بازار؛ اسدالله خسروی ترازک: درشرایطی که بانک ها به اشکال مختلف از پرداخت وام به متقاضیان طفره می روند بانک مرکزی اکنون رقم وام های خرد و قرض الحسنه را افزایش داده است؛ اقدامی که هر چند در پی افت ارزش پول ملی رویکردی درست به نظرمی رسد ولی آنگونه که مشخص است سیستم بانکی همیشه از پرداخت این چنین وام هایی تا حدی گریزان است، چرا که به گفته کارکنان بانک ها وام های خرد و قرض الحسنه جز زیان، سودی برای آنها ندارند. البته سالهاست روسای بانک مرکزی، نمایندگان مجلس و مسئولان دولتی بر تسهیل امور برای دستیابی متقاضیان واقعی به وام های خرد و قرض الحسنه تاکید می کنند ولی در مقابل اغلب بانک ها توجه چندانی به این موضوع آنگونه که باید باشد ندارند.
عمده بهانه بانک ها این است که منابعی ندارند که در قالب وام و تسهیلات به متقاضیان بدهند، از طرفی موانعی سر راه وام گیرنده قرارمی دهند که او هیچ وقت نتواند وامی هر چند خرد را ازسیستم بانکی بگیرد. داشتن ۲ ضامن معتبر رسمی (کارمند دولت) برخورداری از حساب فعال با گردش مالی مناسب در بانک، نداشتن چک برگشتی و یا توانمندی در پرداخت اقساط در کنارعبور از فیلترهای بسیار سفت و سخت اعتبارسنجی که روز به روز بر موارد موانع آن افزوده می شود، مشکلاتی است که اغلب باعث می شود، متقاضی وام نتواند به این راحتی ها به آن دست یابد.
اینکه چرا بانکها خیلی راغب به پرداخت وام های خرد و قرض الحسنه نیستند به این دلیل است که اغلب آنها شرایط مناسبی ازحیث منابع ندارند و ناترازند. ناترازی که بانک مرکزی، بانک ها را تهدید کرده است که چنانچه ناترازیهای خود را اصلاح نکنند، مجوز آنها لغو می شود
بی میلی بانک هادر پرداخت وام های خرد و قرض الحسنه
اینکه چرا بانکها خیلی راغب به پرداخت وام های خرد و قرض الحسنه نیستند به این دلیل است که اغلب آنها شرایط مناسبی از حیث منابع ندارند و ناترازند. بانک مرکزی، بانک ها را تهدید کرده است که چنانچه خودشان را با قواعد و مقررات و دستورات العمل های این بانک در راستای رفع ناترازی همراه و همگام نکنند، مجوز آنها لغو می شود. این مسئله در کنار فشار مضاعفی که سیستم بانکی از محل پرداخت وام و تسهیلات تکلیفی محتمل می شود در کنار کاهش میزان سپرده گذاری مردم به بانکها در پی سود پایین، موجب شده که اغلب بانک ها به جای پرداخت وام های خرد که سود چندانی برای آنها ندارد روی به سفته بازی و بنگاهداری بیاورند.
موضوع دیگر این است که دریافت وام از سیستم بانکی به دلیل فاصله عمیق بین نرخ سود با نرخ تورم، قطعا به نفع وام گیرنده تمام می شود در چنین شرایطی بانک ها خیلی راغب به پرداخت وام که سودی برای آنها ندارد نیستند و به سختی تن به این کار می دهند چرا که آنها به عنوان بنگاههای اقتصادی، همیشه بدنبال کسب سود از منابعی هستند که در دست دارند، با این وجود بانکها معمولا منابعی که دارند را به جای پرداخت وام با سود اندک و یا کارمزدی در جاهایی به کار می گیرند که بازدهی مناسبی داشته باشد.
اکنون با تمهیدات بانک مرکزی، سقف پرداخت وام خرد به ۴۰۰ و قرض‌الحسنه به ۵۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است، این اقدام به منظور تقویت قدرت خرید خانوارها، توسعه تقاضای موثر این تسهیلات و حفظ اثربخشی آن، نسبت به بازنگری و افزایش سقف تسهیلات خرد است
سقف وام خردی که برای مشمولان ۴۰۰ میلیون تومان شد
اکنون با تمهیدات بانک مرکزی، سقف پرداخت وام خرد به ۴۰۰ و قرض‌الحسنه به ۵۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است. طبق اظهارات معاون اداره عملیات اعتباری این بانک؛ با توجه به آنکه بخش قابل توجهی از تسهیلات اعطایی شبکه بانکی در قالب تسهیلات خرد به اشخاص حقیقی و خانوارها پرداخت می‌شود، بانک مرکزی به منظور تقویت قدرت خرید خانوارها، توسعه تقاضای موثر این تسهیلات و حفظ اثربخشی آن، نسبت به بازنگری و افزایش سقف تسهیلات خرد و کارت اعتباری به ۴۰۰ میلیون تومان اقدام کرده است.
همچنین در چارچوب دستورالعمل تاسیس، فعالیت و نحوه نظارت بر بانک‌های قرض الحسنه (مصوبه مردادماه هیات عالی بانک مرکزی) سقف تسهیلات قرض الحسنه بانک‌های قرض الحسنه برای اشخاص حقیقی به ۵۰۰ میلیون تومان و برای اشخاص حقوقی ۱٫۵ میلیارد تومان افزایش یافت. علاوه بر این برای نخستین بار سقف تسهیلات قرض الحسنه قابل پرداخت به اصناف با اولویت واحدهای تولیدی و پس از ارزیابی فنی و اقتصادی کسب و کار توسط بانک عامل، یک میلیارد تومان تعیین شده است. رویکرد بانک مرکزی در افزایش سقف وام های خرد و قرض الحسنه به دلیل کم ارزش شدن پول ملی و رشد هزینه ها اگر چه اقدامی درست به نظرمی رسد ولی تجربه نشان داده است که پرداخت این گونه وام ها خیلی به مشمولین و نیازمندان واقعی نمی رسد.
کارشناسان می گویند؛ بانک مرکزی باید با برنامه ریزی درست کاری کند که متقاضیان واقعی وام های خرد به آن برسند اما همانگونه که مشخص است فقط افرادی می توانند وام های خرد و یا قرض الحسنه را دریافت کنند که یا دارای حساب درگردش هستند و اندوخته ای در بانک دارند و یا اینکه از پروسه اعتبارسنجی به راحتی می گذرند
بانک مرکزی گوشه چشمی به متقاضیان واقعی وام داشته باشد
کارشناسان می گویند؛ بانک مرکزی باید با برنامه ریزی درست، کاری کند که متقاضیان واقعی وام های خرد به آن برسند اما همانگونه که مشخص است فقط افرادی می توانند وام های خرد و یا قرض الحسنه را دریافت کنند که یا دارای حساب درگردش هستند و اندوخته ای در بانک دارند و یا اینکه از پروسه اعتبارسنجی سفت و سخت به راحتی می گذرند. همین افراد کسانی هستند که دستشان به دهانشان می رسد و چون شرایط دریافت وام را دارند اقدام به اخذ آن می کنند که بانک ها نیز خیلی برای آنها سختگیری نمی کنند. قبلا بانکها پرداخت وام قرض الحسنه ۳۰۰ میلیون تومانی را تبلیغ می کردند. وامی که متقاضی آن بایستی در آن بانک پول و یا سپرده گذاری چند ماهه داشته باشد. این مسئله بیانگیر آن است که بانک ها فقط و فقط به فکر سودآوری خود هستند و نیاز متقاضیان واقعی را به خوبی تامین نمی کنند.
همانطور که گفته شد فعالیت بیشتر بانکها در پرداخت وام و تسهیلات به شرکتها و یا افرادی است که سود و یا بازگشت سرمایه قابل توجهی برای آنها دارد نه مردم عادی. چرا که بانک ها حتی در پرداخت وام های مصوبه دار نیز به دلیل تعلل و زمانبر کردن همچنین ایرادتراشی ها خیلی نتوانسته اند رضایت مشمولان این نوع وام ها را جلب کنند. در چنین شرایطی بانک مرکزی باید گوشه چشمی به افرادی که نیازمند واقعی وام های خرد و قرض الحسنه داشته باشد و در این زمینه تجدید نظر کند که این افراد نیز بتوانند از این امتیاز بهره مند شوند.
نظر شما