به گزارش بازار، همزمان با سفر وزیر امور خارجه ترکیه به تهران، بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که در این سفر مساله سوریه هم قرار است طرح شود و ترک‌ها دنبال کمک و همکاری ایران برای بهبود شرایط دولت تروریست جولانی هستند، اما از قرار معلوم این مهم تا جایی که مشخص شده، در دیدار امروز عراقچی با هاکان فیدان مطرح نشده است. بر اساس آنچه وزیر امور خارجه ترکیه در نشست خبری با وزیر امور خارجه کشورمان مطرح کرده، موضوعاتی مانند لبنان، غزه، تجاوزات رژیم صهیونیستی و حتی اوکراین هم صحبت شده، اما در مورد سوریه صحبتی نشده است. اما جایگاه سوریه برای ایران همچنان مهم است، ولی ترکیه توان مدیریت این مساله را نداشته و ندارد.
نظام سابق سوریه در دوره «بشار اسد» مهم‌ترین حلقه در محور مقاومت بود اما با تغییر نظام در سوریه تهران سیاست بازدارندگی جدیدی را در پیش گرفته است. ایران وارد مرحله جدیدی از همسویی و تطبیق با واقعیت متغیر منطقه‌ای شده است. وزارت خارجه ایران اظهاراتی منعطف‌تر را در پیش گرفته و به مذاکرات ملی و تشکیل دولت فراگیر در سوریه دعوت کرده بود. با این تغییر ایران ساختار رویکرد خود درباره پرونده سوریه را بازسازی کرد و به استفاده از ابزارهای دیپلماتیک و وسایل نفوذ غیرمستقیم منتقل شد.
در حال حاضر ایران حضور نظامی رسمی در داخل سوریه ندارد و سفارت آن در دمشق بسته است. به گفته نماینده ویژه وزارت خارجه ایران در پرونده سوریه، جمهوری اسلامی ایران آشکار شدن نشانه‌های مرحله جدید سوریه را بررسی می‌کند و زیر نظر دارد. در مقابل دمشق بیشتر به کشورهای غربی رو آورده است. در هر صورت به نظر می‌رسد که دو طرف در حال تلاش برای آزمودن مرزهای روابط و باز تعریف آن در راستای یک ساختار پراگماتیک و غیر رسمی در سایه یک محیط پرتنش منطقه‌ای هستند که سیاست آمریکا یکی از مهم‌ترین عوامل بی‌ثباتی آن است.
طبق گزارش روزنامه الاخبار لبنان، به موازات این مسئله ترکیه و قطر برای بازسازی توازن در سوریه از طریق ایجاد نقش پل ارتباطی بین دمشق و تهران تلاش می‌کنند. با اینکه آنکارا و دوحه نمی‌خواهند سوریه به محل نفوذ ایران تبدیل شود اما اهمیت پیش بردن ایران به سمت به رسمیت شناختن نظام جدید سوریه را درک می‌کنند. همچنین مواضع واضحی بین ایران و ترکیه و حتی عربستان درباره وحدت سوریه وجود دارد. هیچ طرف منطقه‌ای به جز اسرائیل از سناریوی تقسیم سوریه بهره نمی‌برد. در نتیجه نفوذ اسرائیل و اشغال خاک سوریه توسط ژیم اشغالگر دغدغه مشترک ایران، ترکیه، قطر و حتی عربستان است.
ایران سطح تکیه کردن خود به میانجی‌های منطقه‌ای و در راس آن عراق را افزایش داده است. عراق نقش فعالی را در اداره کانال‌های دیپلماتیک محرمانه از طریق سفرهای نمایندگان اطلاعات و وزارت خارجه عراق به دمشق برای ایجاد خط ارتباطی غیر مستقیم بین تهران و مقامات جدید سوریه ایفا کرده است. روسیه نیز نقش کانال دیپلماتیک برای ادامه ارتباط غیر مستقیم بین ایران و دولت موقت سوریه را ادامه می‌دهد. اما مساله مهم و اصلی این است که در ایران هنوز برای سوریه هیچ نقشی تعریف نشده است. ایران حضور و نفوذ خود در سوریه را از طریق نیروها، گروه‌ها و جریان‌های مردمی حفظ کرده و برخلاف بسیاری از انتظارات و تحلیل‌ها، هیچ اقدام امنیتی در این کشور یا نظامی‌سازی را انجام نداده و نمی‌دهد.
به گفته الاخبار دمشق و تهران در نیمه اول سال جاری میلادی پیام‌هایی را از طریق میانجی عراقی مبادله کردند که درباره پرونده‌هایی از جمله بازگشت برخی شهروندان ایرانی از سوریه و وضعیت شیعیان سوری بود. همچنین منابع دیپلماتیک به الاخبار گفتند پیام‌های دیگری از دمشق به تهران در پی سفر «اسعد الشیبانی» وزیر خارجه جولانی به مسکو درباره امکان ازسرگیری روابط دیپلماتیک و بازگشایی سفارت ایران در دمشق رسیده است. در واقع، حتی تلاش‌های عربستان برای بازگردان ایران به سوریه هم راه به جایی نبرده است، چرا که در تهران مقامات بر این باور هستند که جولانی نماینده مردم سوریه نیست و مقبولیت حتی ۱۰ تا ۲۰ درصدی هم ندارد.
با این حال منابع می‌گویند که ایران تا حد زیادی درباره روابط با سوریه محتاطانه پیش می‌رود و به میانجی‌ها می‌گوید که درباره اتخاذ اقدامات جدی در قبال مقامات جدید دمشق عجله نمی‌کند. به گفته تحلیلگران نبود اعتماد، دلیل این احتیاط است. هچنین تحلیلگران می‌گویند دستگاه‌های اطلاعاتی ایران در توانایی دولت جدید سوریه برای اعمال حاکمیت بر تمام این کشور و تثبیت خود به عنوان یک قدرت با ثبات و مشروع تردید دارند. ایران مثل دیگر پایتخت‌های منطقه‌ای معتقدند که سوریه به سمت یک آشوب در آینده پیش می‌رود که تنها محدود به جنوب نمی‌شود بلکه احتمالا به ساحل و شرق نیز کشیده می‌شود. در نتیجه کشورهای منطقه از جمله ایران باید احتیاط زیادی کنند.
نظر شما