تقاضا.
- تحولات ژئوپلیتیکی خاورمیانه: به عنوان عامل ریسک و نوسان‌ناک.
بنابراین، به جای یک مسیر یک‌طرفه، باید آماده یک سال پرچالش و پر از نوسان برای بازار نفت باشیم.
نظر شما