زهراترابی؛ تحلیل بازار: احمد شیرزاد تحلیلگر مسائل بین المللی در خصوص اینکه آیا احتمال نقض آتش بس از سوی اسرائیل وجود دارد پاسخ داد: این آتش‌بس نه در قالب یک توافق‌نامه رسمی آمده، نه تحت نظارت نهادی بین‌المللی مانند شورای امنیت سازمان ملل انجام شده است. معمولا در آتش‌بس‌های رسمی، قطعنامه‌ای صادر می‌شود، ضرب‌الاجلی تعیین می‌شود و همه طرف‌ها ملزم به تبعیت هستند. در این مورد، تنها میانجی‌گری‌های غیررسمی کشورهای ثالث مانند قطر یا ترکیه صورت گرفته و هیچ سند الزام‌آوری ثبت نشده است.
وی ادامه داد: مهم‌ترین عامل توقف جنگ را نه در اسناد رسمی، بلکه باید در محاسبات امنیتی و نظامی طرفین جستجو کرد. طرفین، پس از بررسی خسارات و توانمندی‌های یکدیگر، به این نتیجه رسیدند که درگیری بیشتر، هزینه‌زا و بی‌نتیجه خواهد بود. این همان چیزی است که در ادبیات راهبردی از آن به عنوان "موازنه بازدارندگی" یاد می‌شود؛ یعنی طرفین به این درک می‌رسند که در صورت ادامه جنگ، ضربه‌ای که خواهند خورد، کمتر از ضربه‌ای نیست که می‌زنند.
اسرائیل به این جمع‌بندی رسیده که ادامه جنگ، برایش بسیار پرهزینه و بی‌ثمر خواهد بود
ادامه جنگ برای اسرائیل پرهزینه است
این استاد دانشگاه اضافه کرد: اسرائیل در ابتدای جنگ، با اشتباه محاسباتی تصور می‌کرد که دست بالا را دارد و ایران دیگر توان پاسخ‌گویی مؤثر را ندارد. اما حملات متقابل ایران و متحدانش در منطقه، این تصور را به چالش کشید و در نهایت، اسرائیل را به عقب‌نشینی و پذیرش آتش‌بس کشاند. اکنون طرف اسرائیلی به این جمع‌بندی رسیده که ادامه جنگ، برایش بسیار پرهزینه و بی‌ثمر خواهد بود.
ایران و اسرائیل هیچ زمینه‌ای برای گفت‌وگوی مستقیم ندارند، اما برای رسیدن به یک وضعیت پایدار، گفت‌وگو با آمریکا می‌تواند مسیرهایی را باز کند
گفت‌وگو با آمریکا اجتناب‌ناپذیر است گفت‌وگو با آمریکا اجتناب‌ناپذیر است
شیرزاد در پاسخ به این پرسش، آیا امکان گفت‌وگو بین ایران و آمریکا، به‌ویژه در این شرایط نه جنگ و نه صلح، وجود دارد بیان کرد: به‌نظر می‌رسد گفت‌وگو با آمریکا اجتناب‌ناپذیر است. ایران و اسرائیل هیچ زمینه‌ای برای گفت‌وگوی مستقیم ندارند، اما برای رسیدن به یک وضعیت پایدار، گفت‌وگو با آمریکا می‌تواند مسیرهایی را باز کند. البته این به معنای دادن نقش مستقیم به اسرائیل در این مذاکرات نیست، اما بدون در نظر گرفتن موقعیت اسرائیل، رسیدن به توافق کامل هم ممکن نیست.
رویکرد آمریکا نسبت به ایران پر از تناقض و ابهام است
او ادامه داد: در حال حاضر، رویکرد آمریکا نسبت به ایران پر از تناقض و ابهام است. یک روز از تسلیم ایران سخن می‌گویند و روز دیگر، از مذاکره بدون پیش‌شرط. در چنین فضایی، گفت‌وگو معنای واقعی ندارد و نمی‌تواند ادامه مذاکرات قبلی (مثل برجام) تلقی شود. چرا که همان مذاکرات پیشین نیز از سوی آمریکا بسته شد و با ورود اسرائیل به منازعه، شرایط کاملاً تغییر کرد.
این تحلیلگر با اشاره به عدم همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: پس از صدور قطعنامه شورای حکام و اقدامات سیاسی برخی کشورها، ایران تصمیم گرفت همکاری‌های خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را محدود کند. این تصمیم در واکنش به فضای خصمانه و بی‌اعتمادی موجود گرفته شد و تا حدی طبیعی است. ادامه همکاری در چنین شرایطی، بی‌معنا بود.
تا زمانی که ایران اعلام نکند قصد دارد چه کند، بازسازی تأسیسات، توقف کامل یا ادامه برنامه و امکان تعیین سیاست روشن برای همکاری با آژانس وجود ندارد
وی در ادامه پاسخ داد: ایران باید به‌زودی به موضع رسمی و مشخصی درباره آینده برنامه هسته‌ای خود برسد. تا زمانی که ایران اعلام نکند قصد دارد چه کند، بازسازی تأسیسات، توقف کامل یا ادامه برنامه و امکان تعیین سیاست روشن برای همکاری با آژانس وجود ندارد. پس از روشن شدن این موضع، می‌توان تصمیم گرفت که همکاری با آژانس چگونه، تا چه حد و با چه شخصی (مثل آقای گروسی) ادامه یابد.
شیرزاد در پایان خاطرنشان کرد: در این میان، خود آمریکا نیز دچار تناقض است؛ از یک‌سو ادعا می‌کند برنامه هسته‌ای ایران نابود شده و از سوی دیگر، به دنبال مذاکره درباره آن است. این تناقض، مشروعیت فشارهای بین‌المللی را زیر سوال می‌برد. اگر برنامه‌ای وجود ندارد، پس موضوع مذاکره چیست؟ اگر وجود دارد، باید به رسمیت شناخته شود.
نظر شما