بازار؛ گروه خودرو: در غیاب سود، سرمایه گذاری رخ نمی‌دهد؛ بدون سرمایه‌گذاری، نوآوری و ارتقاء کیفیت منتفی است و بدون کیفیت، رضایت مشتری و سهم بازار وجود نخواهد داشت. خودروسازانی که روزگاری امید صنعتی شدن کشور بودند، حالا با خطوط تولید خالی، بدهی های کلان و تهدید اخراج کارکنان مواجه هستند. حتی اگر از زاویه‌ی صرفاً اقتصادی به موضوع نگاه نکنیم، حفظ وضعیت فعلی به معنای از دست دادن هزاران شغل، بی اعتباری برندهای ملی و افول اعتماد عمومی به صنعت داخلی است. قیمت گذاری دستوری نه فقط ناکارآمد، بلکه به لحاظ اجتماعی نیز بحران‌زا شده است.
خودرو به مثابه آینه اقتصاد کلان
ماجرای خودروسازی در ایران تنها روایت یک صنعت نیست؛ بلکه بازتابی از ساختار اقتصاد دولتی، تصمیم‌گیری های بخشی، بی اعتمادی به بازار و ترس از آزادسازی است. به قول یکی از تحلیلگران، «قیمت‌گذاری خودرو همان‌قدر علمی است که کنترل آب‌وهوا با دماسنج»، تجربه کشورهایی که از اقتصاد دستوری عبور کردند، نشان می دهد آزادسازی هوشمند و همراه با نظارت، هم می تواند منجر به کاهش رانت شود، هم افزایش کیفیت و رضایت مصرف‌کننده را در بر داشته باشد.
مدنی‌زاده و فرصت اصلاح ساختار اقتصادی
در این میان، معرفی سید علی مدنی زاده به عنوان وزیر پیشنهادی اقتصاد، شاید نقطه عطفی در نگاه دولت به موضوع قیمت‌گذاری باشد. او از منتقدان جدی اقتصاد دستوری است و بارها نسبت به تبعات مداخله دولت در بازار هشدار داده است. حالا چشم ها به مجلس دوخته شده تا مشخص شود آیا او می تواند جریان تصمیم گیری را از مسیر ناکارآمد گذشته خارج کند یا نه.
پایان قیمت‌گذاری دستوری؟ یا آغاز بحران جدید؟
اگرچه حذف قیمت‌گذاری دستوری گامی ضروری برای نجات صنعت خودروست، اما تأخیر در این تصمیم گیری می تواند تبعات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. آنچه در جاده مخصوص فریاد می زنند، نه فقط اعتراض به ضرر، بلکه زنگ خطری برای اقتصاد صنعتی کشور است. اگر خرداد، پایان قیمت گذاری دستوری نباشد، شاید آغاز نقطه پایانی برای صنعتی باشد که دیگر توان تحمل بهای سیاست‌های اشتباه را ندارد یا شاید سرآغاز روایت تازه‌ای باشد.
واگذاری قیمت گذاری به بورس کالا
راه نجات در شفاف سازی فرآیند عرضه و قیمت گذاری هست و بورس کالا بستر مناسب آن است. تجربه موفق عرضه خودرو در بورس منجر به کاهش ۱۵ درصدی قیمت در بازار آزاد شد. همچنین، ویژگی‌هایی نظیر شفافیت گردش پول، امکان رصد دقیق معاملات و حذف دلالی از دیگر مزایای این مسیر عنوان شد. از بورس کالا به عنوان «دریچه‌ای برای خروج از زیان و بازگشت به تولید ملی» یاد می شود. کارشناسان معتقد هستند بورس شفافیت در بازار ایجاد کرده که نه تنها به نفع تولیدکننده، بلکه در نهایت به سود مصرف‌کننده خواهد بود.
نظر شما