اقتصاد جهان هنوز از تاثیر طولانی مدت بحران کووید رنج می برد

بازار؛ گروه بین الملل: سال ۲۰۲۳ از نظر رقابت جهانی قدرت نیز سال مهمی بود. رقابت مستمر چین و آمریکا ادامه داشت. هیچ کس انتظار ندارد این رقابت به یک درگیری نظامی ختم شود. فقط، رقابت شدیدی در زمینه‌های اقتصادی، فناوری و ژئوپلیتیک جریان یافت. از نظر اقتصادی، رکود در اقتصاد جهانی دو کشور را مجبور به پیروی از سیاست‌های تهاجمی‌تر کرد. در زمینه فناوری، دیگر رقابت شدیدتری به وضوح مشاهده شد.

علاقه چین به خاورمیانه، نفوذ منطقه‌ای آمریکا را محدود می‌کند. سفر رئیس جمهور چین به عربستان سعودی نمونه بارز آن است. به نظر می‌رسد عربستان سعودی مایل به همکاری بیشتر با چین است تا با آمریکا. این وضعیت رقابت بین آمریکا و چین را در عرصه‌های منطقه‌ای عمیق‌تر خواهد کرد.

البته سال ۲۰۲۳، تنها عبارت از این دو رویداد نیست. از نظر اقتصادی، اثرات همه‌گیری همچنان ادامه داشت. رویدادهای مرتبط با تغییرات اقلیمی از جمله مسایلی هستند که باید هر چه بیشتر مدنظر قرار داده شوند. به همین دلیل، جامعه بین‌المللی بایستی در مبارزه با تغییرات آب و هوایی فعال‌ترباشد.

از موضوعات مهم در سال ۲۰۲۳ جنگ غزه بود که با حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر شروع شد و کماکان نیز ادامه دارد.

در خصوص این موضوع خبرنگار بازار گفتگویی با «مارک فینو» سخنگوی اسبق وزارت خارجه فرانسه انجام داده است که در ادامه می آید. «فینو» در حال حاضر عضو ارشد بخش عدم اشاعه در «مرکز سیاست امنیتی ژنو» (GCSP) است.

*سال ۲۰۲۳ رو به پایان است و جهان در این سال شاهد تحولات مختلفی بوده است. به نظر شما مهمترین تحول امسال چه بوده است؟

اتفاقات منفی زیادی مانند ادامه جنگ در اوکراین و جنگ بین اسرائیل و حماس رخ داد که هر دو برای مردم غیرنظامی ویرانگر بود، اما اتفاق مثبت اصلی آشتی ایران و عربستان سعودی با میانجیگری چین بود. اگرچه به دلیل تنش های ناشی از دو رویداد قبلی، این تحول تاریخی هنوز به طور کامل نتایج چشمگیری را به همراه نداشته است، اما پتانسیل مهمی برای کمک به یک خاورمیانه با ثبات تر و صلح آمیز دارد.

* در حوزه مرتبط با اقتصاد امسال چه تحولی را می توان به عنوان نقطه عطف نام برد؟

اقتصاد جهان هنوز از تاثیر طولانی مدت بحران کووید رنج می برد و همچنین تحت تاثیر بحران های تورم، انرژی و مواد غذایی مربوط به جنگ در اوکراین قرار گرفت. هنوز برای پیش‌بینی تأثیر ابتکارات اعضای بریکس برای «دلارزدایی» تجارت جهانی زود است، اما اگر این جنبش موفق شود، سال ۲۰۲۳ به عنوان نقطه شروع آن در خاطر می‌ماند. با این حال، آنچه احتمالاً در آینده تأثیر بیشتری خواهد داشت، تصمیم COP۲۸ برای دور شدن از سوخت‌های فسیلی است، مشروط بر اینکه با اقدام فوری دنبال شود.

تسلط هوایی روسیه در همین حال، تنها مذاکرات محدودی می‌تواند توسط کشورهایی مانند چین، ترکیه یا سازمان ملل برای توافق‌های خاص مانند توافق‌های اخیر در مورد مبادله زندانیان، کریدورهای بشردوستانه یا معامله غلات میانجی‌گری شود

*جنگ در اوکراین همچنان ادامه دارد و برخی اخبار حاکی از ان است که کشورهای غربی در حال هدایت اوکراین به مذاکره هستد. بر اساس برخی گزارش ها، غرب به این باور رسیده است که این جنگ نمی تواند به پیروزی اوکراین منجر شود. ارزیابی شما چیست و آیا در سال ۲۰۲۴ شاهد مذاکرات صلح خواهیم بود؟

به نظر می رسد در این مرحله هیچ یک از طرفین آماده آغاز مذاکرات صلح جدی نیستند. پوتین بار دیگر تاکید کرد که روسیه خواستار تسلیم کامل اوکراین است، در حالی که اوکراین همچنان به دنبال حمایت غرب برای انجام عملیات متقابل خود تا زمانی که تمام اراضی اشغالی اش آزاد شود، است. به نظر می رسد که هر دو طرف تلاش می کنند زمان بخرند، مسکو به این امید که در غرب «خستگی اوکراین» وجود داشته باشد و ترامپ به کاخ سفید بازگردد و کی یف به این امید که کمک های نظامی غرب به آن اجازه غلبه بر مشکلات را بدهد. تسلط هوایی روسیه در همین حال، تنها مذاکرات محدودی می‌تواند توسط کشورهایی مانند چین، ترکیه یا سازمان ملل برای توافق‌های خاص مانند توافق‌های اخیر در مورد مبادله زندانیان، کریدورهای بشردوستانه یا معامله غلات میانجی‌گری شود.

*با وجود تنش های جدی، آمریکا و چین در تلاش هستند تا این تنش ها را مدیریت کنند. دیدار مقامات کلیدی دو کشور در این زمینه نیز بر همین هدف متمرکز بوده است. آیا این روند ادامه خواهد داشت یا ممکن است مشکلی مانند تایوان باعث شود تنش از کنترل خارج شود؟

بله، دیدن غلبه واقع گرایی در روابط بین دو غول رقیب، مایه اطمینان است. هر دو متوجه هستند که حفظ ثبات به نفع آنهاست. به همین دلیل است که مذاکرات آینده در مورد کنترل تسلیحات و فناوری های جدید بسیار مهم خواهد بود. با این حال، حوادث همیشه امکان پذیر است، به ویژه در دریای چین جنوبی و تنگه تایوان، اما ارتباطات، از جمله نظامی به نظامی، برای جلوگیری از هر گونه تشدید خطرناک حیاتی است.

فشارها در داخل اسرائیل و جهان از جمله آمریکا برای پایان دادن به ویرانی غزه و رنج مردم فلسطین یا حداقل مذاکره برای آتش بس جدید و تبادل گروگان ها و اسرای فلسطینی افزایش می یابد

* یکی از موضوعات مهم در سال ۲۰۲۳ جنگ غزه بود. به نظر شما این جنگ تا کی ادامه خواهد داشت؟

گفتن دقیق در این مرحله دشوار است. از یک سو، مقامات اسرائیلی مدام می گویند که حمله آنها تا شکست نظامی حماس و آزادی همه گروگان ها ادامه خواهد داشت. از سوی دیگر، فشارها در داخل اسرائیل و جهان از جمله آمریکا برای پایان دادن به ویرانی غزه و رنج مردم فلسطین یا حداقل مذاکره برای آتش بس جدید و تبادل گروگان ها و اسرای فلسطینی افزایش می یابد. سرنوشت دولت نتانیاهو نامشخص است و نشانه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد ایالات متحده محدودیت‌هایی را برای تهاجم کنونی اعمال خواهد کرد و مایل است «روز بعد» از جمله احیای راه‌حل دو کشور را در نظر بگیرد.