به گزارش بازار، گروه استانها؛ با ثبت جهانی «دره‌های تاریخی خرم‌آباد» که پیشینه‌ای ۶۳ هزار ساله دارد، ایران یک گام مهم دیگر در معرفی تمدن کم‌نظیر خود به جهان برداشت.
در شرایطی که اقتصاد کشور از پیامدهای ناشی از جنگ و تنش‌های منطقه‌ای آسیب دیده، این دستاورد فرهنگی می‌تواند به یکی از مؤلفه‌های اثرگذار در احیای اقتصاد گردشگری و ترمیم تصویر بین‌المللی ایران تبدیل شود. برای بررسی بیشتر این موضوع، با هانی رستگاران، پژوهشگر توسعه گردشگری به گفت‌وگو نشستیم.
* ثبت جهانی دره‌های خرم‌آباد چه اهمیتی دارد؟
اهمیت این ثبت جهانی صرفاً به وجه باستان‌شناسی یا فرهنگی آن محدود نمی‌شود، بلکه باید از زاویه اقتصاد سیاسی و بازسازی تصویر بین‌المللی ایران به آن نگاه کرد. دره‌های خرم‌آباد نه‌تنها یکی از کهن‌ترین زیستگاه‌های بشر در فلات ایران هستند، بلکه از نظر پیوستگی تاریخی و تنوع لایه‌های فرهنگی، جایگاهی کم‌نظیر در نقشه میراث جهانی دارند.
این ثبت، قدرت نرم ایران را در سطح بین‌المللی تقویت می‌کند و دروازه‌ای است برای بازتعریف هویت تاریخی ایران در قالب فرصت‌های اقتصادی.
* از نظر اقتصادی، چنین ثبت‌هایی چه تأثیری دارند؟
ثبت جهانی، زمینه‌ساز ورود منابع مالی و توجه نهادهای بین‌المللی به منطقه می‌شود. تجربه کشورهایی مانند ترکیه، مراکش و حتی بوسنی نشان می‌دهد که پس از ثبت یک میراث جهانی، در کمتر از پنج سال، میانگین ورود گردشگران رشد دو تا سه برابری دارد.
این رشد به معنای فعال شدن زنجیره‌ای از کسب‌وکارهاست؛ از هتل‌داری، حمل‌ونقل محلی و صنایع دستی گرفته تا مشاغل خرد خانگی. در لرستان نیز با سرمایه‌گذاری درست و سیاست‌گذاری آگاهانه، می‌توان نرخ بیکاری را به‌طور محسوسی کاهش داد.
بسیاری از آثار تاریخی ارزشمند ایران که در انتظار ثبت جهانی هستند، خودشان یک محرک اقتصادی بالقوه برای منطقه، استان و کشور به شمار می‌روند.
به عنوان مثال، ۱۸ سال از انتظار ثبت جهانی مجموعه بایزید بسطامی و شیخ ابوالحسن خُرَّقانی در شهرستان شاهرود استان سمنان می‌گذرد، در حالی که این ثبت می‌توانست کمک شگرفی به اقتصاد استان سمنان و به‌ویژه گردشگری فرهنگی در شرق کشور بکند.»
* چگونه می‌توان از این فرصت در دوران پساجنگ بهره‌برداری بهینه کرد؟
پس از هر دوره جنگ یا تنش، اقتصاد نیاز به بخش‌هایی دارد که با هزینه اولیه پایین و بازدهی سریع، ترمیم‌پذیر باشند. گردشگری دقیقاً چنین ظرفیتی دارد.
در شرایطی که برخی زیرساخت‌های صنعتی یا صادراتی درگیر تحریم یا آسیب هستند، بازسازی تصویر کشور به عنوان یک مقصد امن و فرهنگی می‌تواند به بازگشت ارز خارجی کمک کند. ثبت جهانی خرم‌آباد، اگر با ایجاد «برند منطقه‌ای گردشگری» همراه شود، می‌تواند نقشه گردشگری غرب ایران را بازنویسی کند.
به‌ویژه اینکه لرستان علاوه بر دره‌های باستانی، ظرفیت‌های بی‌نظیر دیگری در حوزه طبیعت‌گردی، آیین‌های بومی و میراث معنوی دارد.
باید زنجیره‌ای از بسته‌های سفر طراحی شود که گردشگر را از دره‌های تاریخی به سمت موسیقی لری، غذاهای سنتی، طبیعت زاگرس و اقامتگاه‌های بوم‌گردی هدایت کند. این کار اشتغال‌زایی گسترده‌ای در سطح خرد و روستایی ایجاد خواهد کرد.
* چه پیش‌نیازهایی برای تحقق این اهداف وجود دارد؟
اولین گام، داشتن طرح جامع مدیریت پایدار میراث است. یعنی هم حفاظت و هم بهره‌برداری اقتصادی در کنار هم. دوم، فعال‌سازی دیپلماسی گردشگری برای جذب بازارهای هدف به‌ویژه در اروپا، شرق آسیا و کشورهای حاشیه خلیج فارس است.
سوم، ارائه تسهیلات بانکی برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های گردشگری مانند اقامتگاه‌ها، راه‌های دسترسی و مراکز خدماتی است.
در نهایت باید رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی نیز در فرآیند برندسازی فرهنگی لرستان» فعال شوند. جهان باید بداند که لرستان فقط یک استان نیست، بلکه بخشی از حافظه بشری است. این الگو می تواند محرکی برای کلی عناصر ذی قیمت در سراسر ایران باشد.
میراث جهانی فقط یک عنوان نیست؛ یک قرارداد بلندمدت میان کشور میزبان، یونسکو و وجدان تاریخی بشر است.
ثبت جهانی دره‌های خرم‌آباد فرصتی است که اگر درست مدیریت شود، می‌تواند معادلات اقتصادی یک منطقه محروم را تغییر دهد و به الگوی توسعه پایدار مبتنی بر فرهنگ در ایران بدل شود.
نظر شما