پژمان مرادی؛ بازار: آنچه سبب شده که بازار بورس از مابقی بازارها جدا باشد شفافیت موجود در این بازار است. قوانین موجود در بورس بیشتر با هدف افزایش شفافیت در این بازار تنظیم شده به همین دلیل به آن تالار شیشه‌ای هم گفته می‌شود. همانطور که در بازارهای حقیقی ما نهادهای نظارتی جهت کنترل قیمت را داریم در بورس هم ابزارهای جهت کنترل نوسان و شفافیت وجود دارد. در این بازار شما صاحب بخشی از سهام یک شرکت هستید بنابراین باید نسبت به اتفاقاتی که در داخل شرکت می‌افتد آگاهی کامل داشته باشید تا بتوانید به درستی برای سهم خود تصمیم بگیرید.
سازمان بورس و اوراق بهادار به منظور شفافیت، شرکت‌های موجود در بورس را ملزم کرده که هر اتفاقی که بر روی سهام شرکت تاثیر گذار است را در سامانه‌ای به نام کدال یا همان سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران درج کنند. در برخی از مواقع اتفاقات خاصی در شرکت می‌افتد که سازمان بورس به منظور آگاه کردن سهامداران از این اتفاقات جلوی نماد را متوقف می‌کند تا شرکت اطلاعات قابل قبولی را در خصوص آن اتفاق ارائه کند.
توقف نماد با هدف کاهش ریسک سهامداران و جلوگیری از نوسانات در سازمان بورس ایجاد شده است و این تنها مختص به بورس ایران نیست بلکه در تمامی دنیا این ابزار وجود دارد. ساز و کار این ابزار در بورس ایران به دلیل شرایط موجود در این بازار با ساز و کار آن در بورس دنیا تفاوت‌های دارد که یکی از این تفاوت‌ها مدت زمان توقف نماد است که در بازارها دنیا این زمان بسیار کم اما در ایران این زمین طولانی‌تر است.
در این گزارش که حاصل جمع‌بندی نظرات کارشناسان و تحلیل‌گران بازار سرمایه است ما دو موضوع را مورد بررسی قرار دادیم که اولین آن لزوم توقف سهام و دومین آن استفاده برخی از شرکت‌ها از این ابزار به نفع منافع خود است.
بر اساس قانون شرکت‌های که در بازار بورس فعالیت می‌کنند به دلیل برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه، برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده، نوسان قیمت پایانی یک سهم بیش از ۲۰ درصد، نوسان قیمت پایانی یک سهم بیش از ۵۰ درصد و افشای اطلاعات با اهمیت نماد آن‌ها به حالت توقف درمی‌آید.
زمانی که نماد در حالت توقف یا بسته است، سهامداران حق ندارند نه سهام خود را بفروشند و نه سهامی بخرند به بیان دیگر در این حالت سهامداران مدیریت سهام خود را به مدت معینی از دست می‌دهند. سازمان بورس به منظور حمایت از سهامداران و همچنین شرکت‌ها در هنگام بازگشایی نماد در صورتی که دلیل توقف آن افشای اطلاعات گروه الف، برگزاری مجمع فوق‌العاده و برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه باشد اجازه می‌دهد که کشف قیمت بدون دامنه نوسان صورت گیرد.
در زیر به بررسی دلیل بسته شدن نماد می‌پردازیم و در آن به نحوی لزوم بسته شدن و همچنین سوء استفاده برخی از شرکت‌ها خواهیم پرداخت. آنچه در ادامه می‌خوانید بر گرفته از گفتگوی بازار با سه کارشناس بازار سرمایه است که به منظور راحتی در ارائه مجموع این نظرات را عنوان کردیم.
برگزاری مجمع عمومی سالانه
مجمع عمومی عادی سالیانه با هدف رسیدگی به صورت‌های مالی شرکت، رسیدگی به گزارش مدیران و بازرسان شرکت و همچنین تصویب میزان سود نقدی تقسیمی بین سهامداران تشکیل می‌شود. این مجمع با حدود نیمی از سهامداران قابل برگزاری است و طبق قانون حداکثر ۴ ماه پس از پایان سال مالی باید برگزار شود. نماد شرکت دو روز قبل از برگزاری مجمع بسته و ممکن است حداکثر تا ۵ روز بعد از برگزاری مجمع هم متوقف باشد.
برای بررسی تاثیرگذاری مجمع عمومی عادی سالانه بر قیمت سهم دو نماد را که یکی در حال زیان و دیگری در حال رشد سهام خود در بازار بودن را مثال می‌زنیم. نماد لخرز در تاریخ ۱۶ تیرماه دعوت مجمع عمومی عادی سالانه داشته که قبل از برگزاری مجمع ۱۸۵.۱۴۰ ریال بوده و بعد از مجمع بعد از ۵ روز توقف نماد ۱۹۴.۳۹۰ ریال بدون کشف قیمت محدودیت باز شد اما نماد غشهد که تاریخ مجمع عمومی سالانه آن ۱۹ تیرماه بود قیمت سهام آن قبل از تعطیلی ۱۴.۲۲۰ ریال و بعد از ۵ روز توقف نماد به ۱۴.۰۵۰ ریال رسید و روند کاهش خود را همچنان ادامه می‌دهد.
معمولا درخواست برگزاری مجمع سالانه توسط شرکت به سازمان بورس داده می‌شود و سازمان بر اساس صلاح دیدی خود زمان آن را اعلام می‌کند در نتیجه شرکت نمی‌تواند هر زمانی که بخواهد مجمع تشکیل بدهد. اما یک مورد استثنا در سال‌های اخیر اتفاق افتاد که یکی از سهامداران در مجمع سالانه از مدیر عامل سوال در خصوص سود حاصل از یک پروژه می‌پرسد که همین سوال در گزارش مجمع در سامانه کدال منتشر می‌شود و دلیل آن را شفافیت عنوان می‌کنند که در پی آن سهام شرکت رشد قابل توجهی داشت.
زمانی که نوسان یک شرکت در طول ۵ روز متوالی ۲۰ درصد یا در طول ۱۵ روز متوالی ۵۰ درصد باشد سازمان نماد آن را به منظور شفافیت بسته نگه می‌دارد. که دلیل آن جلوگیری از سو استفاده حقوقی‌ها یا شرکت است. معمولا از توقف نماد به دلیل بسته شدن نوسان قیمت قابل سوء استفاده کردند نیست مگر اینکه شرکت در پی توقف شدن سهم از دادن پاسخ مناسب به خاطر بالا یا پایین رفتن سهم خودداری کند که همین امتناع سبب ادامه روند شرایط قبلی می‌شود تا اینکه نماد به خاطر ابهام بسته شود.
اگر شرکتی قصد افشای اطلاعات با اهمیتی به صورت اطلاعیه‌ای در سایت کدال داشته باشد، نماد آن بسته و معاملات آن متوقف می‌شود. این اطلاعات در دو گروه الف و ب تقسیم می‌شود که در گروه الف اطلاعات تعلقی یا توقف تمام یا بخشی از فعالیت‌های شرکت، شروع مجدد فعالیت‌های تعلیق شده، بهره‌برداری از طرح‌های و پروژه‌های جدید شرکت، اعلام ورشکستگی، نتایج برگزاری مناقصه و مزایده، واگذاری سهام، تغییر در سهامداران عمده و تعدیلات نوسانی مطرح می‌شود و در گروه ب اطلاعات مناقصه یا مزایده، شرکت در مناقصه یا مزایده، پذیرش تعهدات جدید یا اتمام تعهدات قبلی، تغییر حسابرس، تغییر وضعیت مشتریان یا عرضه‌کنندگان عمده شرکت و غیره عنوان می‌شود.
فرض کنید سهام یک نماد در حال ریزش است، این شرکت به منظور توقف در نماد شروع به شایعه‌سازی می‌کند، سازمان بورس به منظور شفافیت، نماد این شرکت را متوقف می‌کند تا شرکت در مورد شایعه شفافیت ایجاد کند.
نظر شما