اسدالله خسروی؛ بازار: رویکرد بانک مرکزی در ممنوعیت سیستم بانکی نسبت به بلوکه کردن بخشی از تسهیلات وام گیرندگان برای پرداخت وام به آنها رویکردی درست و قابل تحسینی است چرا که بانک ها برای پرداخت وام به متقاضیان بعضا بخشی از تسهیلات را چند ماهی نزد خود نگه داشته و بدون اینکه سودی به آنها تعلق گیرد به آنها وام می دادند، یعنی بانک ها در عمل از محل جذب سرمایه های مردمی در قالب سپرده گذاری برای پرداخت وام به متقاضیان، پولهای آنها را در بانک نگه داشته بدون اینکه ریالی سود به آنها پرداخت کنند.
در این میان بانک مرکزی با اعلام اینکه بلوکه کردن بخشی از تسهیلات مشتریان برای پرداخت وام به آنها ممنوع است، تاکید کرده است؛ در صورتی که بانک ها قصد دارند معادل بخشی از تسهیلات را به صورت وثیقه نقدی و در قالب سپرده بپذیرند، باید سود علی‌الحساب به آن سپرده بپردازند. البته سالهاست که بانک ها با این ترفند به سودهای قابل توجهی می رسیدند چرا که سپرده متقاضیان وام را بدون پرداخت سود گروه گرفته تا به آنها وام بدهند.
شگرد بانک ها در کسب سود از پول متقاضیان وام
دکتر جعفر قادری اقتصاددان و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با «بازار» درباره اقدام مطلوب بانک مرکزی راجع به ممنوع کردن بانک ها در اخذ بخشی از تسهیلات متقاضیان برای پرداخت وام به آنها، گفت: حرکت بانک مرکزی در جلوگیری از بلوکه کردن پول متقاضیان وام حرکتی ارزشمند است چرا که نگه داشتن سپرده ها برای پرداخت وام به متقاضیان حقوق وام گیرندگان را تضییع کرده و بانک ها سالها با این شیوه از وام گیرندگان محتاج و گرفتار کسب سود کرده اند. این در حالی است که بانک ها در مقابل هرگونه سپرده گذاری باید به سپرده گذار سود پرداخت کنند.
وی با بیان اینکه بانکها سالها با چنین شگردی پول مردم را در قبال پرداخت وام به آنها نگه داشته و به نوعی گروکشی می کنند، گفت: جالب این جاست پس از اینکه چند ماه بخشی از پول متقاضیان وام در بانک بلوکه می شود، پرداخت وام یا تسهیلات انجام می گیرد و معادل پولی که متقاضی وام در بانک سپرده گذاری کرده است به وی وام می دهند.
طی مدتی که پول متقاضی وام در بانک بلوکه می شود سودی به آنها تعلق نمی گیرد تا بانک ها علاوه بر اخذ سود مشخص و مصوب بانکی از طرفی نیز از طریق نگهداری پول در بانک، به صورت غیر مستقیم بین ۵ تا ۷ درصد از وام و تسهیلات بگیران سود دریافت کنند
این اقتصاددان در ادامه افزود: در این میان اتفاقی که می افتاد این است؛ طی مدتی که پول متقاضی وام در بانک بلوکه می شود سودی به آنها تعلق نمی گیرد تا بانک ها علاوه بر اخذ سود مشخص و مصوب بانکی از طرفی نیز از طریق نگهداری پول در بانک، به صورت غیر مستقیم بین ۵ تا ۷ درصد از وام و تسهیلات بگیران سود دریافت کنند.
بانک مرکزی باید سالها پیش اقدام به حذف سپرده گذاری متقاضیان وام در بانک ها می کرد
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بانکها به جای کمک به تولید، تامین نیازهای واقعی مردم همچنین بهبود فضای کسب و کار اقدام به بلوکه کردن پول مردم برای پرداخت تسهیلات و وام می کنند افزود: حرکت بانکها در این مسیر کاملا تخلف بوده و بانک مرکزی باید سالها پیش به این موضوع مهم توجه می کرد.
اسماعیل صابری کارشناس پولی و بانکی نیز در گفتگو با «بازار» درباره نگهداری پول متقاضیان وام در بانک ها برای پرداخت تسهیلات به آنها گفت: بانک ها برای دریافت سود هر چه بیشتر از طریق مختلف وارد عمل می شوند چرا که ساختار نظام بانکی کشور فرسوده و راه های برون رفت زیادی در این زمینه وجود دارد.
بنابراین بدون اصلاح ساختار نظام بانکی مشکلات همچنان در این سیستم پابرجاست که بلوکه کردن پول متقاضیان وام و عدم پرداخت سود به آنها یکی از آنهاست. بنابراین سود بانکی برای سپرده گذارانی که می خواهند بخشی از سپرده های خود را در بانک بگذارند تا معادل آن از بانک ها وام بگیرند از ۱۸ درصد به ۲۲ و بعضا ۲۵ درصد هم می رسد.
ضرورت اصلاح ساختار نظام بانکی برای جلوگیری از ترفندها
این کارشناس پولی بانکی تصریح کرد: بانک ها بعضا مقررات شورای پول و اعتبار و مصوبات قانوی بانک مرکزی را دور می زنند که این شیوه کار جز با اصلاح ساختار نظام بانکی امکان پذیر نیست.
به گزارش «بازار» بانک مرکزی برای پایان بخشی به بلوکه کردن پول متقاضیان وام، اخیرا وارد عمل شده و اعلام کرده است؛ نگهداری بخشی از تسهیلات مشتریان برای پرداخت وام به آنها ممنوع است و بانکها باید به سپرده هایی که متقاضی وام در بانک گذاشته است سود بدهند، همچنین آمده است؛ طبق گزارش‌های دریافتی، برخی بانکها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی بر اساس توافق بین مؤسسه اعتباری و تسهیلات گیرنده و قبل از اعطای تسهیلات، معادل بخشی از مبلغ تسهیلات اعطایی را به صورت وثیقه نقدی و در قالب سپرده قرض‌الحسنه جاری یا سپرده قرض‌الحسنه پس‌انداز مسدود کرده و توثیق می‌کنند.
یادآور می‌شود، گرچه این رویه منوط به آن که قبل از اعطای تسهیلات باشد و با توافق و رضایت تسهیلات گیرنده انجام شود، منع مقرراتی ندارد؛ لیکن به منظور پیشگیری از تخطی از حداکثر نرخ سود تسهیلات بانکی مصوب شورای پول و اعتبار، در صورتی که وفق توافق بین مؤسسه اعتباری و تسهیلات گیرنده و قبل از اعطای تسهیلات، بخشی از وثایق به صورت نقدی و در قالب مسدود کردن سپرده توثیق می‌شود، سپرده یاد شده باید در قالب حساب سپرده سرمایه‌گذاری مدت‌دار بوده و با احتساب و پرداخت سود علی‌الحساب به آن، معادل نرخ سود متناظر با دوره زمانی آن سپرده که هم‌اکنون در شبکه بانکی کشور مبنای عمل است، انجام پذیرد.
در پایان آمده است؛ مراتب با لحاظ مفاد قانونی مرتبط به تمام واحدهای ذیربط بانک ها یا مؤسسات اعتباری غیر بانکی ابلاغ شده و بانک مرکزی بر حسن اجرای آن نظارت دقیق به عمل آید.
نظر شما