بازار؛ گروه آب و انرژی: کارت سوخت های عمومی به پایان راه خود رسیدند. بر اساس آنچه وزیر نفت اعلام کرده تا ۱۰ روز دیگر سوخت گیری در پمپ بنزین ها تنها با کارت سوخت های شخصی انجام خواهد شد. جواد اوجی دلیل این تصمیم ناگهانی را قانون بودجه اعلام کرده و گفته که در قانون و بودجه ۱۴۰۳، قانون گذار وزارت نفت را مکلف کرده که در سال ۱۴۰۳ باید ۹۵ درصد عملیات سوخت گیری توسط کارت سوخت شخصی انجام شود.
صاحب یکی از پمپ بنزین ها در شمال تهران: هم اکنون حدود ۶۰ الی ۷۰ درصدی سوخت گیری ها در پمپ بنزین ها با استفاده از کارت سوخت های عمومی و جایگاه داران صورت می گیرد
این تصمیم اما در شرایطی اتخاذ شده که بسیاری از سوخت گیری ها هم اکنون با استفاده از کارت سوخت جایگاه داران انجام می شود. میرزایی صاحب یکی از پمپ بنزین ها در شمال تهران در اینباره به بازار می گوید: هم اکنون حدود ۶۰ الی ۷۰ درصدی سوخت گیری ها در پمپ بنزین ها با استفاده از کارت سوخت های عمومی و جایگاه داران صورت می گیرد.
به گفته او، هم اکنون شرکت پخش به هر سکو یک کارت با موجودی حدود ۸ هزار لیتر اختصاص داده است. این کارت ها در ساعت ۱۲ شب شارژ می شود؛ اما به دلیل حجم بالای استفاده مراجعه کنندگان از این کارت ها، حداکثر تا ساعت ۱۲ ظهر موجودی این کارت ها صفر شده و شرکت پخش کارت های دیگری را در اختیار ما قرار می دهد.
وقتی جایگاه داران سوخت سورپرایز می شوند
جایگاه داران سوخت مدعی اند که اطلاعی از تصمیم وزارت نفت نداشته اند.
قلی زاده رییس صنف جایگاه داران کشور: در نشست هایی که با مسئولین شرکت پخش و اعضای صنف صورت می گرفت صحبت هایی در این خصوص صورت گرفته بود اما هیچ گاه حرف از حذف کامل کارت جایگاه داران سوخت نشده بود. قرار بر این بود که کارت سوخت جایگاه دارها محدود شود نه اینکه به صورت کامل حذف شود
اسدالله قلی زاده رییس صنف جایگاه داران کشور با بیان اینکه ما هم از تصمیم وزارت نفت هیچ اطلاعی نداشتیم، به بازار می گوید: در نشست هایی که با مسئولین شرکت پخش و اعضای صنف صورت می گرفت صحبت هایی در این خصوص صورت گرفته بود اما هیچ گاه حرف از حذف کامل کارت جایگاه داران سوخت نشده بود.
او می گوید: قرار بر این بود که کارت سوخت جایگاه دارها محدود شود نه اینکه به صورت کامل حذف شود.
البته جالب اینجاست که جایگاه داران سوخت حتی از محدود شدن کارت های سوخت هم بی اطلاع بودند. میرزایی جایگاه دار شمال تهران که اجرای این تصمیم را ناممکن می داند، گفته که هم اکنون بسیاری از صاحبان خودرو کارت ندارند یا بسیاری از کارت ها بر اساس پلاک های قبلی هستند.
خبری از الکترونیکی شدن کارت های بنزین نیست
اما در حالی وزارت نفت به یکباره چنین تصمیمی را گرفته که خبری از ایجاد زیر ساخت ها و الکترونیکی بودن صدور کارت المثنی بنزین نیست و فرآیند صدور کارت حدود یک ماه زمان می برد. البته جلیل سالاری معاون وزیر نفت به تازگی گفته که خدمات صدور کارت سوخت تا پایان اردیبهشت‌ماه به‌صورت الکترونیکی خواهد شد؛ درنتیجه زمان تحویل کارت سوخت به متقاضی از یک ماه به یک هفته کاهش خواهد یافت.
سالاری در ۸ آذر سال ۱۴۰۲ در مراسم رونمایی از سامانه برخط ثبت درخواست صدور کارت هوشمند سوخت هم گفته بود که طی دو ماه آینده (یعنی حداکثر ۸ بهمن) مدت زمان صدور کارت سوخت به ۱۰ روز کاهش می یابد. حالا حدود ۷۰ روز از زمان اعلام شده گذشته و دوباره زمان اجرایی شدن آن به تعویق افتاده و پایان اردیبهشت زمان شروع صدور الکترونیکی کارت های سوخت اعلام شده است
البته این اولین بار نیست که مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی چنین وعده ای را می دهد. او پیش از این در ۸ آذر سال ۱۴۰۲ در مراسم رونمایی از سامانه برخط ثبت درخواست صدور کارت هوشمند سوخت هم گفته بود که طی دو ماه آینده (یعنی حداکثر ۸ بهمن) مدت زمان صدور کارت سوخت به ۱۰ روز کاهش می یابد. حالا حدود ۷۰ روز از زمان اعلام شده گذشته و دوباره زمان اجرایی شدن آن به تعویق افتاده است.
در این میان صحبت های سالاری در مورد عدم تحقق وعده هایش هم شنیدنی است. او گفته که شرکت پژوهش و توسعه ناجی را علت تأخیر در الکترونیکی شدن صدور کارت‌های سوخت را مسائل امنیتی ناشی از حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت می‌داند.
مدیریت مصرف از حذف کارت سوخت ها شروع شد
وضعیت مصرف بنزین در کشور به شدت نگران کننده شده است. بر اساس آمار اعلامی از ابتدای نوروز تا کنون (یکم تا سیزدهم فروردین ۱۴۰۳) به طور میانگین روزانه ۱۲۰.۸ میلیون لیتر بنزین در کشور توزیع شده است که این حجم در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته (یکم تا سیزدهم فروردین ۱۴۰۲) با ۱۱۳.۹ میلیون لیتر، ۶.۹ میلیون لیتر معادل ۶ درصد افزایش یافته است. البته رکورد شکنی ها در مصرف بنزین به همین جا ختم نشده و در برخی از روزها مصرف حتی از مرز ۱۵۲ میلیون لیتر هم گذر کرد.
این میزان بنزین در شرایطی در کشور مصرف می شود که تولیدات بنزین در بهترین حالت روزانه تنها ۱۱۵ میلیون لیتر است. بسیاری از کارشناسان مدعی اند که شرکت پخش برای جبران این کسری از کیفیت تولیدات بنزین کاسته تا به حجم تولید اضافه کند. یکی از جایگاه داران تهرانی در اینباره به بازار گفت: هر تریلی که دریافت می کنیم بین ۶۰۰ الی ۷۰۰ لیتر کسری دارد. ضمن اینکه به دلیل افت کیفیت بنزین احتراق به صورت کامل در خودروها صورت نمی گیرد. همین مساله ضمن افزایش حجم آلایندگی هوا خود مصرف را هم بالا تربرده است.
وزارت نفت برای مدیریت مصرف بنزین به سراغ حذف کارت سوخت جایگاه داران رفته و همچنان خبری از استاندارد سازی خودروهای داخلی به عنوان عاملان اصلی مصرف بالای بنزین در کشور نیست
حالا وزارت نفت برای مدیریت مصرف بنزین به سراغ حذف کارت سوخت جایگاه داران رفته و همچنان خبری از اعمال محدودیت برای خودروسازان به عنوان عاملان اصلی مصرف بالای بنزین در کشور نیست.
بر اساس آنچه اعلام می شود مقدار مصرف بنزین در خودروهای داخلی ۲ تا ۳ برابر استاندارد جهانی است این همان نکته ای است که مسئولین وزارت نفت بارها و بارها به آن انتقاد کرده اند. مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی خودروها پیش از این با اشاره به اینکه حتی در خودروهای صفر کیلومتر هم مصرف کاهش نیافته، گفته بود که عامل اصلی مصرف بالای بنزین در کشور هستند که با مصرف غیراستاندارد مشکل‌آفرین شده‌اند و به دلیل کُندشدن اسقاط خودروها و از رده خارج‌نشدن خودروهای فرسوده، شیب مصرف بنزین سالانه افزایش می‌یابد.
یک تصمیم و ده ها ابهام
تصمیم به اجباری شدن استفاده از کارت سوخت های شخصی اما ابهامات متعددی دارد. هم اکنون هر کارت سوخت شخصی، ماهانه ۶۰ لیتر سهمیه هزار و ۵۰۰ تومانی و ۱۰۰ لیتر اعتبار سه هزار تومانی دارد. سوال اینجاست که اگر مصرف خودرویی بیش از ۱۶۰ لیتر بنزین در ماه باشد، چه باید بکند؟ تکلیف خودروهای عمومی و رانندگان تاکسی های آنلاین و استپ و تپسی چه خواهد بود؟
نظر شما