تنش‌ها و التهابات کشت و بازار برنج| کشاورز ناگزیر به شالیکاری می‌شود

هنگامه خاندوزی، بازار؛ با توجه به خشکسالی و تغییر اقلیم کشت برنج، در سال های اخیر یک چالش جدی با اما و اگرهای زیاد برای حوزه کشاورزی به وجود آمده است.

دولت اصرار دارد که کشاورزان به جای برنج از کشت جایگزین استفاده کنند اما غالب کشاورزان به دلیل اینکه کشت سایر محصولات برای آنها توجیه اقتصادی ندارد به روند کشت این محصول بدون کوچکترین خللی ادامه دادند و به نوعی می توان گفت ممنوعیت ها و برنامه های که دولت در این خصوص در نظر گرفته بود به دلیل نداشتن پشتوانه اجرایی به سرانجام نرسید.

اما با نگاهی به تحولات سال های گذشته در حوزه خرید و فروش و تصمیم گیری های واردات این محصول در فصل برداشت، در می یابیم که دولت همه تلاش خود را برای زمین زدن کشاورز کرده است.

حذف ارز با هدف جراحی اقتصادی و حمایت از تولید در کشور اجرایی شد اما متاسفانه به دلیل بی برنامگی های زیادی که در اجرا وجود داشت ضرر های بسیاری به تولید کنندگان از جمله کشاورزان وارد و در نهایت جیب دلالان و واسطه گرها را پر پول کرد

بعد از حذف ارز ترجیحی قیمت برنج افزایش زیادی داشت و این افزایش بی رویه باعث شد کشاورزان را عامل این افزایش قیمت بدانند در حالی که ممنوعیت واردات، عدم قیمت گذاری برنج به دلیل ممنوعیت کشت، خرید برنج ایرانی توسط شرکت های دولتی و فروشگاه های بزرگ در فصل برداشت و دپوی برنج های خارجی و ایرانی از عوامل کمبود عرضه و در نهایت افزایش قیمت برنج بوده است. به طوری که سال های گذشته برنج ایرانی بعد از فصل برداشت کیلویی ۸۰ الی ۱۸۰ هزار تومان عرضه میشد، قیمتی که کشاورزان بعد چند سال نیز هنوز موفق به فروش محصول خود با آن قیمت نشده اند.

«جراحی اقتصادی» کشاورزان را به خاک سیاه نشاند

هیچ گاه سود حاصل از این قیمت به جیب کشاورزان نرفت و آنها به دلیل نیاز به پول در فصل برداشت اقدام به فروش این محصول می کردند.

حذف ارز با هدف جراحی اقتصادی و حمایت از تولید در کشور اجرایی شد اما متاسفانه به دلیل بی برنامگی های زیادی که در اجرا وجود داشت ضرر های بسیاری به تولید کنندگان از جمله کشاورزان وارد و در نهایت جیب دلالان و واسطه گرها را پر پول کرد.

با توجه به اینکه در تولید برنج خودکفا نیستیم قبل از حذف ارز ترجیحی برنج های خارجی زیادی با ارز چهار هزار تومانی وارد کشور شد که به منظور کنترل بازار عرضه آن انجام نشد، کشاورز در آن سال برنج را با قیمت خوبی به فروش رساند اما واسطه گرها بعد از دو ماه برنج ایرانی را با قیمت نجومی وارد بازار کردند و در کنار آن برنج های خارجی وارداتی با ارز چهار هزار تومانی نیز با قیمت بسیار بالاتر از آنچه که خریداری شده بود در بازار عرضه کردند.

در این میان آن سال ها کشاورز را عامل گرانی می دانستند و معتقد بودند که با توجه به افزایش هزینه ها، کشاورز قیمت برنج را افزایش زیادی داده است.

کش و قوس های بازار برنج بعد از حذف ارز سبب شده تا سال بعد کشاورزان در فصل برداشت اقدام به فروش این محصول نکنند و به افزایش قیمت برنج مانند سال گذشته امیدوار بودند.

با آغاز فصل برداشت انتظار می‌رفت مانند هر ساله برنجکاران فروش محصول را آغاز کنند اما فروش بسیار محدود انجام شد و دلیل فروش محدود برنج توسط کشاورزان، عدم اعتماد، جلوگیری از سوء استفاده واسطه‌ها و امید به فروش محصول با قیمت مناسب‌تر بود.

سال گذشته برنج ایرانی خریداری نداشت و متاسفانه برخی برنج ها در انبارهای کشاورزان خراب شد و برخی دیگر با حداقل قیمت آن را به فروش رساندند

هر سال هزینه های تولید رو به افزایش می رفت اما قیمت برنج نسبت به سال گذشته کاهش بسیاری داشت و همه این ها سبب شد که سال گذشته برنجکاران بسیار متضرر شوند و یا با حداقل سود محصول خود را به فروش برسانند.

کشاورزان به دنبال جبرای تلخ‌کامی سال های گذشته

با همه کش و قوس های فراوانی که بازار برنج در سال های گذشته داشت و تصمیمات درست و نادرستی که سود کشاورز را عاید دلالان کرد و همچنین با همه ممنوعیت های که برای کشت این محصول به دلیل تنش آبی وجود دارد اما متاسفانه از آنجایی که کشت جایگزین مناسب به کشاورز معرفی نشده امسال نیز کشاورزان مانند گذشته و یا شاید حتی بیشتر اقدام به کشت این محصول کردند تا شاید بتوانند تلخکامی هایی که سال گذشته در حوزه کشت برنج و دیگر محصولات داشتند را جبران کنند.

متاسفانه در این سال ها با همه فعل و انفعالات در نهایت سود حاصل از برنج نصیب واسطه گرها می شود و کشاورز به عنوان یک تولیدکننده واقعی بهره چندانی از افزایش قیمت های برنج ندارد اما عدم خرید، قیمت گذاری نامناسب، واردات در زمان برداشت و دیگر تصمیم های دولت باعث شده رنج کشت محصول بر جان کشاورز باقی بماند.

سال گذشته برنج ایرانی خریداری نداشت و متاسفانه برخی برنج ها در انبارهای کشاورزان خراب شد و برخی دیگر با حداقل قیمت آن را به فروش رساندند.

اگر واقعا دولت به دنبال این است که کشاورزان برنج کشت نکنند باید کشت جایگزین به آنها معرفی شود و شیوه های فعلی به جز هدر رفت سرمایه های ملی، نابودی کشاورزی و تهدید امنیت غذایی ثمر دیگری نخواهد داشت.