بازار؛ گروه بین الملل: با شکل گیری جنگ میان ایران و اسرائیل، وضعیت کشور به حالت جنگی در آمد. در چنین مواقعی، درست مانند هر کشور دیگری در جهان، توزیع منابع به ویژه اقلام خوراکی و اساسی مورد نیاز مردم به طور طبیعی با مشکل روبرو خواهد شد.
از سوی دیگر، نحوه مدیریت بحران در صورت رخداد حوادث تلخ و غیرمترقبه ای همچون سیل، زلزله یا جنگ، تا حد زیادی بر میزان تاب آوری و پایداری دولت و نیروهای نظامی در شرایط جنگی تاثیرگذار خواهد بود. بدیهی است که در زمان بروز بحران، دولت می بایست تمامی ظرفیت خود را به مدیریت فضای بحران تخصیص داده و در عمل، از بسیاری کارویژه های عادی و طبیعی خود باز می ماند. لذا، نحوه مدیریت توزیع منابع می تواند نقشی کلیدی در نحوه خدمت رسانی دولت ها در دوران بحران ایفا نماید.
بزرگترین مشکلی که دولت های ما طی سالهای اخیر در مواجهه با بحران های مختلف با آن مواجه بوده اند، نحوه «توزیع عادلانه» کالاهای اساسی میان مردم بوده که همواره در دولت های مختلف نیز انتقادات فراوانی در پی داشته است
توجه داشته باشیم که نحوه مدیریت بحران توسط دولت، نخستین فاکتوری خواهد بود که در دوران پسا بحران، به عنون معیار سنجش عملکرد دولت در فضای عمومی جامعه مطرح خواهد شد. این در حالیست که دولت نمی تواند از مسئولیت های خود در این بخش شانه خالی کرده و صرفا مدیریت فضای نظامی جنگ را به عنوان کارویژه اصلی خود تعریف نماید.
توزیع کارآمد کالا، بزرگترین نیاز کشور در دوران بحران
طی روزهای گذشته از جنگ، نحوه مدیریت بحران توسط نهادهای دولتی، بار دیگر به عوان مساله روز مردم مطرح شده است. بزرگترین مشکلی که دولت های ما طی سالهای اخیر در مواجهه با بحران های مختلف با آن مواجه بوده اند، نحوه «توزیع عادلانه» کالاهای اساسی میان مردم بوده که همواره در دولت های مختلف نیز انتقادات فراوانی در پی داشته است.
در حالیکه دولت از توزیع کالاهای اساسی در فروشگاه های زنجیره ای یا مراکز معرفی شده ویژه خبر می دهد، به نظر می رسد این شیوه قدیمی از کارایی لازم برخوردار نباشد. چراکه حتما برای همه ما پیش آمده است که هنگام مراجعه به فروشگاه ها آن هم تنها ساعاتی پس از آغاز توزیع کالاهای اساسی، تنها با قفسه های خالی مواجه می شویم. این معضلی است که همواره طی سال های اخیر گریبانگیر مردم و دولت های ما بوده که می بایست نسبت به رفع آن فکر جدی کرد. اگرچه با گذشت روزهای ابتدایی جنگ، بار فشار روانی حاکم بر جامعه نیز تا حد زیادی فروکش کرده و دیگر خبری از صفوف طولانی آن روزها نیست، اما بدیهی است که این نحوه مدیریت، پیامدی جز شکل گیری صفوف طولانی توزیع کالا در پی نخواهد داشت.
سهولت در خرید و عدم نیاز به خروج از منزل یا محل کار اگرچه در شرایط طبیعی، تنها ابزاری برای افزایش رفاه شهروندان و نهایتا کاهش بار ترافیکی شهری محسوب می شوند، اما در دوران بروز بحران هایی چون شیوع کرونا یا جنگ شکل گرفته فعلی است که می توان اهمیت این موارد را درک کرد
به ویژه آنکه در شرایط کنونی بحرانی کشور که مشخص نیست چه زمان به پایان خواهد رسید، دولت می بایست فکری جدی برای رفع این معضل نماید تا از بروز بحران هایی بزرگتر از جنگ یعنی کمبود کالاهای اساسی طی روزها و هفته های آتی مواجه نشود. اما سوال اینجاست که چگونه می توان این معضل را برطرف ساخت؟
اقتصاد دیجیتال، تنها راه توزیع عادلانه کالا
آنچه مسلم است اینکه در شرایط فعلی، نه مجالی برای انتقاد از سیاست ها و کوتاهی های گذشته در زمینه توسعه اقتصاد دیجیتال به عنوان سبک نوینی از اقتصاد باقی مانده و نه در شرایط فعلی امکان توسعه زیرساخت های اقتصاد دیجیتال در میانه جنگ وجود دارد. اما دستکم می توان مواهبی از این نوع اقتصاد را برشمرد که در شرایط بحران کنونی، همچنان می توانند یاری رسان دولت در زمینه مدیریت بحران قلمداد شوند.
حتما بسیاری از ما تاکنون نسبت به خرید اینترنتی از پلتفرم های فروش آنلاین اقدام کرده و احتمالا تجربه خوبی از این نوع خرید داریم. اما نخستین بار، در زمان شیوع کرونا، اهمیت این پلتفرم ها به عنوان بازوان بالقوه و پر توان دولت در توزیع امن منابع بیش از پیش به چشم دیده شد.
سهولت در خرید و عدم نیاز به خروج از منزل یا محل کار اگرچه در شرایط طبیعی، تنها ابزاری برای افزایش رفاه شهروندان و نهایتا کاهش بار ترافیکی شهری محسوب می شوند، اما در دوران بروز بحران هایی چون شیوع کرونا یا جنگ شکل گرفته فعلی است که می توان اهمیت این موارد را درک کرد.
بدیهی است که در صورت برخورداری کافی کشور از فروشگاه های اینترنتی کافی همچون دیجی کالا، اسنپ شاپ و ... امکان مدیریت بحران به وجود آمده در جنگ فعلی، به سادگی و سهولت بیشتری وجود داشت. علاوه بر عدم نیاز به ترددهای غیرضروری برای مراجعه به فروشگاه ها آن هم با وجود صفوف طولانی جایگاه های سوخت، نکته مهمی که در این میان باید به آن توجه داشت اینکه امکان توزیع عادلانه کالاهای اساسی میان مردم تنها از طریق این فروشگاه ها حاصل می شود. البته پیشتر نیز در کشور، تجربه موفقی در این زمینه داشته ایم. به عنوان مثال، تنها کافی است نگاهی به بروز بحران کمبود تایر خودرو در کشور طی دولت های دوازدهم و سیزدهم اشاره کرد که با راه اندازی سامانه های فروش آنلاین شرکت های تایرسازی تا حد قابل توجهی مرتفع شد. همین تجربه در خصوص بحران گوشت قرمز طی سال های اخیر نیز اثبات کرد که هیچ ابزاری به اندازه فروشگاه های اینترنتی، در دوران بروز بحران موثر عمل نخواهد کرد.
در حال حاضر و طی روزهای آتی نیز هنوز می توان از این ابزار موثر در راستای توزیع عادلانه منابع از طریق احراز هویت در پلتفرم های فروشگاهی آنلاین به عنون بازوان قدرتمند برای مدیریت بحران جنگ توسط دولت بهره برده و سهم تخصیص یافته از کالاهای اساسی به هر خانوار را تنها با وارد کردن کد ملی سرپرست خانوار به صورت اینترنتی و درب منزل دریافت کرد. در چنین حالتی، نه تنها از میزان هجوم خریداران به فروشگاه ها یا شکل گیری صفوف طولانی کاسته خواهد شد، بلکه توزیع منابع نیز به شکل عادلانه و بر اساس بودجه بندی ارائه شده از سوی دولت انجام خواهد شد.
باید به خاطر داشت که توسعه اقتصاد دیجیتال، نه تنها کمک شایانی به تسهیل در خرید، کاهش حجم ترافیک و کاهش مصرف سوخت در شرایط عادی خواهد کرد، بلکه در شرایط بروز بحران نیز می تواند به عنوان قدرتمندترین ابزار دولت در کنترل ناترازی در توزیع به ویژه در بخش کالاهای اساسی به ایفای نقش بپردازد.
نظر شما