مهسا نظری؛ بازار:پوشش گیاهی به عنوان یک زیستگاه برای حیات وحش محسوب می شود و به علت اینکه برای تأمین علوفه، استقرار و مخفی گاه و حفاظت حرارتی توسط وحوش مورد استفاده قرار می گیرند از اهمیت بالایی برخوردار بوده و یکی از اجزای اصلی و اساسی در حیات وحش به حساب می آیند.
به طور کلی پوشش های گیاهی برای حفاظت کردن از محیط زیست بسیار مهم اند و نقش عظیمی در اکوسیستم طبیعی دارند، زیرا گیاهان جریان چرخه ای بیولوژیک شیمیایی آب، کربن و نیتروزن را تنظیم کرده و به ایجاد تعادل در انرژی دنیا کمک شایانی می کنند.
علاوه بر این پوشش گیاهی نقش بسیار مهمی در حیات حیوانات دارند، زیرا منبع غذایی جانوران گیاه خوار می باشند؛ از طرفی دیگر پوشش گیاهی حتی در اقتصاد جهانی تاثیر زیادی دارد، به این خاطر که در سطح جهانی برای تولید سوخت های فسیلی از پوشش گیاهی به عنوان منابع انرژی، چوب، مواد غذایی و مواد دیگر مورد استفاده قرار می گیرند، همچنین بعضی از این گیاهان خواص درمانی دارند و در علوم پزشکی از آن ها استفاده می شود.
فقر پوشش گیاهی در ایلام
استان ایلام نیز به علت آب و هوایی مناسب همواره دارای جنگل‌های انبوه بلوط، طبیعت بکر، پوشش گیاهی بالا و انواع گونه‌های گیاهی با خواص متعدد می باشد، با این حال در چند سال اخیر استان ایلام رفته رفته با معضل فقر پوشش گیاهی و بیابان زدایی دسته و پنجه نرم می کند.
برداشت غیر اصولی از آب‌های سطحی و زیرزمینی، خشک سالی و کمبود بارش ها، ساخت و سازهای غیر مجاز، تخریب جنگل ها توسط افراد سود جو، آتش‌سوزی، گرد و غبار و وجود ریزگردها از جمله عوامل موثر بر فقر پوشش گیاهی در استان ایلام است.
به گفته کارشناسان، دامداران همواره در تلاش هستند تا در فصل تابستان حداکثر استفاده را از علوفه رایگان مراتع بهره ببرند که در همین راستا در این ایام دامداران مراتع استان را جولانگاه دام خود می‌کنند و لذا خسارت‌های فراوانی را به مراتع ما وارد می‌کند و امکان برگشت آن بسیار سخت خواهد بود
یکی دیگر از دلایل فقر پوشش گیاهی در استان، کشاورزی غیر اصولی است، چرا که کشت نامناسب دیم بر روی خاک و زمین تاثیر بسیاری در فرسایش خاک و از بین رفتن گونه های مختلف گیاهی و طور کلی پوشش گیاهی دارد.
چرای بی رویه دام ها در ایلام
یکی دیگر از عوامل اصلی فقر پوشش گیاهی، چرای بی رویه دام ها و یا چرای خارج از فصل دام ها است، متأسفانه طبق تحقیقات انجام شده بیشترین تخریب در حوزه مورد مطالعه مربوط به چرای بیش از حد است، در اقصی نقاط استان ایلام به وضوح مشاهده می شود قبل از زمان و تاریخ تعیین شده دام ها وارد مرتع می شوند و مدت زیادی بعد از زمان مشخص شده در مرتع می مانند که این امر باعث از بین رفتن توان تولید و پوشش گیاهی می شود، چرای دام یک عامل تخریبی مشترک در بین عرصه های استان ایلام است.
لازم به ذکر است طبیعت استان ایلام هر ساله میزبان عشایر کوچ رو در اقصی نقاط کشور از جمله استان های همجوار است که این موضوع خود تاثیر بسزایی در نابودی گونه های گیاهی و فقر پوشش گیاهی در استان دارد.
به گفته کارشناسان، دامداران همواره در تلاش هستند تا در فصل تابستان حداکثر استفاده را از علوفه رایگان مراتع بهره ببرند که در همین راستا در این ایام دامداران مراتع استان را جولانگاه دام خود می‌کنند و لذا خسارت‌های فراوانی را به مراتع ما وارد می‌کند و امکان برگشت آن بسیار سخت خواهد بود.
در این شرایط، منافع را یک عده خاص می‌برند و عواقب آن متوجه گروه کثیری خواهد شد که متأسفانه جبران ناپذیر نیز خواهد بود.
پیامدهای نابودی پوشش گیاهی
فقر پوشش گیاهی مراتع ما موجب تشدید تخریب و آسیب در زمان بروز سیل، نابودی اکوسیستم، انقراض گونه های گیاهی، کاهش جاذبه های گردشگری و لطمه به حیات انسان ها خواهد شد، از طرفی دیگربا توجه به اینکه مراتع استان محل خدمات بسیاری در اکولوژیک است، لذا نباید بسادگی از آن بگذریم و باید قاطعانه برای حفظ و نگهداری آن اقدام کنیم.
تقویت پوشش گیاهی، اجرای عملیات اصلاحی، جلوگیری از هدر رفت آب، فرهنگ سازی از طریق رسانه ها، کشت اصولی، به کار گیری برنامه های علمی و جلوگیری از چرای بی رویه دام ها از جمله اقداماتی است که مسئولان مربوطه باید جهت جلوگیری از گسترش این معضل در دستور کار خود قرار دهند.
نظر شما