حامد شایگان؛ گروه صنعت: بازار سیمان در ماه‌های اخیر با تحولات گسترده‌ای روبه‌رو شده است. پس از افزایش شدید قیمت سیمان در بورس کالا، ناشی از کاهش تولید و ناترازی عرضه و تقاضا، اکنون فرمول قیمت پایه این محصول تغییر کرده است. بر اساس این تغییرات، قیمت‌های رقابتی خرید سیمان در بورس کالا محدودتر شده و اگر حجم عرضه یا میزان معاملات کاهش یابد، قیمت پایه متناسب با شرایط اعلام‌شده، افت خواهد کرد. همچنین، اگر عرضه بیش از چهار هفته متوقف شود، نرخ مصوب انجمن تولیدکنندگان سیمان به‌عنوان مبنا در نظر گرفته خواهد شد. افزون بر این، ضوابطی برای رقابت قیمتی تعیین شده تا مانع افزایش نرخ بیش از ۵ درصد شود، عاملی که بر فروش و سودآوری شرکت‌هایی که موجودی انبار کمی دارند، تأثیر منفی خواهد گذاشت.
همزمان با این تغییرات، وزارت کشور دستور ضوابط تولید فولاد و سیمان را به دلیل محدودیت‌های برق صادر کرده است. برخی شرکت‌های سیمانی از جمله سیمان باقران، فارس، مازندران، سخاش و ساوه توقف فعالیت خود را در سامانه کدال ثبت کرده‌اند و وارد مرحله تعمیرات اساسی شده‌اند. علاوه بر این، خریداران برای ورود به رقابت در بورس باید کل مبلغ خرید را پرداخت کنند که شرایط جدیدی را در معاملات این صنعت ایجاد می‌کند.
علیرضا سادات معتقد است که روند قیمت‌گذاری سیمان از ابتدای سال ۱۴۰۴ تاکنون شاهد رشد ۳۸ درصدی بوده که ناشی از نگرانی‌های بازار درباره افت تولید بوده است. اگر قطعی برق باعث افت ۱۰ درصدی تولید شود و میانگین قیمت سیمان ۲۰ درصد دیگر افزایش یابد و به ۲.۸ میلیون تومان برسد، درآمد شرکت‌های سیمانی می‌تواند تا ۵۰ درصد افزایش پیدا کند
تحلیل ارزش بازار شرکت‌های سیمانی نشان می‌دهد که در سال‌های گذشته، اختلاف در نرخ فروش شرکت‌ها به دلیل تفاوت تقاضای منطقه‌ای باعث تغییرات گسترده در حاشیه سود آن‌ها شده بود. اما در یک سال اخیر، به دنبال محدودیت‌های برق و کاهش عرضه، شرکت‌هایی که قبلاً نرخ‌های پایین‌تری داشتند، اکنون با افزایش تقاضا و رشد نرخ روبه‌رو شده‌اند. در حال حاضر، سه شرکت سپاها، سباقر و سخزر نسبت به مقدار فروش، ارزش بازار کمتری دارند.
علیرضا سادات کارشناس اقتصادی به بازار گفت: روند قیمت‌گذاری سیمان از ابتدای سال ۱۴۰۴ تاکنون شاهد رشد ۳۸ درصدی بوده که ناشی از نگرانی‌های بازار درباره افت تولید بوده است. اگر قطعی برق باعث افت ۱۰ درصدی تولید شود و میانگین قیمت سیمان ۲۰ درصد دیگر افزایش یابد و به ۲.۸ میلیون تومان برسد، درآمد شرکت‌های سیمانی می‌تواند تا ۵۰ درصد افزایش پیدا کند. این مسئله نشان می‌دهد که شرکت‌هایی که موجودی کلینکر بالاتری دارند، بیشترین سود را خواهند برد، در حالی که سایر شرکت‌ها به دلیل وابستگی بیشتر به تولید جدید، ممکن است با کاهش سود مواجه شوند.
وی افزود: از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر صنعت سیمان، سیاست‌های انرژی و محدودیت‌های برق است. تولید سیمان وابسته به مصرف بالای برق و سوخت بوده و در صورت اعمال محدودیت‌های مصرف، روند تولید دچار اختلال خواهد شد. محدودیت مصرف برق به‌ویژه می‌تواند باعث افت اکثر واحدهای تولیدی شود و کاهش عرضه را به همراه داشته باشد. دولت نیز اعلام کرده که طی دو هفته آینده برق صنایع کوچک، تجاری و خانگی تأمین خواهد شد و سپس صنایع بزرگ مجدداً برق دریافت خواهند کرد.
این کارشناس تاکید کرد: افزون بر محدودیت‌های برق، افزایش هزینه‌های انرژی از دیگر عواملی است که بر صنعت سیمان اثر می‌گذارد. تغییر در نرخ سوخت و برق، هزینه‌های تولید را افزایش داده و بر حاشیه سود شرکت‌های سیمانی فشار وارد می‌کند. برخی شرکت‌ها برای کاهش این اثرات، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی را آغاز کرده‌اند، که در بلندمدت می‌تواند مزیت رقابتی برای آن‌ها ایجاد کند.
سادات گفت: در کنار سیاست‌های انرژی، سیاست‌های قیمت‌گذاری نیز تأثیرات مهمی بر بازار سیمان دارند. دولت و نهادهای تنظیم‌گر با هدف کنترل قیمت و جلوگیری از افزایش شدید نرخ سیمان، مجموعه‌ای از قوانین و مقررات را اجرا کرده‌اند که شامل سقف افزایش قیمت، تغییر فرمول قیمت پایه و اعمال محدودیت‌های رقابتی در بورس کالا است. اگرچه این اقدامات موجب افزایش نظم در بازار شده‌اند، اما در عین حال ممکن است مانع افزایش سود برخی شرکت‌ها شوند.
در شرایط فعلی، این پرسش مطرح می‌شود که آیا شرکت‌های سیمانی به جای تقسیم سود بالا، نمی‌توانستند نیروگاه احداث کنند تا با محدودیت‌های برق مواجه نشوند؟ واقعیت این است که منافع این شرکت‌ها در حفظ وضعیت فعلی است و سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌ها ممکن است توجیه اقتصادی کافی نداشته باشد. شرکت‌هایی که موجودی کلینکر بالاتری دارند، همچون سمتاز، سیلام، سپاها، سکرد، سکرما، سباقر، ساروج، سشرق، سشمال، سغرب و سبجنو، در موقعیت بهتری برای حفظ سودآوری قرار دارند.
بررسی روند آینده صنعت سیمان
با توجه به داده‌های رسمی، شرکت‌های بورسی به طور میانگین ۱۶ درصد از ظرفیت کلینکر سالانه خود را ذخیره کرده‌اند. این رقم در سطح کل صنعت حدود ۱۵ درصد است که نشان می‌دهد بسیاری از شرکت‌ها حتی بدون تولید جدید، برای حدود دو ماه امکان تأمین سیمان دارند. در شرایطی که ناترازی انرژی در یکی از شدیدترین وضعیت‌های خود قرار دارد، باید دید که افزایش قیمت‌ها قادر به جبران کاهش تولید و هزینه‌ها خواهد بود یا خیر.
در نهایت، صنعت سیمان در حال تجربه تغییرات گسترده‌ای در سیاست‌های قیمت‌گذاری، عرضه و انرژی است. این تحولات موجب تغییر در میزان تقاضا، رقابت در بورس کالا و سودآوری شرکت‌ها شده است. شرکت‌هایی که توانایی مدیریت موجودی کلینکر، بهره‌وری انرژی و تطبیق با تغییرات بازار را دارند، در این شرایط عملکرد بهتری خواهند داشت، در حالی که سایر شرکت‌ها با چالش‌های بیشتری در مسیر تولید مواجه خواهند شد. روند آینده صنعت سیمان به میزان عرضه، سیاست‌های انرژی و تغییرات تقاضا بستگی دارد، و فعالان این بازار باید به‌طور مداوم تحولات را بررسی و استراتژی‌های مناسب اتخاذ کنند.
آینده صنعت سیمان در سایه تغییرات انرژی
با توجه به تغییرات گسترده در صنعت سیمان، آینده این بازار وابسته به نحوه مدیریت ناترازی انرژی، سیاست‌های تنظیمی و میزان تقاضای داخلی و خارجی خواهد بود. درواقع با ادامه محدودیت‌های انرژی، بنابراین یکی از راهکارهای پایدار برای صنعت سیمان، سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های اختصاصی و بهینه‌سازی مصرف انرژی است. برخی شرکت‌ها می‌توانند با احداث نیروگاه‌های کوچک، بخشی از نیاز برق خود را تأمین کرده و از وابستگی به شبکه سراسری بکاهند. چنین اقداماتی در بلندمدت موجب کاهش هزینه‌های عملیاتی، تثبیت تولید و حفظ سودآوری خواهد شد.
از طرف دیگر صادرات سیمان یکی از راهکارهای حفظ سودآوری شرکت‌ها بوده است، اما تغییرات در سیاست‌های ارزی و تعرفه‌ای می‌توانند بر این روند تأثیر بگذارند. اگر دولت محدودیت‌هایی بر صادرات سیمان اعمال کند تا عرضه داخلی را افزایش دهد، ممکن است رشد قیمت‌ها کنترل شود اما سودآوری برخی شرکت‌ها تحت تأثیر قرار بگیرد. در مقابل، آزادسازی صادرات می‌تواند موجب افزایش درآمد شرکت‌های صادرات‌محور شود، به‌ویژه در شرایطی که بازارهای بین‌المللی به دلیل افزایش هزینه‌های ساخت‌وساز به سیمان با قیمت رقابتی نیاز دارند.
آینده قیمت‌گذاری و رقابت در بورس کالا
تغییرات در مکانیسم قیمت‌گذاری سیمان در بورس کالا نشان می‌دهد که سیاست‌گذاران به دنبال جلوگیری از نوسانات شدید قیمتی هستند. با تعیین سقف افزایش قیمت و فرمول‌بندی جدید نرخ پایه، برخی شرکت‌ها که از نوسانات بازار سود می‌بردند، ممکن است با کاهش درآمد مواجه شوند. از سوی دیگر، شرکت‌هایی که موجودی کلینکر بالاتری دارند، همچنان از افزایش قیمت‌ها سود خواهند برد. تحلیل روند قیمت‌گذاری و تأثیر آن بر عملکرد مالی شرکت‌های سیمانی نیازمند بررسی دقیق داده‌ها در ماه‌های آینده است.
برخی کشورها استانداردهای سخت‌گیرانه‌تری برای کاهش انتشار کربن در صنایع سیمان اعمال کرده‌اند، و ممکن است در آینده چنین سیاست‌هایی در ایران نیز دنبال شود. سرمایه‌گذاری در بهینه‌سازی مصرف سوخت و برق می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا در رقابت با سایر تولیدکنندگان داخلی و خارجی جایگاه بهتری داشته باشند
در شرایطی که صنعت سیمان با افزایش هزینه‌های تولید مواجه است، شرکت‌هایی که از فناوری‌های نوین استفاده می‌کنند، می‌توانند مصرف انرژی را کاهش داده و حاشیه سود خود را افزایش دهند. برخی کشورها استانداردهای سخت‌گیرانه‌تری برای کاهش انتشار کربن در صنایع سیمان اعمال کرده‌اند، و ممکن است در آینده چنین سیاست‌هایی در ایران نیز دنبال شود. سرمایه‌گذاری در بهینه‌سازی مصرف سوخت و برق می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا در رقابت با سایر تولیدکنندگان داخلی و خارجی جایگاه بهتری داشته باشند.
با توجه به رشد بخش ساخت‌وساز و نیاز مداوم به سیمان در پروژه‌های زیربنایی، میزان تقاضا یکی از فاکتورهای مهم در تعیین قیمت و میزان سود شرکت‌ها خواهد بود. سیاست‌های دولت در حوزه مسکن، پروژه‌های راه‌سازی و زیرساخت‌های شهری تأثیر مستقیم بر بازار سیمان دارند. هر گونه کاهش در سرمایه‌گذاری‌های عمرانی ممکن است تقاضای داخلی را کاهش دهد، اما در صورت افزایش سرمایه‌گذاری‌ها، شرکت‌های سیمانی از فرصت‌های جدید برای رشد درآمد بهره‌مند خواهند شد.
در مجموع آینده صنعت سیمان وابسته به ترکیبی از عوامل اقتصادی، انرژی و سیاست‌های دولتی خواهد بود. شرکت‌هایی که توانایی سرمایه‌گذاری در بهینه‌سازی مصرف انرژی، مدیریت موجودی کلینکر و توسعه صادرات را دارند، در شرایط جدید بازار عملکرد بهتری خواهند داشت. از سوی دیگر، تغییرات در سیاست‌های قیمت‌گذاری و محدودیت‌های انرژی می‌توانند باعث نوسانات در سودآوری برخی شرکت‌ها شوند. بررسی دقیق این تحولات و تدوین استراتژی‌های مناسب برای مدیریت ریسک و استفاده از فرصت‌های جدید برای فعالان این صنعت ضروری است. بر همین مبنا انتظار می‌رود که بازار سیمان در ماه‌های آینده همچنان تحت تأثیر سیاست‌های انرژی، تقاضای داخلی و نوسانات قیمت باشد، و شرکت‌های مختلف بسته به میزان ذخایر کلینکر، ظرفیت تولید و سیاست‌های تجاری، عملکرد متفاوتی داشته باشند.
نظر شما