بازار، گروه استانها؛ دو سال پیش در همایش صلح آب که در شهرستان شاهرود برگزار شد ر رفت آب گران بها و ارزشمند در استان سمنان یکی از بزرگترین بحران‌ها و چالش‌ها عنوان شد و مدیر وقت آب و فاضلاب شهرستان شاهرود اعلام کرد ۳۷ درصد از آب شهرستان از طریق خطوط لوله فرسوده هدر می‌رود.
به عبارت دیگر بیش از یک سوم آب شرب ارزشمند شهرستان شاهرود که با ۲۵۰ لیتر بر ثانیه کمبود روبرو است از طریق خطوط لوله فرسوده با قدمت بیش از ۴۰ الی ۵۰ سال هدر می‌روند. اگر نیاز آبی شهرستان را ۸۰۰ لیتر بر ثانیه لحاظ کنیم خواهیم دید که با جلوگیری از هدر رفت آب از طریق لوله‌های فرسوده نه تنها ۲۵۰ لیتر بر ثانیه کم بود آب جبران می‌شود بلکه مقدار قابل توجهی آب برای نیازهای جدید شهرستان هم تامین خواهد شد.
هدر رفت آب موضوع جدی است
اما چرا دولت حاضر است از دریای عمان و دریای خزر آب را به فلات ایران بیاورد اما لوله‌های فرسوده انتقال آب استان سمنان را تعویض نکند. یک کارشناس انرژی در گفتگو با خبرنگار بازار درباره این موضوع می‌گوید: تعویض خطوط لوله فرسوده که عمدتاً در زمان طاغوت در داخل زمین کاشته شده بسیار هزینه بر است و بعضاً تعویض خطوط لوله فرسوده در شهرستان شاهرود معادل بودجه کل استان سمنان خواهد بود در نتیجه مسئولان به این موضوع ورود نمی‌کنند.
یک کارشناس: اگر از همان سه دهه گذشته هر سال بخش کوچکی از لوله‌ها تعویض می‌شد امروز شاهد بودیم که هدر رفت آب از طریق این خطوط لوله فرسوده سیار کمتر می‌شد
محمد مهدی اسدی با بیان اینکه یکی از مهمترین موضوعاتی که باید در خصوص تعویض لوله‌های فرسوده به آن اشاره کرد این است که اجرای طرح آب‌سازی جدید به مراتب کم زینه‌تر نسبت به تعویض لوله‌های قدیمی است، تاکید می کند: مشکل اینجاست که دولت برای این موضوع هم دولت‌ها در طول سه دهه اخیر برنامه اجرایی خاصی نداشتند.
وی می افزاید: اگر از همان سه دهه گذشته هر سال بخش کوچکی از لوله‌ها تعویض می‌شد امروز شاهد بودیم که هدر رفت آب از طریق این خطوط لوله فرسوده سیار کمتر می‌شد و ما اصلاً بحران آب را نداشتیم کافی است که عدد ۳۷ درصد هدر رفت آب از خطوط لوله فرسوده مثلاً به ۱۵ درصد برسد و در نتیجه تمام ۲۵۰ لیتر کمبود آب شرب در شهری مانند شاهرود تامین می‌شود.
صحبت دولت بودجه است
اما تعویض لوله ها هزینه دارد. یک کارشناس ارشد برنامه ریزی در این خصوص به خبرنگار بازار می گوید: نکته قابل توجه این است که هزینه‌های گزاف برای تعویض خطوط لوله فرسوده در استان سمنان یک بهانه است زیرا ما امروز از آب هیچ موضوع مهم‌تری را در کشور نداریم و اگر قرار باشد هزینه‌ای کنیم چرا نباید این هزینه در حوزه آب صورت بگیرد.
حجت الله محمدی ادامه می دهد: اساساً هیچ چیزی در کشورمان به اندازه آب جدی نیست و حتی اگر کل پروژه‌های عمرانی یک سال یک استان متوقف بماند باز هم باید پروژه‌های حوزه آب اجرایی شود زیرا از این موضوع مهم‌تر در کشور وجود ندارد.
وی می افزاید: یکی از مهمترین دلایلی که مسئولان به این موضوع توجه ندارند عدم باور به کم آبی شدید کشور است مسئولان ما با ارائه مشاوره‌های غلط و داده‌های نادرست شکل آب را به درستی تبیین نمی‌کنند در صورتی که امروز در کشورمان مشکل آب از بحران عبور کرده به ورشکستگی آب رسیده‌ایم اما مسئولان به این موضوع اذعان نمی‌کنند.
اولویتی جز آب نداریم
این کارشناس برنامه ریزی همچنین ادامه می دهد: هنوز هم در کشورمان بخش‌هایی وجود دارد که نسبت به آب اولویت دارد در حالی که اگر آب نباشد به هیچ کدام از آنها نخواهیم رسید از طرف دیگر دولت‌ها در سال‌های اخیر آنقدر بزرگ شدند که تمام هزینه‌هایشان بابت حقوق به کارمندانشان صرف می‌شود و بودجه‌ای برای مسائل مهمی مانند آب باقی نمی‌ماند.
یک کارشناس برنامه ریزی: مردم از خود سوال می‌کنند که طور می‌شود دولت صحبت از انتقال آب دریای عمان با میلیون‌ها دلار هزینه می‌کند اما وقتی به تعویض خطوط لوله ۵۰ ساله فرسوده سبب هدر رفت آب می‌شوند می‌رسد موضوع کمبود بودجه را مطرح می‌کند
محمدی می افزاید: اما مردم از خود سوال می‌کنند که طور می‌شود دولت صحبت از انتقال آب دریای عمان با میلیون‌ها دلار هزینه می‌کند اما وقتی به تعویض خطوط لوله ۵۰ ساله فرسوده سبب هدر رفت آب می‌شوند می‌رسد موضوع کمبود بودجه را مطرح می‌کند در واقع بخشی از این موضوع به دلیل عدم درک درست دولت‌ها از مسئله است و بخش دیگر به این موضوع خواهد پرداخت که دولت‌ها بیشتر تلاش می‌کنند پروژه‌های جدید ایجاد کنند تا در چشم مردم به عنوان گزارش عملکرد دیده شود در حالی که تعویض خطوط لوله قدیمی در عمق زمین نقدر به چشم مردم نمی‌آید و در واقع نمی‌توان روی آن نمایش داد.
خطوط لوله معضل است
یک کارشناس و صاحب نظر در مسائل آب نیز در گفتگو با خبرنگار بازار، ضمن تائید اولویت بخشی به آب می گوید: برآوردها نشان می‌دهد که با هزینه بسیار کمتر از انتقال آب می‌توان خطوط لوله فرسوده را ترمیم کرد از طرف دیگر دولت‌ها ه این موضوع نگاه نمی‌کنند که بر فرض بتوانیم آب دریای خزر و عمان را به استان سمنان انتقال بدهیم باز هم ۳۷ درصد از این آب ارزشمند که با هزینه گزاف به استان سمنان رسیده هدر خواهد رفت و در نتیجه هزینه آب منتقل شده به استان سمنان بیش از ۳۷ درصد بیشتر در خواهد آمد زیرا ۳۷ درصد از این آب در واقع هدر می‌رود و مابقی آب باقیمانده می‌بایست این میزان را هم جبران کند.
ناصر حاج هاشمی می افزاید: در شرایط موجود مسلماً با انتقال آب خزر یا عمان به سمنان آبادانی خاصی نصیب این استان نخواهد شد ا اینکه امکان دارد به دلیل مسائل محیط زیستی تخریب‌های گسترده‌ای را هم در شمال و جنوب کشور شاهد باشیم
یک کارشناس: مشکل بزرگ در استان سمنان ناترازی مصرف آب است در این استان ۹۰ درصد آب گرانبها صرف کشاورزی کم بهره و پرمصرف می‌شود
وی می گوید: به عبارت دیگر احتمال دارد دریا با چالش زیست محیطی روبرو شود اما سمنان آباد نخواهد شد زیرا اساساً بزرگترین مشکل آب در استان سمنان هدر رفت آب و مدیریت مصرف است و نه تامین منابع آبی زیرا اگر مقدار آب هدر رفت در استان به صفر برسد این استان اصلاً مشکل کم آبی ندارد.
کشت خربزه و هندوانه در استان سمنان
این کارشناس حوزه آب در ادامه صحبت های خود می گوید: این نظریه البته موافقان و مخالفانی دارد ای مثال دولتی‌ها اشاره می‌کنند که میزان هدر رفت آب در همه استان یکسان نیست و این عدد ۳۷ درصد را می‌توان تعمیم داد از سوی دیگر موافقان اعلام می‌دارند که اگر میانگین هدر رفته آب از طریق خطوط لوله فرسوده در استان سمنان عدد ۱۷ درصد باشد از هم می‌ارزد که به جای انتقال آب خطوط لوله فرسوده را تعویض کرد.
حاج هاشمی می افزاید: مشکل بزرگ در استان سمنان ناترازی مصرف آب است در این استان ۹۰ درصد آب گرانبها صرف کشاورزی کم بهره و پرمصرف می‌شود و همچنان در شهرستان‌های اوج کم آبی مانند سرخه گرمسار و شاهرود هندوانه و خربزه کشت می‌شود اما کسی درباره کاهش سهم کشاورزی از آب صحبت نمی‌کند از طرف دیگر سهم صنعت از آب استان سمنان ۴ درصد است که می‌بایست حداقل ۶ درصد باشد زیرا صنایع ما با کم آبی شدید روبرو هستند در سوی دیگر معادله ۶ درصد سهم شرب است که رقم بسیار اندکی محسوب می‌شود لذا به این ترتیب اگر آب دریای عمان هم به استان سمنان بیاید باز هم باید صرف کشت گندم خربزه هندوانه و صیفی جات و.... شود به دلیل اینکه بزرگترین سهم در مصرف آب به کشاورزی ارتباط دارد پس در واقع انتقال آب دریای عمان به استان سمنان باز هم تاثیری در زندگی مردم ندارد ولی تعویض خطوط لوله فرسوده می‌تواند تمام کسری آب استان سمنان را برطرف کند که این موضوع به زندگی مستقیم مردم ارتباط خواهد داشت.
در نهایت کارشناسان امر بر این عقیده هستند که تعویض خطوط لوله فرسوده حتی اگر هزاران میلیارد تومان اعتبار بخواهند به واسطه اهمیت و اولویت بایست در دستور کار قرار بگیرند حتی جلوتر از طرح‌های انتقال زیرا در صورت انتقال آب به استانی مانند سمنان باز هم بخش اعظمی از آب هدر خواهد رفت و این ه رفع بحران کمک نمی‌کند
نظر شما