مداخله آمریکا در جنگ غزه نااطمینانی اقتصادی در کشورهای عربی را تشدید کرد

به گزارش بازار، پیامدهای اقتصادی طولانی شدن جنگ غزه بر اقتصاد عربستان در حالی بدتر می‌شود که این کشور در سال‌های اخیر به دنبال جذب سرمایه‌گذاری برای تأمین مالی طرح‌های بلندپروازانه خود مطابق با چشم‌انداز ۲۰۳۰ بود که یکی از محورهای آن دور کردن اقتصاد از وابستگی اصلی به درآمدهای نفتی است.

هدف این چشم انداز عربستان سعودی ایجاد صنایع جدید، ایجاد فرصت‌های شغلی برای شهروندان و جذب سرمایه و استعداد خارجی است، کاری که با کاهش کل جریان سرمایه گذاری خارجی در سه ماهه دوم سال جاری دشوارتر شده است.

با این حال، پیامدهای جنگ غزه در مقطع کنونی تأثیر مثبتی بر بخش نفت در عربستان سعودی داشته است که مهم‌ترین آن افزایش قابل توجه قیمت‌ها است. قیمت نفت خام برنت در ۱۴ اکتبر ۲۰۲۳ به ۹۵ دلار در هر بشکه رسید که نسبت به قیمت قبل از جنگ، ۱۵ درصد افزایش داشت. با این حال در پایان معاملات هفته گذشته قیمت نفت کاهش یافت و جمعه گذشته به کمتر از ۹۰ دلار در هر بشکه رسید.

بر اساس آخرین برآوردهای بانک جهانی، قیمت بالای نفت به این معناست که عربستان سعودی از صادرات نفت به درآمدهای بالاتری دست خواهد یافت، اما در مقابل، با هزینه‌های بیشتری برای واردات کالاها و خدمات دیگر مواجه خواهد شد که بر بودجه و تراز اقتصادی آن فشار وارد می‌کند.

در کنفرانس ابتکاری سرمایه‌گذاری معروف به داووس صحرا که ماه گذشته به میزبانی عربستان سعودی برگزار شد سرمایه‌داران اصلی وال استریت در مورد اقتصاد جهانی ابراز بدبینی کردند.

سرمایه‌داران برجسته جهان تأکید کردند که پیامدهای جنگ غزه، همراه با بدهی‌های بی‌سابقه و نرخ‌های بهره بالا، آینده تیره‌ای را برای اقتصاد جهان ایجاد می‌کند، به‌ویژه اگر درگیری نظامی برای مدت طولانی ادامه یابد.

داده‌های منتشر شده توسط وزارت دارایی عربستان در چهارشنبه گذشته نشان داد که این کشور کسری بودجه‌ای بالغ بر ۳۵.۸ میلیارد ریال (۹.۵۴ میلیارد دلار) را در سه ماهه سوم سال ثبت کرده است.

این وزارتخانه در به‌روزرسانی بودجه عربستان گفت که در نُه ماهه امسال کسری بودجه ۴۴ میلیارد ریال اعلام می‌شود.

در همین زمینه، سلیمان العساف، اقتصاددان سعودی با اشاره به اینکه جنگ غزه وضعیت بلاتکلیفی منطقه را تشدید کرده است، تاکید کرد که این وضعیت به شدت بر سطح امنیت اقتصادی منطقه تاثیر می‌گذارد که به وضوح در بازار مشهود است.
در پایان اکتبر گذشته (مهر ماه)، شاخص تاسی، اصلی‌ترین شاخص بازار سهام این کشور (TASI) با کاهش ۳.۳۱ درصدی نسبت به ماه قبل بسته شد.
العساف تاکید کرد: اوراق بهادار به طور کلی نسبت به هر رویداد سیاسی بسیار حساس هستند و از این رو انتظار می‌رود که جنگ غزه تأثیر منفی قابل توجهی بر بازار سهام عربستان داشته باشد.

اما به عقیده العساف، همین وضعیت از سوی دیگر فرصتی در بازار سهام محسوب می‌شود، زیرا زمان کاهش قیمت‌ها است و بنابراین فرصتی برای کسانی است که می‌خواهند از قیمت بعدی سهام و افزایش آن سود ببرند.

به گفته این اقتصاددان سعودی، برای سرمایه گذاران و کارشناسان بازار به شرط داشتن تجربه طولانی مدت، این فرصت جذاب تلقی می‌شود، اگرچه وضعیت عدم اطمینان باعث ترس، وحشت و فرار از بازارها می‌شود.

از سوی دیگر، العساف تاکید کرد که که عواقب جنگ در غزه تأثیر مثبت دیگری بر قیمت نفت داشته که به طور قابل توجهی افزایش یافت که از نظر مالی به نفع عربستان است.

تاثیر منفی بر بازارهای بورس کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس

محمد النایر، یک اقتصاددان دیگر اهل سودان هم می‌گوید جنگ غزه به طور طبیعی تأثیر منفی بر سهام در بازارهای خلیج فارس به طور کلی داشته است که این شاخص نشان می‌دهد، سهام عربستان سعودی دستاوردهای به دست آمده از ابتدای سال جاری تاکنون را از دست داده است.
النایر توضیح می‌دهد که این خسارات ناشی از وضعیت نامشخص منطقه با توجه به ادامه جنگ اسرائیل در غزه و نه به دلیل خود جنگ است، دامنه جنگ می‌توانست محدود باشد، اما مداخله آمریکایی‌ها و غربی‌ها برای حمایت مطلق از اسرائیل و متعاقب آن حرکت ناوهای هواپیمابر آمریکایی، نااطمینانی اقتصادی را تشدید کرد.
وی افزود: تحولات ژئوپلیتیکی جاری به ترس‌های بسیار بزرگی در کل منطقه خاورمیانه و به ویژه در منطقه کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس منجر می‌شود، زیرا آن‌ها کشورهایی هستند که بیشترین تأثیرات اقتصادی را از تحولات جنگ متحمل می‌شوند.
النایر تاید کرد: توسعه جنگ غزه در داخل سرزمین‌های اشغالی تا احتمال گسترش آن به منطقه یا جهان، فضای بروز زیان‌های اقتصادی را فراهم و تسهیل کرده است، زیرا آمریکا و غرب با این بحران با دوراندیشی و خرد لازم و از زاویه اقتصادی برخورد نکردند که این امر بر اقتصاد کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و اقتصاد عربی یا به طور کلی اقتصاد خاورمیانه تأثیر منفی می‌گذارد.
به گفته این اقتصاددان اگر دایره جنگ به طور قابل توجهی گسترش یابد، بر عرضه نفت تأثیر می‌گذارد، بخصوص که عربستان سعودی با بیش از ۱۰ میلیون بشکه در روز در صدر فهرست کشورهای صادرکننده نفت قرار دارد.

به گفته النایر، کاهش عرضه نفت تأثیر بسیار منفی بر اقتصاد عربستان خواهد داشت، زیرا باوجود چشم انداز ۲۰۳۰ این کشور که هدف آن تنوع بخشیدن به منابع است، اقتصاد عربستان تا به امروز همچنان تا حد زیادی به درآمدهای نفتی وابسته است.
با توجه به این موضوع، تأثیر عمده جنگ غزه بر صادرات نفت، بر بودجه دولتی عربستان سعودی و همچنین بر عملکرد اقتصاد این کشور به طور کلی منعکس خواهد شد و در نتیجه تأثیراتی بر بازار بورس این کشور و شاخص معاملات آن خواهد داشت.

تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی به نوار غزه و کشتار غیرنظامیان بی گناه در سایه حمایت‌های آمریکا و کشورهای غربی از رژیم اشغالگر برای سی و یکمین روز متوالی ادامه دارد.

آمریکا که فهمیده است، ویرانی و به شهادت رساندن مردم فلسطین در طول دهه‌ها هرگز نتوانسته در اراده مردم فلسطین خللی وارد کند، با حرکت ناوهای خود به سمت سرزمین‌های اشغالی به دنبال نجات رژیم صهیونیستی از فروپاشی امنیتی و دامن زدن به جنگ است.