آیا هوش مصنوعی می‌تواند قیمت محصولات کشاورزی را پیش‌بینی کند؟

بازار؛ گروه اقتصاد دیجیتال: با توجه به اهمیت تولید غلات به ویژه گندم در تامین امنیت غذایی جهانی این سوال ها همواره مطرح می شود که از پیش‌بینی‌های گندم مبتنی بر رویا در مصر باستان گرفته تا الگوریتم‌ های امروزی که میلیون ‌ها نقطه داده را پردازش می‌ کنند آیا هوش مصنوعی واقعاً می‌تواند قیمت گندم را پیش‌بینی کند؟ اگر همه به این دوراندیشی دست یابند، چگونه بازار آزاد را تغییر شکل خواهد داد؟ و اگر فقط تعداد کمی این قدرت را در دست داشته باشند، آیا به نفع بشریت خواهد بود یا نابرابری را تشدید می‌کند؟

ابراهیم اوغوز، کارشناس ارشد کشاورزی ترکیه از دانشکده مالی و مدیریت فرانکفورت جدیدا با انتشار یادداشتی تاکید کرده است: از زمان پیدایش بشریت، مردم به دنبال پیش‌بینی آینده بوده‌اند. در مصر باستان، پیشگویان تأثیر قابل توجهی بر تصمیمات دولتی داشتند. تاریخ به ما می‌گوید که فرعون جوزر، پادشاه مصر، پس از یک خواب نگران‌کننده، از پیشگویان زمان خود درخواست تعبیر خواب کرد. وقتی آنها نتوانستند توضیح رضایت ‌بخشی ارائه دهند، این امر باعث ایجاد نوساناتی در حکومت مصر شد. حضرت یوسف که در آن زمان زندانی بود، خواب فرعون را تعبیر کرد و هفت سال فراوانی و به دنبال آن هفت سال قحطی را پیش‌بینی کرد. طبق این داستان، مصر در سال‌های فراوانی گندم ذخیره می‌کرد و در طول قحطی زنده می‌ماند.

امروزه، بسیاری هنوز برای پیشگویی آینده به فال، تعبیر خواب یا طالع بینی روی می‌آورند. با این حال، اقتصاددانان و آماردانان برای پیش‌بینی‌های اقتصادی به داده‌ها و فرضیات تاریخی تکیه می‌کنند. آنها برای ارائه دقیق‌ترین و جذاب‌ترین پیش‌بینی‌ها با هم رقابت می‌کنند. به نحوی که جورج سوروس، جادوگر مالی، در کتاب خود با عنوان «الگوی جدید برای بازارهای مالی»، بر اهمیت پیش‌بینی دقیق تأکید می‌کند. همچنین مصطفی سلیمان، مدیرعامل مایکروسافت هوش مصنوعی، در کتاب «موج آینده» به روشنی توضیح می‌دهد که چگونه هوش مصنوعی جهان و بشریت را متحول خواهد کرد.

حال اگر از شما این سوال را بپرسیم، پاسخ شما چیست؟ آیا هوش مصنوعی می‌تواند قیمت گندم را تعیین کند؟ می‌توانید به سادگی با «بله» یا «خیر» پاسخ دهید. اما حداقل، همه ما دوست داریم به بینش‌های تولید شده توسط هوش مصنوعی دسترسی داشته باشیم که به ما کمک می‌کند پیش ‌بینی‌های بهتری در زمینه کاری خود داشته باشیم. فرض کنید شما یک کشاورز هستید. احتمالاً از خود می‌پرسید: «اگر هر سال این محصول را بکارم، چه قیمتی می‌توانم انتظار داشته باشم؟» یا شاید شما یک معامله‌گر، پردازشگر یا کسی هستید که معاملات آتی کالا را در بورس اوراق بهادار پیگیری می‌کند. آیا نمی‌خواهید پیش ‌بینی دقیقی از نحوه تغییر قیمت‌ها یا حرکات بازار در زمان ‌های خاص داشته باشید - تا بتوانید در لحظه مناسب بخرید و در زمانی که بیشترین سود را دارد بفروشید؟ امروزه، ما برای تصمیم‌گیری به تجربه خود متکی هستیم، اما در آینده ‌ای بسیار نزدیک، به پیش‌بینی‌های بسیار واقع‌بینانه‌تر و مبتنی بر داده دسترسی خواهیم داشت که توسط سیستم‌هایی تولید می‌شوند که میلیون‌ها نقطه داده را تجزیه و تحلیل می‌کنند. آیا نمی‌خواهید این نوع دانش عمیق را در دسترس داشته باشید؟ همه ما این را می‌خواهیم - و همه ما خواهیم خواست.

ابراهیم اوغوز، کارشناس ارشد کشاورزی ترکیه از دانشکده مالی و مدیریت فرانکفورت: به عنوان مثال، هوش مصنوعی می‌تواند داده ‌های آب و هوایی سال آینده را برای پیش ‌بینی نوسانات عملکرد گندم و احتمال آنها تجزیه و تحلیل کند، همچنین می ‌تواند تأثیر تغییرات عرضه و تقاضا در پنبه را بر تولید ذرت و قیمت جهانی ذرت با دقت قابل توجهی محاسبه کند و لذا با چنین بینش ‌های جزئی، توانایی هوش مصنوعی در پیش‌ بینی قیمت کالاها نه تنها قابل قبول، بلکه محتمل به نظر می‌رسد

وی ادامه می دهد: چه آن را «هوش مصنوعی»، «یادگیری عمیق» یا «هوش ماشینی» بنامید، ما در حال ورود به دورانی هستیم که این فناوری عمیقاً زندگی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ما را شکل خواهد داد. به نظر می ‌رسد هوش مصنوعی از همین حالا آماده است تا رویدادهای جهانی را از نو تعریف کند. همچنان که بحث‌ها در مورد دستاوردهای هوش ماشینی بالا می‌گیرد، یک سوال مطرح می‌شود: آیا هوش مصنوعی می‌تواند آینده را به طور دقیق پیش ‌بینی کند؟ به طور خاص، آیا می‌تواند قیمت کالاهای کشاورزی را پیش‌بینی کند؟ برای پیش‌بینی ‌های دقیق چه شرایطی باید رعایت شود؟ و آیا همه می‌توانند به این بینش‌های الگوریتمی که قدرت ایجاد یا از بین بردن ثروت را یک شبه دارند، دسترسی داشته باشند؟ اینها سوالاتی هستند که ارزش بحث دارند.

بنابراین، هوش مصنوعی در این زمینه چه کاری می‌تواند انجام دهد؟ برای بررسی فنی، انتظار می‌رود هوش مصنوعی ابزارهایی را که قبلاً در آمار استفاده می‌شدند، مانند میانگین متحرک نمایی (EMA)، شاخص قدرت نسبی (RSI)، باندهای بولینگر، اصلاح فیبوناچی، نوسانگرهای تصادفی و شاخص جهت‌دار متوسط، با دقت بسیار بیشتری اصلاح کند. فراتر از این، مدل ‌سازی پیش‌ بینی احتمالاً به اوج جدیدی خواهد رسید. به عنوان مثال، هوش مصنوعی می‌تواند داده ‌های آب و هوایی سال آینده را برای پیش ‌بینی نوسانات عملکرد گندم و احتمال آنها تجزیه و تحلیل کند. می ‌تواند تأثیر تغییرات عرضه و تقاضا در پنبه را بر تولید ذرت و قیمت جهانی ذرت با دقت قابل توجهی محاسبه کند. با چنین بینش ‌های جزئی، توانایی هوش مصنوعی در پیش‌ بینی قیمت کالاها نه تنها قابل قبول، بلکه محتمل به نظر می‌رسد.

این کارشناس ارشد کشاورزی ترکیه خاطر نشان می کند: شاید از خود بپرسید آیا هوش مصنوعی واقعاً می ‌تواند قیمت‌ هایی را که تحت تأثیر متغیرهای طبیعی بی‌شماری (آب و هوا، خاک، زیست‌شناسی) و تصمیمات جمعی میلیون‌ها کشاورز و ذینفع شکل می ‌گیرند، پیش ‌بینی کند؟ آیا می‌تواند هم تأثیرات آب و هوایی بر عملکرد محصولات و هم روندهای رفتاری تولیدکنندگان و بازیگران بازار را تجزیه و تحلیل کند؟ با وجود محاسبات ابری، زیرساخت‌های ۶G و قابلیت ‌های برتر پردازش داده‌ها، آیا می‌ توانیم صادقانه استدلال کنیم که هوش ماشینی ساخته دست بشر در ارائه نتایج دقیق، از استدلال انسانی بهتر عمل نخواهد کرد؟

اما وقتی در مورد قیمت کالاهای کشاورزی صحبت می‌کنیم، آیا چیزی را از قلم نمی ‌اندازیم؟ بازارها، ذاتاً، شامل عنصری از دستکاری هستند. بدون دستکاری، چه چیزی باعث نوسانات قیمت در یک بازار آزاد می‌شود؟ آیا هوش مصنوعی می ‌تواند دستکاری ‌ها را تشخیص دهد یا به ابزاری برای ایجاد آنها تبدیل خواهد شد؟ من هنوز نمی ‌توانم پاسخ را پیش ‌بینی کنم. مشکل این است که اگر یک نفر آینده را بداند، به زودی همه ممکن است بدانند. اما اگر همه بدانند، آیا این با ماهیت شکل ‌گیری قیمت در اقتصاد در تضاد نیست؟ اگر چنین است، آیا مزایای هوش مصنوعی برای همه قابل دسترسی خواهد بود یا فقط تعداد کمی از آن سود می‌برند و اکثریت را پشت سر می‌گذارند؟ این سؤالات همچنان ادامه دارند.

پیش ‌بینی آینده با هوش مصنوعی، به ویژه پیش‌بینی قیمت کالاهای کشاورزی مانند گندم، قطعاً امکان ‌پذیر خواهد شد؛ با این حال، دسترسی به چنین داده‌های ارزشمندی احتمالاً در دست کسانی خواهد بود که سیستم ‌های هوش مصنوعی بسته را توسعه می‌دهند

اگر هوش مصنوعی بتواند همه چیز را بداند و آینده را پیش‌ بینی کند، آیا زمین بازی را برابر خواهد کرد و نابغه‌ها، افراد معمولی، تحصیل‌ کرده‌ها و بی‌سوادها را برابر خواهد کرد؟ و... و. همین حالا در سال ۲۰۲۵، هوش مصنوعی جرقه انقلاب‌ها را زده است. به طوری که هوش مصنوعی DeepSeek چین یک شبه میلیاردها دلار ضرر برای سهام فناوری ایالات متحده ایجاد کرد. این پیامد به تولیدکنندگان تراشه ژاپنی نیز ضربه زد. رسانه‌های اجتماعی اکنون پر از تبلیغاتی هستند که نوید «سیگنال ‌های خرید و فروش» مبتنی بر هوش مصنوعی را برای معاملات سهام می‌دهند. همه چیز سریع‌تر و با عدم قطعیت بیشتر از آنچه انتظار داشتیم، در حال حرکت است.

وی تاکید می کند: از نظر من، پیش ‌بینی آینده با هوش مصنوعی - به ویژه پیش‌بینی قیمت کالاهای کشاورزی مانند گندم - قطعاً امکان ‌پذیر خواهد شد. با این حال، دسترسی به چنین داده‌های ارزشمندی احتمالاً در دست کسانی خواهد بود که سیستم ‌های هوش مصنوعی بسته را توسعه می‌دهند. در حال حاضر، این اکوسیستم نرم ‌افزاری گسترده هنوز در مرحله جمع‌آوری داده‌ها است و ما را با وعده‌ های جذاب و زبان تأثیرگذار خود جذب می‌کند.