امید محمدی؛ بازار گروه خودرو: موضوع «سبد سوختی» و گسترش خودروهای برقی این روزها بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است؛ چراکه آینده حمل و نقل پاک، وابسته به تنوع و مدیریت هوشمند منابع انرژی است. با این حال، در حالی‌که بسیاری از کشورها با برنامه ریزی دقیق به سمت کاهش وابستگی به بنزین و توسعه خودروهای برقی حرکت کردند، در کشور رشد مصرف بنزین ادامه دارد و زیرساخت های شارژ همچنان در ابتدای مسیر قرار دارند. افزایش قیمت سوخت نیز نه تنها تغییری در الگوی مصرف ایجاد نمی کند، بلکه هم زمان با افزایش تردد خودروها، شدت آلودگی هوا را در کلان شهرها دو چندان کرده است. در این میان، بی‌توجهی خودروسازان به تولید محصولات برقی و فقدان سیاست روشن در زمینه سبد سوختی، زنگ خطری برای آینده صنعت حمل و نقل کشور به صدا درآورده است. تاکنون سند بالادستی برای توسعه خودروهای برقی و تنوع «سبد سوختی» تدوین نشده است، این مساله می تواند فاصله تکنولوژی در خودروسازی و حمل و نقل داخلی را با دنیا افزایش دهد، از همین رو با «عادل دمشقی» مدیرعامل شرکت خدمات شارژ مپنا (شارینت) به گفت گو پرداختیم؛
* چندی پیش شبکه شارژ خودروهای برقی دچار اختلالی شده بود، علت این موضوع چه بود؟
در زمان وقوع اختلال در ماموریت چین بودم و از همان جا موضوع را پیگیری می کردم، ما در شارینت به طور هم زمان از چند فضای ابری استفاده می کنیم و متاسفانه یکی از این فضاها دچار حمله سایبری شد. این اتفاق ها برای حوزه نرم افزار در ایران غیرمعمول نیست. ارائه دهندگان خدمات ابری داخلی معمولا به تعهدات خود در زمینه سطح دسترسی پایدار عمل نمی کنند و پاسخگویی شفافی هم ندارند. در این حادثه، به محض بروز مشکل، با استفاده از بک آپ سیستم، سرویس را ظرف کمتر از دو ساعت بازیابی کردیم. لازم به ذکر است که به دنبال ایجاد زیرساخت ابری داخلی هستیم تا در آینده به چنین ریسک هایی وابسته نباشیم.
* در زمان ایجاد اختلال در ایستگاه های شارژ، آیا مالکان خودروها می توانستند اقدام به شارژ کنند؟
بله، منشا اصلی، حمله سایبری به زیرساخت سرور بود. سرویس دهنده برای جلوگیری از گسترش حمله، دسترسی را موقتا قطع کرد و همین موضوع موجب از دسترس خارج شدن برخی ایستگاه ها شد. البته ما قابلیت OTP را در شارژرها فعال کردیم که اجازه می دهد مشتریان ثابت در ایستگاه هایی که قبلا استفاده کردند، به‌صورت آفلاین شارژ کنند. در نتیجه بخش عمده کاربران مشکلی نداشتند، اما تعدادی از مردم دچار اختلال شدند و با مرکز پاسخگویی تماس گرفتند. پس از رفع مشکل نیز اطلاعیه رسمی صادر و از کاربران عذر خواهی کردیم. هدف ما این است که اگر در آینده رخداد مشابهی پیش بیاید، زمان قطعی به چند دقیقه کاهش یابد.
* در حال حاضر وضعیت ایستگاه های شارژ خودروهای برقی چگونه است؟
همان روز، کمتر از ۲ ساعت پس از بروز اختلال، شبکه کاملا پایدار شد و امروز هیچ مشکلی در عملیات شارژ وجود ندارد. تمام ایستگاه ها فعال هستند و روند سرویس دهی طبق روال ادامه دارد.
افزایش قیمت بنزین به طور قطع یک محرک جدی است. در سفری که به چین داشتم، مدیران چند شرکت خودروسازی به من گفتند تا زمانی که بنزین در ایران از آب ارزان تر است، توسعه خودرو برقی در کشورتان توجیه اقتصادی ندارد
* موضوع قیمت بنزین و تاثیر آن به بازار خودروهای برقی همواره محل بحث بوده است. از نگاه شما، افزایش نرخ بنزین چقدر می تواند به رشد خودروهای برقی و هیبریدی کمک کند؟
افزایش قیمت بنزین به طور قطع یک محرک جدی است. در سفری که به چین داشتم، مدیران چند شرکت خودروسازی به من گفتند تا زمانی که بنزین در ایران از آب ارزان تر است، توسعه خودرو برقی در کشورتان توجیه اقتصادی ندارد. این نکته کاملا درست است. ما در کشور مشکل ساختاری در اقتصاد انرژی داریم. تا زمانی که چرخ دنده های اقتصادی در حوزه انرژی و حمل و نقل به حرکت درنیایند، هیچ سیاستی در حوزه فناوری های پاک به نتیجه نمی رسد. افزایش قیمت سوخت می تواند محرک باشد، اما باید با سیاست گذاری دقیق همراه شود تا فشار مستقیم بر مردم وارد نکند. معقتدم دولت باید به صورت تدریجی و حساب شده، خرید خودروهای بنزینی را سخت تر کند، اما همزمان دو اقدام موازی نیز انجام دهد: نخست، توسعه حمل و نقل عمومی بر پایه انرژی پاک (مترو و اتوبوس های برقی) و دوم، تسهیل واردات خودروهای برقی و هیبریدی با تعرفه منطقی و بدون محدودیت ارزی است.
* به تازگی مصوبه جدیدی درباره الزام نصب ایستگاه شارژ در پمپ بنزین ها ابلاغ شده است. اجرای این طرح را چقدر موثر می دانید؟
در ظاهر مصوبه بسیار مثبت است، اما در عمل بعید می دانم اجرا شود. در مصوبه شورای اقتصاد آمده که پمپ بنزین های جدید بدون ایستگاه شارژ تاسیس نشوند و جایگاه های قدیمی حداقل یک نازل شارژ داشته باشند. اگر این الزام اجرا شود، تحول بزرگی در صنعت حمل و نقل کشور رخ خواهد داد. اما متاسفانه تجربه ثابت کرده این بند معمولا با تبصره های دور زده می شود. دلیل اصلی هم اقتصاد انرژی است. اولین پرسش سرمایه گذار این است که برق را چند می‌خرم و چند می فروشم؟ بازگشت سرمایه چقدر طول می کشد؟ تا زمانی که تعرفه خرید و فروش برق شفاف نباشد، پاسخ روشنی برای آن وجود ندارد. در دنیا شرکت هایی مانند «شل» دقیقا در همین مسیر حرکت کردند؛ ایستگاه های چند منظوره احداث می کنند یا پمپ بنزین ها را به ایستگاه شارژ تبدیل می سازند. در کشورهای مانند ازبکستان بازگشت سرمایه در کمتر از دو سال ممکن است، اما در ایران هزینه های عمرانی و انشعاب گاهی پنج برابر قیمت خود شارژر است. همین مساله مانع اصلی سرمایه گذاری است.
* تامین مالی این پروژه ها چگونه باید انجام شود تا سرمایه گذار انگیزه ورود پیدا کند؟
اگر دولت صرفا روی کاغذ بنویسد که از خودرو برقی حمایت می کند، نتیجه نخواهد داشت. باید منابع مشخصی برای توسعه زیرساخت شارژ اختصاص یابد. مثلا می توان یک درصد از عوارض خودروهای بنزینی را افزایش داد و آن را در صندوقی ویژه برای توسعه زیرساخت شارژ هزینه کرد. به هرحال، دولت منابع محدودی دارد، اما این منابع نباید در مسیرهای غیر مرتبط هزینه شود. اگر چنین صندوقی ایجاد شود، می تواند نقش مهمی در توسعه ایستگاه های شارژ بین راهی داشته باشد.
واردات خودروهای برقی تاکنون عمدتا در محدوده برندهای گران قیمت مانند آئودی و فولکس واگن بوده است. حتی خودروهای اقتصادی تر مثل BYD هم به صورت محدود وارد شدند
* برخی منتقدان می گویند خودروهای برقی موجود در کشور گران قیمت و لوکس هستند و با توان خرید عمومی همخوانی ندارند، راهکار شما چیست؟
این نقد کاملا درست است، واردات خودروهای برقی تاکنون عمدتا در محدوده برندهای گران قیمت مانند آئودی و فولکس واگن بوده است. حتی خودروهای اقتصادی تر مثل BYD هم به صورت محدود وارد شدند. در حالی‌که بازار ایران نیاز به خودروهای اقتصادی در محدوده قیمتی محصولات داخلی مانند پژو ۲۰۶ یا دنا دارد. سازمان استاندارد باید در برخی الزامات برای خودروهای شهری بازنگری کند و دولت نیز باید یارانه یا سوبسید مشخصی برای خرید خودروهای برقی در نظر بگیرد، به‌ویژه برای تاکسی ها و ناوگان عمومی؛ در تمام کشورهای موفق ابتدا حمایت دولتی جدی وجود داشته و بعد به تدریج کاهش یافته است. ما هنوز این تعادل را برقرار نکردیم.
* به عنوان پرسش پایانی، آینده حمل و نقل برقی در ایران را چگونه می بینید؟
اگر سیاست گذاری ها اصلاح نشود، روند فعلی به جایی نمی رسد. باید به موازات کنترل قیمت سوخت، توسعه زیرساخت شارژ و حمایت از تولید داخلی خودروهای برقی را در دستور کار قرار دهیم. همچنین نباید فراموش کنیم که آموزش، فرهنگ سازی و اطمینان از خدمات پس از فروش در این مسیر حیاتی است. معتقدم اگر الزام نصب شارژر در پمپ بنزین ها واقعا اجرا شود، می توانیم ظرف پنج سال آینده شاهد جهش بزرگی در حوزه خودروهای برقی باشیم. در غیر این صورت، همه چیز در حد شعار باقی خواهد ماند.
نظر شما