بازار؛ گروه بین الملل: در ماه اوت، حسین امیرعبداللهیان در مصاحبه با خبرگزاری کیودو ژاپن گفته بود که ژاپن ابتکاری را برای احیای توافق هسته‌ای پیشنهاد کرده است.
طبق گفته این خبرگزاری، امیرعبداللهیان با ابراز اینکه «ما از نقش سازنده ژاپن در احیای توافق هسته‌ای حمایت می‌کنیم»، افزود: هرگونه ابتکار ژاپن که با منافع ایران همسو باشد، از سوی تهران مثبت تلقی خواهد شد.
وزیر امور خارجه ایران جزئیاتی از ابتکار ژاپن بیان نکرد اما گفت، زمانی که در ماه اوت به توکیو سفر و با فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر و سپس یوشیماسا هایاشی، وزیر امورخارجه ژاپن دیدار کرده بود، این پیشنهاد را از دولت ژاپن دریافت کرده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اما در نشستی خبری، در پاسخ به این سوال که آیا طبق اظهارات وزیر امور خارجه ایران مبنی بر این که ژاپن طرحی را برای ازسرگیری مذاکرات احیای توافق هسته‌ای ارائه داده و آیا آمریکا از این طرح با خبر است یا نه، گفت: من از این ابتکار به خصوص اطلاعی ندارم. نمی‌دانم این اظهارات به چه چیزی اشاره دارد. همان طور که قبلا گفته‌ایم، دیپلماسی بهترین راه اطمینان یافتن از این است که ایران هیچ گاه به یک سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند. تغییری در این موضع ایجاد نشده است.
علی باقری کنی، مذاکره کننده هسته ای ایران، نیز چند روز پیش به توکیو سفر کرد. به نظر می رسد یکی از مسائل مورد توجه در این سفر، طرح ژاپن برای احیای مذاکرات هسته ای با ایران باشد.
در خصوص این موضوع، خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «پل پیلار» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده که در ادامه می آید.
«پل پیلار» یکی از سردبیران نشریه نشنال اینترست، و عضو ارشد مرکز تحقیقات امنیتی دانشگاه جورج تاون و نیز مرکز سیاست‌های امنیتی ژنو است. وی در سال ۲۰۰۵ پس از ۲۸ سال فعالیت در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده از سازمان اطلاعات مرکزی (DCI) بازنشسته شد و پس از آن به عنوان استاد مهمان در برنامه مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون حضور یافت.
مناصب ارشد دولتی پیلار، شامل افسر اطلاعات ملی خاورنزدیک و آسیای جنوبی، رئیس واحدهای تحلیلی در CIA در حوزه‌های خاورنزدیک، خلیج فارس و آسیای جنوبی، معاون رئیس مرکز ضد تروریستی DCI و دستیار اجرایی مدیر اطلاعات مرکزی بوده است. پروفسور پیلار همچنین در شورای اطلاعات ملی به عنوان یکی از اعضای اصلی گروه تحلیلی آن فعالیت می‌کرد. وی کهنه‌سرباز جنگ ویتنام و افسر بازنشسته ارتش ایالات متحده نیز هست.
پل پلار دارای مدرک افتخاری از کالج دارتموث، لیسانس فلسفه از دانشگاه آکسفورد، و کارشناسی ارشد و دکتری از دانشگاه پرینستون است. کتاب های پل پیلار عبارتند از: «مذاکره برای صلح: خاتمه جنگ بعنوان یک روند چانه‌زنی (۱۹۸۳)»؛ «تروریسم و سیاست خارجی ایالات متحده (۲۰۰۱)»؛ «اطلاعات و سیاست خارجی ایالات متحده: عراق، ۱۱ سپتامبر و اصلاح اشتباهات (۲۰۱۱)» و «چرا آمریکا جهان را اشتباه می‌فهمد: تجربه ملی و ریشه‌های سوءبرداشت (۲۰۱۶)».
*حسین امیرعبداللهیان زمانی که در ماه اوت به توکیو سفر و با فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر و سپس یوشیماسا هایاشی، وزیر امورخارجه ژاپن دیدار کرده بود، پیشنهادی را از دولت ژاپن در خصوص مذاکرات هسته ای دریافت کرده است. ارزیابی شما از این طرح چیست؟
ما به سادگی از چنین طرحی فراتر از اظهار نظر وزیر خارجه ایران چیزی نمی دانیم. توصیف رسمی ژاپن از این گفتگوها در مورد طرحی صحبت نمی کند، بلکه فقط در مورد ابراز نگرانی عمومی ژاپن در مورد وضعیت برنامه هسته ای ایران و حمایت ژاپن از برجام صحبت می کند.
*علی باقری، مذاکره کننده هسته ای ایران، به توکیو سفر کرد. توکیو مردادماه، طرحی را برای ازسرگیری و احیای مذاکرات هسته‌ای ایران به امیرعبداللهیان پیشنهاد داده بود و او نیز گفته بود هر طرحی از سوی ژاپن که هم‌راستا با «منافع ایران» باشد، مثبت تلقی خواهد شد. ارزیابی شما از این سفر در این مقطع زمانی چیست؟
باقری موضوعات متعددی را در دستور کار خود داشت، نه فقط چشم انداز مذاکرات هسته ای. صرف نظر از اینکه ژاپن چیزی را که ارزش طرح نامیده شدن داشته باشد پیش برده باشد یا نه، احتمالاً دولت ایران علاقه مند است که ببیند آیا ژاپن می تواند نقش فعال تری در دیپلماسی، به هر شکل، مرتبط با ایران ایفا کند یا خیر. پیشنهاد هسته ای ژاپن این مزیت را دارد که یک کشور بزرگ عضو گروه ۷، دارای اعتبار در مسائل هسته ای است، که عضو ناتو نیست و برخی از موانع مربوط به جنگ در اوکراین و غزه را ندارد که ایالات متحده و اروپایی ها دارند.
جو بین‌المللی کنونی برای احیای مذاکرات مساعد نیست، عمدتاً به دلایل مربوط به جنگ‌های اوکراین (جایی که ایران از تلاش‌های روسیه حمایت می‌کند) و غزه
*به نظر می رسد این طرح احیای مذاکرات ۴+۱ باشد. در این صورت ارزیابی شما از موفقیت این طرح چیست؟
جو بین‌المللی کنونی برای احیای مذاکرات مساعد نیست، عمدتاً به دلایل مربوط به جنگ‌های اوکراین (جایی که ایران از تلاش‌های روسیه حمایت می‌کند) و غزه، با توجه به اینکه حماس معمولاً به عنوان بخشی از یک محور تحت رهبری ایران به عنوان محور مقاومت در نظر گرفته می‌شود.
زمانی که مذاکرات ۴+۱ فعال بود، مهمترین گفتگو بین آمریکا و ایران بود
*برخی معتقد هستند که احیای مذاکرات۴+۱ مطلوب ایران نیست. آنها در مقابل مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا را مثمرثمر میدانند. ارزیابی شما چیست؟
من فکر نمی کنم در عمل تفاوت زیادی بین این دو چارچوب برای مذاکره وجود داشته باشد. حتی زمانی که مذاکرات ۴+۱ فعال بود، مهمترین گفتگو بین آمریکا و ایران بود.
*زمانی که طرح ژاپن در ماه اوت ارائه شد، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت: من از این ابتکار به خصوص اطلاعی ندارم. نمی‌دانم این اظهارات به چه چیزی اشاره دارد. همان طور که قبلا گفته‌ایم، دیپلماسی بهترین راه اطمینان یافتن از این است که ایران هیچ گاه به یک سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند. تغییری در این موضع ایجاد نشده است. علیرغم این اظهار نظر به نظرنمی رسد این طرح بدون هماهنگی با امریکا باشد. ارزیابی شما چیست؟
می توان انتظار داشت که ژاپن در مورد هر طرح خاصی در این زمینه با ایالات متحده هماهنگ کند. من فکر می‌کنم که واکنش وزارت خارجه باید این تردید را افزایش دهد که ژاپن هر چیزی را به اندازه‌ای مشخص پیش برده است که بتوان آن را «طرح» نامید.
نظر شما