سنگهای ایرانی با فرآوری تا ۲۰ برابر گرانتر در ترکیه فروش می روند

تهمینه غمخوار؛ بازار: درست است که سرزمین ما ایران به دلیل افزایش جمعیت و شهرنشینی و عوامل دیگر دارای منابع جنگلی کافی نمی باشد، اما همین پوشش ناچیز جنگلی و خاک در کنار تنوع رخدادهای زمین شناسی، موجب آشکار و نمایان شدن سنگ­ های مختلف بر روی زمین، کوهها و نقاط مختلف با برخورداری از تنوع زیاد معادن و رنگ شده است.

به همین منظور برای جویا شدن از حال و روز صنعت سنگ در این روزها به سراغ دکتر سید جلال ابراهیمی، رئیس خانه اقتصاد و تجارت ایران _ترکیه رفتیم و در این گفت‌وگو سعی کردیم وضعیت و جایگاه سنگ ایرانی در بازارهای دیگر کشورها، شرایط بهبود صادراتی این محصول و موانع و مشکلات جذب مشتریان خارجی را جویا شویم.

آنچه بیش از هر چیز دغدغه ایشان است عدم وجود دانشکده سنگ و دانش تولیدی در ایران و گذراندن دوره های تخصصی می باشد چرا که با آشنایی با تکنولوژیهای روز مدرن در این حوزه و فرستادن کارشناسان متخصص و مشاورین صادرات سنگ به کشورهای مختلف برای بازاریابی،  قدرت مالی بزرگی برای کشور نمایان می گردد.

* با توجه به اینکه کشور ما یک کشور معدنی خاص در حوزه سنگ است و صادرات سنگ به کشورهای مختلف جهان از ارزش بالایی برخوردار می باشد. ما چگونه می توانیم بازار سنگ را بهتر و بیشتر شناسایی کرده و درهای صادرات را به سوی خود باز کنیم؟  
یکی از اقلامی که می تواند برای مملکت موجب درآمد و سودآوری شود، سنگ در اقلام متعدد آن است. ما در دنیا به لحاظ ذخایر و معادن سنگ رتبه سوم را داریم، اما از نظر تنوع رنگ انواع سنگها در رتبه اول هستیم.  سنگ ایران از انواع رنگها از جمله پرتغالی و سبز یشمی گرفته تا اونیکس برخوردار است و این مسئله موجب شده تا دنیا طالب سنگهای ما باشد.

اما یکی از مشکلات ما در حوزه صنعت سنگ عدم شناساندن سنگهای ایرانی می باشد.  ما همواره به خام فروشی و فروش به صورت بلوک پرداخته ایم، زیرا به خاطر مسائل تحریم واردات ماشین آلات جدید برای ما با مشکل مواجه شده و صنعت سنگ ما هنوز هم به صورت سنتی و نیمه صنعتی عمل می کند.  

ما شاید ده عدد سنگ بری مدرن داشته و در همین زمان کنونی هم سنگ ما به صورت کوپه های بزرگ به خارج ارسال می شود. حال در این میان، کشوری مانند ترکیه از ما این سنگها را خریداری و روی آنها کارصنعتی کرده و به تمام دنیا صادر می کند.

بازارهای اروپایی و امریکایی طالب سنگهای ما هستند، اما هنوز آن بازارها را به دست نگرفته ایم. مدرن سازی ماشین آلات سنگ بری در ایران هنوز رشد پیدا نکرده که آن هم علل مختلفی دارد. یکی از این دلایل موضوع تحریم ها می باشد و دلیل دیگر این مسئله بوده که امکان تولید و برش با ضخامت کم را نداریم.

کشور ما از انواع سنگهای مرمر برخوردار است که حتی چینی ها مشتری برخی از خرده سنگهای آن هستند. آنها تکنولوژی مرتبط با این صنعت را پیدا کرده و از ریزترین سنگهای ما صنایع دستی و اشیای زینتی می سازند.

بنابراین باید نواقص موجود را بررسی کرده و با تحقیق و پژوهش به آسیب شناسی صادراتی بپردازیم.

مثلا در شهر افنون ترکیه دانشکده سنگ با رشته های مربوط به سنگ شناسی، برش و فرآوری و اینکه هرکدام چه کاربردی دارند،  وجود دارد که متخصصینی را در حوزه سنگ تربیت می کنند. در صورتیکه ما تنها دانشکده معدن داریم. یکی از ضرورتهای تولید سنگ در ایران و پیشبرد خوب این صنعت در کشور، ایجاد دانشکده سنگ است. ما باید همانند معدن، در این حوزه نیز اکتشاف، استخراج و فراوری داشته و با تکنولوژی های روز آشنا شویم و کارگزاران این حوزه را به کشورهای مختلف پیشرفته برای گذراندن دوره های تخصصی بفرستیم و در حوزه بازاریابی نیز مشاورین صادرات سنگ داشته باشیم.

یکی از ضررورتهای تولید سنگ در ایران و پیشبرد خوب این صنعت در کشور، ایجاد دانشکده سنگ است. ما باید همانند معدن، در این حوزه نیز اکتشاف، استخراج و فراوری داشته و با تکنولوژی های روز آشنا شویم و کارگزاران این حوزه را به کشورهای مختلف پیشرفته برای گذراندن دوره های تخصصی بفرستیم و در حوزه بازاریابی نیز مشاورین صادرات سنگ داشته باشیم

سنگهای ارسالی ما به کشورهای مختلف به صورت غیر مستقیم و  از طریق کشور ثالث صادر می شود. حتی اگر ما خودمان مستقیما ارسال کنیم، اما هنوز از ارتباطات موثر و لازم بازرگانی در این حوزه برخوردار نیستیم.  

* خانه تجارت و اقتصاد ایران_ ترکیه چه برنامه ای را در جهت رشد قابل توجه در صادرات سنگ ایرانی به کشورهای مختلف به خصوص مشتریانی که طالب سنگهای ما هستند، ارائه کرده است؟ اتحادیه ها و کنفدراسیون صادرات سنگ در این رابطه چه نقشی را ایفا می کنند؟  
اخیرا خانه اقتصاد و تجارت ایران_ترکیه به خانه معدن پیشنهادی مبنی بر این مسئله داد که ما یک مرکز و نمایشگاه سنگ در دو شهر ازمیر و استانبول ایجاد کنیم و سنگهای خود را به این دو شهر برده تا صاحبان کارخانجات و سنگ برها و معدنچیان، سنگهای خود را در آنجا به امانت گذاشته تا بازرگان خارجی که مشتری ما نیز هستند با نوع سنگ و رنگ و کد آن آشنا شوند و  از این طریق به بازاریابی بپردازیم.

هم اکنون سنگ های ما چند برابر قیمت در چین یا برخی از سنگهای ما در ترکیه با ۱۵ تا ۲۰ برابر به فروش می رسند.  در واقع ما سنگ های گوهرین و گرانبهایی داریم  که میتوانیم بازار بسیار بزرگی را راه اندازی کرده و از این طریق به رشد قابل توجهی در صادرات دست یابیم.

همچنین، لزوما اتحادیه های سنگ باید در شهرستان ها و مراکز استان ها یک فدراسیون از جمله فدراسیون تولیدات یا صادرات سنگ یا مرکز صادرات سنگ ایجاد کنند. همچنین در سطح کشور نیز باید کنفدراسیون صادرات صنعت سنگ اندازی شود که در آن صورت قدرت مالی بزرگی برای کشور نمایان می گردد. این گروه متشکل می توانند شو روم یا نمایشگاه بزرگ سنگ در ترکیه و سایر کشورها برگزار نمایند. بنابراین، اگر هر کدام از این اتحادیه ها مبلغ کمی را به این حوزه اختصاص دهند،  توانایی برگزاری یک نمایشگاه بزرگ وجود خواهد داشت.

در شرایط فعلی، ترکیه فرصت را از دست نمی دهد و با دعوت خریداران سنگ به بازدید مجازی،  این نمایشگاهها را طی بحران کنونی کرونا به صورت دیجیتالی برگزار خواهد کرد.  کشورهایی مانند ترکیه و حتی چین سنگ دارند، اما طالب و مشتری سنگ های ایران هستند، زیرا کشور ما از تنوع زیاد هم رنگ و هم سنگ برخوردار است و در نتیجه بهترین سنگها را با رنگهای خاص ارائه می دهد. برخی مواقع سنگهای ایران با قیمتهای گزافی در اروپا به فروش می رسد در حالی که این سنگها را با قیمت کم از ایران می خرند.

در شرایط فعلی، ترکیه فرصت را از دست نمی دهد و با دعوت خریداران سنگ به بازدید مجازی،  این نمایشگاهها را طی بحران کنونی کرونا به صورت دیجیتالی برگزار خواهد کرد.  کشورهایی مانند ترکیه و حتی چین سنگ دارند، اما طالب و مشتری سنگ های ایران هستند، زیرا کشور ما از تنوع زیاد هم رنگ و هم سنگ برخوردار است و در نتیجه بهترین سنگها را با رنگهای خاص ارائه می دهد

ما باید داشته های خود را نشان دهیم و یکی از ضعفهای ما در تجارت نشان ندادن ظرفیتهایمان است. مثلا، سنگی در ایران با نام ONIX وجود دارد که از آن نور رد می شود و تنها اختصاص به ایران دارد. در بسیاری از ساختمانهای هایلوکس و هتلهای پنج ستاره به بالا از سنگهایی که از ایران صادر می شود و قابلیت نورپردازی دارند، استفاده می شود، زیرا این سنگها بسیار زیبا و از ریز دانه هایی با خطوط ظریف که انگار با دست نقاشی شده، برخوردار هستند.

این سنگها متعلق به ایران است که دنیا طالب آن می باشد. برخی هتلها در کشورهای مختلف دنیا افتخار می کنند که این سنگها را در لابی قرار دهند و نورپردازی نمایند.

* اگر بخواهیم یک نگاه همه گیر به صنایع سنگ ایران داشته باشیم، در کل چه مواردی را باید مورد توجه خاص و دقیق خود قرار داده تا به پیشرفت خوبی در این حوزه با توجه به برخورداری از منابع سنگی غنی دست یابیم؟ چه مشکلاتی هنوز مانع دستیابی به این پیشرفت شده است؟ چگونه می توان این موضوع را آسیب شناسی کرد؟
لازم به ذکر است که عدم حضور معدنچیان و صاحبان کارخانجات سنگ بری در نمایشگاههای سنگ برای عرضه نمونه های تولیدی و یا عدم حضور در نمایشگاه برای رویت سنگ های مورد عرضه از سوی کشورهای رقیب برای شناخت نحوه تولید، تکمیل، بسته بندی و نحوه ملاقات با مشتری ها خود معضل دیگری است که صنعت سنگ با آن مواجه است و آنهایی که به این مهم می پردازند، یعنی درنمایشگاهها شرکت کرده و یا از آن ها بازدید می کنند قطعا مشتریانی برای خود دست و پا می کنند.

حریف و رقیب شناسی در حوزه صادرات در حوزه کشورهای دریای مدیترانه (شمال و جنوب آن) کشورهای اروپا و اوراسیا  یا صورت نگرفته و یا به علت عدم برخورداری از رایزن اقتصادی در بعضی از کشورهای اروپایی و شمال آفریقا، محدودیتهایی در بازار صادراتی به وجود آمده است.  ما در بسیاری از کشورهای اروپایی، شمال آفریقا، آمریکای لاتین و اقیانوسیه رایزن و مشاور اقتصادی نداریم.

حریف و رقیب شناسی در حوزه صادرات در حوزه کشورهای دریای مدیترانه (شمال و جنوب آن) کشورهای اروپا و اوراسیا یا صورت نگرفته و یا به علت عدم برخورداری از رایزن اقتصادی در بعضی از کشورهای اروپایی و شمال آفریقا محدودیتهایی در بازار صادراتی به وجود آمده است

مشکل دیگر این است که متاسفانه سنگ فروشی و صادرات آن در ایران به طور نیمه صنعتی بوده یعنی هم به صورت سنتی و هم صنعتی، و معدن کاران و سنگبری ها توجهی به مشاوران بازار و حوزه های مصرف سنگ های ساختمانی و صادرکنندگان ندارند. تخصص ها در این حوزه هنوز به صورت تجربی و به صورت نسل در نسل در این صنعت منتقل شده است. بنابراین، در حمل سنگ اغلب تخریب و ترک خوردگی به وجود می آید و بسته بندی های نادرست و اندازه گیری ها به طور سنتی صورت می گیرد و در نتیجه فروش به صورت بلوک و کوپه باعث خام فروشی شده و ارزش افزوده آن نصیب کشورهایی می شود که سنگ را از ما خام می خرند و برش، پالیش و تکمیل کرده و در نتیجه سنگ متری ۴۰ دلار را به ۱۰۰ الی ۱۵۰ دلار می فروشند.

بنابراین صاحبان کارخانه های سنگبری و معادن، باید تولیدات و محصولات خود را از طریق رایزن های اقتصادی مستقر در سفارت خانه های خارجی در ایران به کشور متبوع آنها معرفی کرده و یا به وزارت خانه های مسکن و شهرسازی کشورهای مختلف جهان بالاخص کشورهای اروپایی و شمال آفریقا تولیدات خود را با ارسال کاتالوگ، عکس، CD و ... بشناسانند.