هیدروژن و خورشید؛منابع تامین انرژی جنوب شرق آسیا |تلاش «آ سه آن» برای کاهش وابستگی به نفت

بازار؛ گروه بین الملل: منطقه جنوب شرقی آسیا دستکم طی دو دهه گذشته بستر بزرگترین پیشرفت های اقتصادی و صنعتی در جهان محسوب می شده است. در حال حاضر با توجه به تورم شکل گرفته در بازار جهانی انرژی و رو به توسعه بودن کارخانه های صنعتی در کشورهای این منطقه، مساله دستیابی به منابع انرژی های ارزان قیمت و تجدیدپذیر به یکی از استراتژی های مهم در حوزه «آ سه آن» تبدیل شده است.

بر اساس آخرین داده های موجود، میزان انرژی مورد نیاز در منطقه جنوب شرقی آسیا طی دو دهه گذشته سالانه ۳ درصد افزایش داشته و به به گفته آژانس بین المللی انرژی، این افزایش مصرف بر اساس سیاست های اقتصادی در پیش گرفته توسط دولت های عضو آ سه آن، دستکم تا سال ۲۰۳۰ ادامه خواهد داشت.

موضوع مهم در خصوص مصرف انرژی در منطقه جنوب شرقی آسیا این است که در حال حاضر، بیبش از ۸۳ درصد از منابع انرژی مورد نیاز این کشورها از طریق سوخت های متداول فسیلی تامین شده و این در حالیست که بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی مرکز انرژی آ سه آن، تنها ۱۴.۲ درصد از سوخت مورد نیاز این کشورها از طریق انرژی های تجدید پذیر حاصل می شود.

از سوی دیگر تا سال ۲۰۵۰، بیش از ۸۸ درصد از انرژی مورد نیاز منطقه از طریق سوخت های فسیلی حاصل خواهد شد که این به معنای افزایش ۵ درصدی وابستگی منطقه به سوخت های فسیلی و کشورهای صادر کننده این سوخت ها از جمله نفت، گاز طبیعی و ذغال سنگ است.

مرکز انرژی آ سه آن معتقد است در صورتیکه میزان وابستگی کشورهای این منطقه به سوخت های فسیلی با روند فعلی ادامه داشته باشد، تمامی کشورهای منطقه آ سه آن تا سال ۲۰۵۰ به بزرگترین وارد کننده گاز طبیعی و تا سال ۲۰۳۹ نیز به بزرگترین وارد کننده ذغال سنگ جهان تبدیل خواهند شد

به گفته «ذولفقار یورنایدی» مدیر بخش مدل سازی و سیاستگذاری مرکز انرژی آ سه آن، افزایش وابستگی کشورهای منطقه به سوخت های فسیلی، اقتصاد آنها را تا حد زیادی متزلزل و ناپایدار خواهد کرد. وی با اشاره به مواردی چون شکل گیری پاندمی کرونا و شکل گیری جنگ در اوکراین که منجر به ایجاد نوسان در قیمت و عرضه انرژی در سطح جهانی شد، تا حد زیادی به رشد اقتصادی منطقه آ سه آن آسیب وارد نمود.

از سوی دیگر، شکل گیری جنگ میان حماس و اسرائیل که تنها طی یک هفته منجر به افزایش ۶ درصدی قیمت سوخت های فسیلی در جهان شد نیز، نگرانی جدی برای کشورهای عضو پیمان آ سه آن ایجاد نموده است. یورنایدی همچنین معتقد است: «ظرفیت مالی ما با اروپا متفاوت است. ما نمی‌توانیم برای تامین گاز خود از همه پیشی بگیریم».

شرکت تحقیقات بازار BMI در گزارش جدید خود در خصوص بازار انرژی و اقتصاد منطقه جنوب شرق آسیا آورده است: به‌ویژه، بخش‌های انرژی گاز و زغال‌سنگ آسیای جنوب شرقی با رشد برق گسترش یافته است و این بازارها را به طور فزاینده‌ای در معرض قیمت‌های بی‌ثبات سوخت‌های فسیلی در بازار بین‌المللی قرار داده است.

مرکز انرژی آ سه آن معتقد است در صورتیکه میزان وابستگی کشورهای این منطقه به سوخت های فسیلی با روند فعلی ادامه داشته باشد، تمامی کشورهای منطقه آ سه آن تا سال ۲۰۵۰ به بزرگترین وارد کننده گاز طبیعی و تا سال ۲۰۳۹ نیز به بزرگترین وارد کننده ذغال سنگ جهان تبدیل خواهند شد.

همین موضوع می تواند تا حد زیادی منجر به افزایش تقاضا و در نتیجه، قیمت سوخت در کشورهای منطقه تبدیل شود. لذا به گفته یورنایدی، در حال حاضر مهمترین اولویت کشورهای آ سه آن در بخش انرژی، حرکت سازمان یافته از سوخت های فسیلی به منابع انرژی تجدیدپذیر است.

حرکت گسترده کشورهای حوژه «آ سه آن» به سمت انرژی های تجدیدپذیر

کشورهای عضو پیمان آ سه آن طی ماه های گذشته حرکاتی در راستای ایجاد پیوستگی اقتصادی در داخل این بلوک اقتصادی انجام داده اند. اگرچه نمی توان هنوز ساختارهای آ سه آن را با مدل هایی همچون اتحادیه اروپا مقایسه کرد؛ اما به نظر می رسد برنامه ریزی های کلانی کشورهای منطقه در راستای قدم برداشتن به سمت ایجاد نوعی پیوستگی و همپوشانی در بخش های مختلف اقتصادی، از ایجاد بانک و ارز مبادلاتی مشترک گرفته تا بازارهای مشترکی همچون «لازادا» حرکت می کنند. این کشورها به تازگی در خصوص سیاست های مربوط به تامین انرژی نیز اقدامات مشترکی انجام اده اند که اشاره به مهمترین آنها خالی از لطف نیست.

اقدامات مالزی

در تازه ترین اقدامات مرکز انرژی آ سه آن، مالزی در جولای سال جاری از «نقشه راه ملی انتقال انرژی» خود رونمایی کرد که بر اساس آن قرار است به سمت انرژی های تجدیدپذیر حرکت نموده و تا حد ممکن، وابستگی خود به سوخت های فسیلی را کاهش دهد؛ موضوعی که به طور رسمی از سوی وزارت اقتصاد مالزی عنوان و مورد تایید قرار گرفته است.

مالزی از سال ۲۰۱۱ تمرکز ویژه ای بر روی دستیابی به برق از طریق انرژی خورشیدی داشته و میزان برق خورشیدی تولید شده در این کشور طی بازه زمانی مذکور، بیش از ۴۸ درصد رشد داشته است

این نقشه راه شامل ۱۰ کلان پروژه خواهد بود که بخش های مختلفی از جمله ساخت و راه اندازی یک نیروگاه یک گیگاواتی خورشیدی را در بر خواهد گرفت؛ نیروگاهی که در صورت ساخته شدن، بزرگترین نیروگاه خورشیدی منطقه جنوب شرق آسیا محسوب خواهد شد.

مالزی از سال ۲۰۱۱ تمرکز ویژه ای بر روی دستیابی به برق از طریق انرژی خورشیدی داشته و میزان برق خورشیدی تولید شده در این کشور طی بازه زمانی مذکور، بیش از ۴۸ درصد رشد داشته است.

در برنامه های دیگر نقشه راه ملی انرژی مالزی، همچنین مواردی چون ساخت و راه اندازی پاک های انرژی که با استفاده از سوخت هیدروژنی به تولید برق میپردازند گنجانده شده است. در مجموع، مالزی سعی دارد طی سال های آتی، ۲۹۰ گیگاوات برق مورد نیاز خود را از طریق منابع انرژی تجدیدپذیر و کم کربن تامین نماید.

اقدامات ویتنام

اما کشور ویتنام نیز از جمله دیگر اعضای آ سه آن است که در ماه می سال جاری میلادی، از هشتمین طرح توسعه انرژی ملی خود رونمایی کرد. این کشور قرار است تا سال ۲۰۳۰، بیش از ۳۱ درصد برق مورد نیاز خود را از طریق منابع انرژی تجدیدپذیر به دست آورد. بر اساس این طرح، تمامی نیروگاه های فعال با سوخت ذغال سنگ می بایست تا سال ۲۰۵۰ از چرخه تولید برق ویتنام خارج شده و جای خود را به نیروگاه های فعال با منابع انرژی تجدیدپذیر بدهند.

به گفته دولت ویتنام، تا سال ۲۰۳۰، می بایست دستکم ۲۰ درصد از انرژی مورد نیاز این کشور از محلی به جز نیروگاه های فسیلی تامین شود؛ موضوعی که می توان آن را نوعی انقلاب در صنعت انرژی دانست.