بازار؛ گروه آب و انرژی: بر اساس آمار اعلامی از طرف گمرک طی مدت ۱۰ ماه امسال حدود ۵۴ میلیارد دلار کالا وارد کشور شده این در حالی است که مقدار صادرات غیر نفتی ما چیزی حدود ۴۰.۵ میلیون دلار بوده است. رییس کل گمرک می گوید که افت قیمت جهانی محصولات پتروشیمی دلیل اصلی کاهش ارزش صادرات غیر نفتی کشور بوده است. به گفته او در این مدت چیزی حدود ۴۲ میلیون تن به ارزش ۱۶.۴ میلیارد دلار فرآورده پتروشیمی به خارج از کشور صادر شده است. در این میان جالب است که بدانید ارزش صادرات محصولات پتروشیمی در این مدت افت ۳۲ درصدی را تجربه کرده است. به عبارت دیگر می توان ادعا کرد که ارزش محصولات پتروشیمی در ۱۰ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته یک سوم کمتر شد است.
بر اساس آمارهای موجود محصولات پتروشیمی از نظر ارزشی سهمی حدود ۴۰ درصدی و از نظر وزنی سهمی حدود ۳۷ درصدی از کل صادرات غیر نفتی کشور را به خود اختصاص داده اند.
ارزش کالاهای وارداتی ۵ برابر صادراتی
نگاهی به آمارهای اعلامی نشان می دهد که در این مدت ۳۲ میلیون تن کالا به ارزش ۵۴.۳ میلیارد دلار وارد کشور شده است.
ارزش هر تن کالای وارداتی به کشور حدود ۱۷۰۰ میلیارد دلار بوده حال آنکه ارزش محصولات صادراتی حدود ۳۵۸ میلیارد دلار تخمین زده می شود. به عبارت دیگر ارزش محصولات وارداتی ما حدود ۵ برابر(۴.۷ برابر) محصولات صادراتی ماست
این در حالی است که ایران در این مدت ۱۱۳ میلیون تن کالا به کشورهای مختلف صادر کرده است که ارزش آنها تنها ۴۰.۵ میلیون تن بوده است. به عبارت دقیق تر می توان گفت که ارزش هر تن کالای وارداتی به کشور حدود ۱۷۰۰ میلیارد دلار بوده حال آنکه ارزش محصولات صادراتی حدود ۳۵۸ میلیارد دلار تخمین زده می شود. به عبارت دیگر ارزش محصولات وارداتی ما حدود ۵ برابر(۴.۷ برابر) محصولات صادراتی ماست. این آمارها نشان می دهد که عمده صادرات صورت گرفته در کشور مربوط به کالاهای خام با ارزش افزوده پایین اقتصادی است. این همان نکته ای است که در صادرات بخش های مختلف به خصوص پتروشیمی بارها و بارها مورد نقد قرار گرفته است. در این میان متانول سازها و اوره سازها بیشتر از سایر بخش ها در مظان اتهام قرار دارند.
گفتنی در گزارشی که از سوی مرکز پژوهش های مجلس منتشر شده نشان می دهد که بررسی روند صادرات محصولات پتروشیمی حاکی از آن است که بیش از ۶۵ درصد محصولات صادراتی پتروشیمی کشور را محصولات پایه شیمیایی و سوخت تشکیل می‌دهد، در حالی که بسیاری از محصولات این دو گروه می‌توانند به عنوان ماده اولیه صنایع میانی و پایین دستی صنعت پتروشیمی کشور مورد استفاده قرار گیرد.
ارزش صادراتی هر تن محصول پتروشیمی در ده ساله ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰، به طور متوسط ۶۴۲ دلار بر تن بوده و در سال ۱۴۰۰، به ۵۶۸.۴ دلار بر تن کاهش یافته، در حالی که ارزش هر تن محصول وارداتی به این صنعت در سال ۱۴۰۰، حدود ۲۰۰۰ دلار بر تن بوده است
نگاهی که گزارش های منتشر شده نشان می دهد که ارزش صادراتی هر تن محصول پتروشیمی در ده ساله ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰، به طور متوسط ۶۴۲ دلار بر تن بوده و در سال ۱۴۰۰، به ۵۶۸.۴ دلار بر تن کاهش یافته، در حالی که ارزش هر تن محصول وارداتی به این صنعت در سال ۱۴۰۰، حدود ۲۰۰۰ دلار بر تن بوده است. پیشتر مهرجو کارشناس حوزه انرژی به یکی از رسانه ها گفته بود که ارزش صادرات عربستان که رقیب ما از نظر تولید محصولات پتروشیمیایی محسوب می‌شود، ۲ برابر ایران است. همچنین کشورهایی مانند کره جنوبی سه برابر و کشورهایی اروپایی مثل آلمان چهار برابر ما ارزش صادرات محصولات پتروشیمی دارند.
نفت تراز تجاری کشور را مثبت می کند
جالب است که بدانید طبق گفته های رییس کل گمرک آمار مربوط به صادرات نفت طی ۱۰ ماه امسال، ارزش ۳۰ میلیارد دلاری و صادرات برق نیز ۳۰۰ میلیون دلار بوده‌است و به این ترتیب، با احتساب صادرات این سه حوزه، تراز تجاری کشور طی ۱۰ ماه امسال حدود ۱۷ میلیارد دلار مثبت و بدون احتساب صادرات نفت، برق تراز تجاری منفی ۱۴ میلیارد دلار است.
نظر شما